Mỹ cùng đồng minh có thể khai thác sự chia rẽ này để tuyển mộ lực lượng
và đối phó với Al-Qaeda. Indonesia
và Philippines
là những quốc gia đạt được thành công điển hình trong việc sử dụng chiến lược
chống nổi dậy để dập tắt hoạt động của các chi nhánh Al-Qaeda.
CHIẾN LƯỢC NÀO CHO IS
Mỹ dựa vào
chiến lược chống nổi dậy không chỉ để ngăn chặn sự thất bại của chính
phủ Iraq mà còn nhằm thử nghiệm một mô hình chống các phong trào thánh
chiến toàn cầu rộng lớn hơn. Thời điểm năm 2006 là giai đoạn Al-Qaeda đã
bành trướng rất mạnh ở khu vực Trung Đông nhờ chiêu mộ được các nhóm
chiến binh Hồi giáo trên toàn thế giới. Chúng đã chuyển hướng từ việc
thực hiện các chiến dịch quy mô nhỏ mang tính quốc gia sang gia nhập vào
mắt xích của phong trào thánh chiến do Al-Qaeda lãnh đạo. Một số nhóm
thậm chí đã đồng ý trở thành chi nhánh của Al-Qaeda ở địa phương. Tuy
nhiên, không phải nhóm Hồi giáo cực đoan nào cũng chia sẻ chung quan
điểm với Al-Qaeda, như các chiến binh Hồi giáo Chechnya, Philippines,
Indonesia, Kashmir, Palestine và Duy Ngô Nhĩ.
 |
Nhiều
người cho rằng Washington cần áp dụng chiến lược tương tự với IS để
khai thác những điểm bất đồng giữa các cựu sĩ quan quân đội Iraq không
theo đạo Hồi, các thủ lĩnh bộ lạc Sunni, những phiến quân Sunni còn dao
động với các phần tử thánh chiến kỳ cựu. Nhưng nay đã quá muộn để có thể
áp dụng chiến thuật này. Lý do là các thủ lĩnh của IS hiện nay đều là
những nhân vật được huấn luyện tốt, những cựu tướng lĩnh quân đội Iraq
hiểu rõ kỹ chiến thuật và chiến lược của Washington, vì họ được chính Mỹ
huấn luyện.
Có
thể quan điểm tôn giáo của IS quá cực đoan, quá cuồng tín so với những
cựu đảng viên đảng Baath (đảng của ông Hussein), nhưng các sĩ quan quân
đội một thời này không còn là những chiến binh bất đắc dĩ cho IS, họ đã ở
phần chóp nón trong cơ cấu chỉ huy của tổ chức này. Mặt khác, IS đã xây
dựng được một đội quân bộ binh hạng nhẹ, được trang bị vũ khí khá hiện
đại của Mỹ. Sau khi đánh đuổi các đơn vị quân đội Iraq và chiếm lấy vũ
khí của họ, IS nay đã có trong tay các xe tăng, pháo, xe thiết giáp
Humvee và xe chống mìn của Mỹ.
Tất
nhiên, thực tế này mở ra một phương pháp tiếp cận khả dĩ thứ 3 để chống
IS, ngoài chiến lược chống khủng bố và chống nổi dậy. Đó là phát động
một cuộc chiến tranh quy ước với mục tiêu là phá hủy hoàn toàn sức mạnh
quân sự của chúng. Nhưng một cuộc chiến như vậy trong bối cảnh hiện nay
là một lựa chọn không khôn ngoan. Trải qua hơn một thập niên tham chiến
liên tục tại các chiến trường Afghanistan và Iraq, dư luận Mỹ không sẵn
lòng ủng hộ cho một cuộc chiến cường độ cao để xóa sổ IS và các hoạt
động chiếm đóng lâu dài khác. Việc theo đuổi một chiến dịch quân sự
chính thức sẽ làm cạn kiệt các nguồn lực của Mỹ mà lại không có gì đảm
bảo sẽ đạt được mục tiêu đề ra.
