Cuối tuần: GOOGLE.TIENLANG- CÔ LÀ AI???

Thứ Năm, 1 tháng 5, 2025

Hãng AP (Mỹ): 50 NĂM KẾT THÚC CHIẾN TRANH VIỆT NAM NHƯNG HÔM NAY VẪN CÓ HÀNG TRIỆU NGƯỜI PHẢI ĐỐI MẶT VỚI TRẬN CHIẾN HÀNG NGÀY

 

Trước khi tiếp tục đọc bài mới, kính mời mọi người coi lại bài đã đăng trên Google.tienlang: 

1. Bài vào Thứ Ba, 14 tháng 6, 2016 với tiêu đề MỘT NGƯỜI MỸ NÓI VỀ SỰ TÀN PHÁ GHÊ RỢN, MẤT NHÂN TÍNH CỦA QUÂN ĐỘI MỸ Ở VN

2. Bài vào Thứ Bảy, 21 tháng 5, 2016 với tiêu đề MỘT ĐỘI TRƯỞNG RÀ PHÁ BOM VỪA HY SINH TẠI QUẢNG TRỊ

3. Bài vào Thứ Tư, 10 tháng 8, 2016 với tiêu đề VTV24 LÀ CỦA VIỆT NAM HAY CỦA ĐẾ QUỐC MỸ?

4. Bài vào Thứ Bảy, 9 tháng 5, 2020 với tiêu đề SỰ DỐI TRÁ CỦA MỸ NGỤY VỚI NHÂN DÂN NAM BỘ VỀ CHẤT DIOXIN MỚI ĐƯỢC PHÁT HIỆN

5. Bài vào Thứ Tư, 16 tháng 8, 2023 với tiêu đề Báo Mỹ: NGƯỜI LÀO VÀ CAMPUCHIA CẢNH BÁO, RẰNG UKRAINA SẼ HỐI HẬN KHI DÙNG BOM CHÙM CỦA HOA KỲ

Mời xem video clip mới đăng của Hãng Al Jazeera với tiêu đề US bombs and chemicals ravageVietnam 50 years after the war’s end – Dịch: Bom mìn và hóa chất của Mỹ tàn phá Việt Nam 50 năm sau khi chiến tranh kết thúc

30 tháng 4 năm 2025

https://www.aljazeera.com/program/newsfeed/2025/4/30/us-bombs-and-chemicals-ravage-vietnam-50-years-after-the-wars-end

Lời dẫn của Al Jazeera: Bom mìn và hóa chất của Mỹ vẫn đang giết chết và làm bị thương nhiều người sau 50 năm kể từ khi chiến tranh Việt Nam kết thúc. Nhưng việc cắt giảm viện trợ nước ngoài của Donald Trump đã gây nguy hiểm cho hoạt động dọn dẹp vốn đã nguy hiểm.

Bây giờ, Kính mời những ai biết tiếng Anh, xin hãy đọc bản gốc bài trên Hãng AP (Mỹ) với tiêu đề The Vietnam War ended 50 years ago, but the battle with Agent Orangecontinues – Dịch: Chiến tranh Việt Nam đã kết thúc cách đây 50 năm, nhưng cuộc chiến với chất độc da cam vẫn tiếp diễn

Cập nhật 10:31 PM 1/5/2025, ngày 30 tháng 4 năm 2025

https://apnews.com/article/vietnam-war-anniversary-agent-orange-0829caefe48cc11fb88ab27982da922b

Dưới đây, Google.tienlang xin dịch bài báo này....

******

The Vietnam War ended 50 years ago, but the battle with Agent Orangecontinues – Dịch: Chiến tranh Việt Nam đã kết thúc cách đây 50 năm, nhưng cuộc chiến với chất độc da cam vẫn tiếp diễn

Ảnh chụp màn hình tiêu đề bài trên AP

ĐÀ NẴNG, Việt Nam (AP) — Chiến tranh Việt Nam kết thúc vào ngày 30 tháng 4 năm 1975, khi thủ đô Sài Gòn của Nam Việt Nam rơi vào tay lực lượng Cộng sản. Nhưng hàng triệu người vẫn phải đối mặt với những trận chiến hàng ngày với di sản hóa học của nó.

Nguyễn Thanh Hải, 34 tuổi, là một trong số hàng triệu người khuyết tật có liên quan đến Chất độc da cam. Sinh ra với những thách thức phát triển nghiêm trọng, anh phải đấu tranh để hoàn thành những nhiệm vụ mà người khác coi là hiển nhiên: cài cúc chiếc áo sơ mi xanh mà anh mặc đến một trường đặc biệt ở Đà Nẵng, luyện tập bảng chữ cái, vẽ hình khối hoặc tạo thành những câu đơn giản.

Nguyễn Thanh Hải, 34 tuổi, phản ứng sau khi nhận được lời khen về bài làm của mình trong lớp học tại một trường dành cho nạn nhân chất độc da cam ở Đà Nẵng, Việt Nam, ngày 7 tháng 3 năm 2025. (Ảnh AP/Hau Dinh)

Hải lớn lên ở Đà Nẵng, nơi có căn cứ không quân của Hoa Kỳ, nơi quân đội rời đi đã để lại một lượng lớn chất độc màu da cam tồn tại trong nhiều thập kỷ, thấm vào nguồn cung cấp thực phẩm và nước ở những khu vực như làng của Hải và ảnh hưởng đến nhiều thế hệ người dân.

Trên khắp Việt Nam, quân đội Hoa Kỳ đã rải 72 triệu lít (19 triệu gallon) chất diệt cỏ trong chiến tranh để xóa bỏ nơi ẩn náu của kẻ thù. Hơn một nửa là chất độc màu da cam, một hỗn hợp thuốc diệt cỏ.

Xe bọc thép chở quân có xe tăng hỗ trợ di chuyển qua bụi rậm rạp chở theo lính bộ binh Nam Việt Nam và kỵ binh Hoa Kỳ trong quá trình tuần tra qua khu rừng rậm cách Sài Gòn 40 dặm về phía đông bắc vào ngày 5 tháng 6 năm 1969. (Ảnh AP/Rick Merron)

Người lính bộ binh chỉ ra một cái bóng đáng ngờ trên cây cho xạ thủ súng máy của mình khi họ đang tuần tra gần Biên giới Campuchia, phía tây Pleiku ở Việt Nam vào ngày 26 tháng 11 năm 1966. Binh lính của Sư đoàn Bộ binh 25 (Tiểu đoàn 1, Trung đoàn Bộ binh 14) tiến từng bước qua khu rừng rậm rạp từ trại căn cứ của họ sau ba ngày bị lính bắn tỉa chặn lại. Ảnh AP/Horst Faas,)

Chất độc màu da cam được pha với dioxin, một loại hóa chất liên quan đến ung thư, dị tật bẩm sinh và thiệt hại lâu dài về môi trường. Ngày nay, 3 triệu người, bao gồm nhiều trẻ em, vẫn phải chịu các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng liên quan đến việc tiếp xúc với chất này.

Việt Nam đã dành nhiều thập kỷ để dọn sạch di sản độc hại của chiến tranh, một phần được tài trợ bởi sự hỗ trợ muộn màng của Hoa Kỳ, nhưng công việc vẫn chưa hoàn thành. Bây giờ, hàng triệu người ở Việt Nam lo ngại rằng Hoa Kỳ có thể từ bỏ việc dọn sạch Chất độc màu da cam khi Tổng thống Donald Trump cắt giảm viện trợ nước ngoài.

Hàng thập kỷ ô nhiễm

Khi chiến tranh kết thúc, Hoa Kỳ quay lưng lại với Việt Nam, mong muốn khép lại một chương đau thương trong lịch sử.

Nhưng Việt Nam vẫn còn hàng chục điểm nóng về dioxin trải dài trên 58 trong số 63 tỉnh thành.

Việt Nam cho biết sức khỏe sẽ bị ảnh hưởng đến các thế hệ sau, đe dọa đến con, cháu, thậm chí cả chắt của những người tiếp xúc với hóa chất, gây ra các biến chứng về sức khỏe từ ung thư đến dị tật bẩm sinh ảnh hưởng đến cột sống và hệ thần kinh.

Học sinh tham dự lớp vật lý trị liệu tại một trường học dành cho nạn nhân chất độc da cam ở Đà Nẵng, Việt Nam, ngày 7 tháng 3 năm 2025. (Ảnh AP/Hau Dinh)

Nguyễn Văn Quốc Hùng, 13 tuổi, chơi xếp hình tại một trường học dành cho nạn nhân chất độc da cam ở Đà Nẵng, Việt Nam, ngày 7 tháng 3 năm 2025. (Ảnh AP/Hau Dinh)

Một học sinh chơi với bộ xếp hình bằng gỗ tại một trường học dành cho nạn nhân chất độc da cam ở Đà Nẵng, Việt Nam, ngày 7 tháng 3 năm 2025. (Ảnh AP/Hau Dinh)

Một học sinh tô màu vào một cuốn sách tại một trường học dành cho nạn nhân chất độc da cam ở Đà Nẵng, Việt Nam, ngày 7 tháng 3 năm 2025. (Ảnh AP/Aniruddha Ghosal)

Một bé gái mắc các vấn đề sức khỏe do tiếp xúc với chất độc màu da cam đang may vá tại một trường học đặc biệt ở Đà Nẵng, Việt Nam, ngày 7 tháng 3 năm 2025. (Ảnh AP/Aniruddha Ghosal)

Trương Minh Phú, 20 tuổi, ở giữa, ngồi trong lớp học cùng các học sinh khác tại một trường học dành cho nạn nhân chất độc da cam ở Đà Nẵng, Việt Nam, ngày 7 tháng 3 năm 2025. (Ảnh AP/Aniruddha Ghosal)

Nhưng khoa học về tác động đến sức khỏe con người — đối với cả những người tiếp xúc với Chất độc màu da cam và các thế hệ sau — vẫn chưa được giải quyết. Một phần là vì khi hai nước cuối cùng bắt đầu hợp tác vào năm 2006, họ tập trung vào việc tìm kiếm dioxin trong môi trường và xóa bỏ nó thay vì nghiên cứu chủ đề vẫn còn gây tranh cãi về tác động của nó đối với sức khỏe con người, Charles Bailey, đồng tác giả của cuốn sách “Từ kẻ thù đến đối tác: Việt Nam, Hoa Kỳ và Chất độc màu da cam cho biết.

Bailey cho biết: “Khoa học về quan hệ nhân quả vẫn chưa hoàn thiện”.

Việt Nam xác định nạn nhân chất độc da cam bằng cách kiểm tra tiền sử gia đình, nơi họ sống và danh sách các vấn đề sức khỏe liên quan đến chất độc. Và tình trạng khuyết tật của Hải rất có thể liên quan đến việc phun thuốc diệt cỏ, Bailey nói thêm.

Nguyễn Thanh Hải, 34 tuổi, ở giữa, giơ tay trả lời câu hỏi trong lớp học tại một trường dành cho nạn nhân chất độc da cam ở Đà Nẵng, Việt Nam, ngày 7 tháng 3 năm 2025. (Ảnh AP/Hau Dinh)

Người đàn ông 34 tuổi này mơ ước trở thành một người lính như ông nội của mình, đã không thể rời khỏi nhà trong nhiều năm, chờ đợi một mình trong khi gia đình anh đi làm. Chỉ mới năm năm trước, anh bắt đầu theo học một trường đặc biệt. "Tôi hạnh phúc ở đây vì tôi có nhiều bạn bè", anh nói. Những học sinh khác tại trường hy vọng sẽ trở thành thợ may hoặc thợ làm nhang.

Sự ô nhiễm cũng làm mất đi khả năng phòng thủ tự nhiên của Việt Nam. Gần một nửa số cây ngập mặn, bảo vệ bờ biển khỏi những cơn bão mạnh, đã bị phá hủy. Phần lớn rừng nhiệt đới của Việt Nam đã bị tàn phá không thể phục hồi, trong khi thuốc diệt cỏ cũng làm trôi mất chất dinh dưỡng trong đất ở một số khu vực dễ bị tổn thương nhất về khí hậu của Việt Nam.

Google.tienlang bổ sung tấm hình chép từ 1 stt trên facebook cá nhân của một người Mỹ - ông S Brian Willson 

Lời giới thiệu của ông S Brian Willson : Tôi đang đứng trước một bức ảnh lớn được trưng bày tại Bảo tàng Chứng tích chiến tranh tại TP Hồ Chí Minh (Sài Gòn). Bức ảnh tiết lộ sự tàn phá khủng khiếp của Hoa Kỳ tại khu vực Rừng ngập mặn ở bán đảo Cà Mau miền Nam Việt Nam trong những năm 1960

Một cuộc dọn dẹp lớn bắt đầu

Một lá cờ vàng đánh dấu một cánh đồng bị ô nhiễm dioxin gần sân bay Đà Nẵng, trong buổi lễ đánh dấu sự khởi đầu của dự án làm sạch dioxin còn sót lại từ Chiến tranh Việt Nam, tại một căn cứ quân sự cũ của Hoa Kỳ tại Đà Nẵng, Việt Nam, thứ năm ngày 9 tháng 8 năm 2012. (Ảnh AP/Maika Elan)

Trong những thập kỷ sau khi chiến tranh kết thúc, đất nước đang phục hồi đã rào lại những địa điểm bị ô nhiễm nặng nề như sân bay Đà Nẵng và bắt đầu hỗ trợ các gia đình bị ảnh hưởng.

Nhưng Hoa Kỳ phần lớn đã bỏ qua bằng chứng ngày càng tăng về tác động đến sức khỏe — bao gồm cả đối với các cựu chiến binh của chính mình — cho đến giữa những năm 2000, khi họ bắt đầu tài trợ cho các hoạt động dọn dẹp ở Việt Nam. Năm 1991, Hoa Kỳ đã công nhận rằng một số bệnh có thể liên quan đến việc tiếp xúc với Chất độc da cam và khiến những cựu chiến binh mắc phải chúng đủ điều kiện được hưởng trợ cấp.

Theo Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ , kể từ năm 1991, nước này đã chi hơn 155 triệu đô la để hỗ trợ những người khuyết tật ở những khu vực bị ảnh hưởng bởi Chất độc màu da cam hoặc rải rác bom chưa nổ. Hai nước cũng đã hợp tác để tìm kiếm người chết trong chiến tranh, với việc Hoa Kỳ hỗ trợ Việt Nam tìm kiếm người mất tích.

Một cậu bé mỉm cười nhìn ra ngoài cửa sổ tại một ngôi trường dành cho nạn nhân chất độc da cam ở Đà Nẵng, Việt Nam, ngày 7 tháng 3 năm 2025. (Ảnh AP/Aniruddha Ghosal)

Chất tẩy rửa màu cam đắt tiền và thường nguy hiểm. Đất bị ô nhiễm nặng cần phải được đào lên và nung trong lò lớn ở nhiệt độ rất cao, trong khi đất ít bị ô nhiễm hơn có thể được chôn trong các bãi chôn lấp an toàn.

Mặc dù đã mất nhiều năm làm việc, các địa điểm lớn vẫn cần phải được dọn sạch. Tại Đà Nẵng, nơi một căn cứ không quân bị ô nhiễm trong quá trình lưu trữ và vận chuyển Chất độc da cam, Hoa Kỳ đã hoàn thành một đợt dọn dẹp trị giá 110 triệu đô la vào năm 2018, nhưng một khu vực rộng bằng 10 sân bóng đá vẫn bị ô nhiễm nặng nề.

Một người phụ nữ đi bộ cạnh một ao nước bị ô nhiễm nặng xung quanh khuôn viên căn cứ không quân Đà Nẵng ở Đà Nẵng, Việt Nam, ngày 21 tháng 5 năm 2007. (Ảnh AP/David Guttenfelder)

Bản đồ khu vực bị ô nhiễm dioxin xung quanh sân bay Đà Nẵng được trưng bày trong buổi lễ đánh dấu sự khởi đầu của dự án làm sạch dioxin còn sót lại từ Chiến tranh Việt Nam, tại một căn cứ quân sự cũ của Hoa Kỳ tại Đà Nẵng, Việt Nam, thứ năm ngày 9 tháng 8 năm 2012. (Ảnh AP/Maika Elan)

Hợp tác về các vấn đề di sản chiến tranh cũng đặt nền tảng cho mối quan hệ ngày càng phát triển giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, đạt đến đỉnh cao vào năm 2023 khi Việt Nam nâng Hoa Kỳ lên vị thế ngoại giao cao nhất là đối tác chiến lược toàn diện.

Cựu Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen phát biểu tại Việt Nam năm 2023: "Hoa Kỳ coi Việt Nam là đối tác quan trọng trong việc thúc đẩy một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở".

Lo lắng về việc cắt giảm viện trợ

Nhưng việc Donald Trump cắt giảm tiền tài trợ của USAID đã làm đình trệ các dự án quan trọng ở Việt Nam, và mặc dù nhiều dự án đã được nối lại, vẫn còn nhiều nghi ngờ về độ tin cậy của Hoa Kỳ.

(Xem thên trên Google.tienlang Bài 9. FULBRIGHT - USAID - CIA VÀ CÁCH MẠNG MÀU SẮC. CUỐI CÙNG THÌ NHÀ TRẮNG (MỸ) ĐÃ BUỘC PHẢI THÚ NHẬN: USAID (MỸ) LÀ TỔ CHỨC TỘI PHẠM TRÊN TOÀN CẦU.

Quan điểm của Google.tienlang: Đa phần các "dự án" của USAID trước đây là độc hại, cần huỷ bỏ. Nhưng những dự án rà phá bom mìn, xử lý hậu quả chất độc da cam/dioxin ở Việt Nam không những Hoa Kỳ có nghĩa vụ phải tiếp tục mà còn phải mở rộng thêm)

Việt Nam hiện phải đàm phán về một thực tế mới khi Tổng thống Hoa Kỳ tuyên bố rằng đất nước không còn đủ khả năng giúp đỡ các nước khác nữa.

Ông Nguyễn Văn An, Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam Đà Nẵng cho biết, đất nước không thể xử lý được các chất độc hóa học vẫn còn tồn tại nếu không có sự giúp đỡ. “Chúng tôi luôn tin rằng chính phủ Hoa Kỳ và các nhà sản xuất chất độc hóa học này phải có trách nhiệm hỗ trợ các nạn nhân”, ông nói.

Ông cho biết ông hy vọng rằng bất kỳ sự dừng lại nào đối với các dự án đang triển khai do sự thay đổi chính trị ở Washington sẽ chỉ là tạm thời.

Một người lính Việt Nam đứng gác trước máy bay quân sự gần khu vực bị ô nhiễm dioxin trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Jim Mattis đến thăm căn cứ không