Tóm
lại, giải pháp quân sự không phải là lựa chọn tốt trong cuộc chiến với
IS. Chiến lược chống khủng bố, chống nổi dậy hay một cuộc chiến quy ước
cũng khó có thể đảm bảo một chiến thắng trước nhóm khủng bố này. Trong
thời gian tới, lựa chọn tốt nhất có lẽ nên là: theo đuổi một chiến dịch
quân sự hạn chế, kết hợp với nỗ lực ngoại giao, kinh tế nhằm làm suy yếu
IS và tìm kiếm thêm sự ủng hộ của các quốc gia có khả năng bị đe dọa
trước sự phát triển của IS.
IS
không phải là vấn đề riêng của nước Mỹ, Nga hay Pháp. Nhiều cường quốc
đã can dự vào cuộc chiến hiện nay tại Iraq và Syria, trong đó phải kể
tới Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran, Saudi Arabia và các nước vùng Vịnh khác. Mỹ
cần ngừng việc hành xử như thể là có thể giải quyết các vấn đề của khu
vực bằng sức mạnh quân sự. Thay vào đó, cần khôi phục lại vị thế cường
quốc trên sân chơi ngoại giao.
Tất
nhiên, sức mạnh quân sự của Mỹ cần phải là một phần trong chính sách
ngăn chặn. Chiến dịch không kích có thể làm suy yếu IS, cắt đứt nguồn
cung công nghệ, vũ khí, đạn dược. Đồng thời, Mỹ cần tiếp tục cố vấn và
hỗ trợ quân đội Iraq, hậu thuẫn các lực lượng tại chỗ như Lực lượng vũ
trang người Kurd (Peshmerga) và hỗ trợ nhân đạo cho người dân tháo chạy
khỏi các vùng đất do IS kiểm soát.
Mỹ
cũng cần mở rộng sự hỗ trợ sang các quốc gia láng giềng Syria như
Jordan, Liban, vốn đang phải vật lộn ngăn chặn làn sóng người tị nạn từ
Syria. Việc đưa bộ binh Mỹ vào Syria chắc chắn sẽ phản tác dụng, đẩy
nước Mỹ sa lầy vào một cuộc chiến tranh kéo dài tới hàng thập kỷ và
không thể thắng.
Điều
đáng mừng là tới nay không có quốc gia nào ủng hộ IS, nhóm này đang tự
biến mình thành kẻ thù của tất cả các quốc gia trong khu vực Trung Đông
và cả thế giới. Để khai thác được điều này, Washington cần theo đuổi một
nghị trình tích cực hơn với các cường quốc khu vực và thế giới, trong
đó có Iran, Saudi Arabia, Pháp, Đức, Anh, Nga và cả Trung Quốc, cũng như
với các nước láng giềng Syria, nhằm hình thành một cách đối phó chung
với mối họa IS.
Đó
cần là một cam kết chung để ngăn chặn tình trạng cực đoan hóa một bộ
phận người Hồi giáo, chặn đứng hoạt động tuyển mộ những đối tượng có thể
trở thành phần tử thánh chiến. Câu trả lời này còn hơn cả là một liên
minh quân sự khu vực mà Mỹ xây dựng. Các cường quốc và quốc gia chủ chốt
trong khu vực cần nhất trí siết chặt mọi con đường cung cấp vũ khí cho
IS, áp đặt những lệnh trừng phạt nghiêm khắc nhất với tổ chức này, tiến
hành tuần tra chung trên các tuyến biên giới. Ngoài ra, cần cung cấp
thêm viện trợ cho những người phải rời bỏ nhà cửa và di cư, đẩy mạnh
hoạt động của các phái bộ gìn giữ hòa bình của LHQ ở các nước giáp ranh
với Iraq và Syria.
Các
nước cần phải áp dụng các công cụ chiến lược chống IS như là đối đầu
với một nhân tố nhà nước, và cũng cần lưu ý rằng dù IS hiện chưa sở hữu
vũ khí hạt nhân, nhưng không vì thế mà lơ là được nguy cơ này.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét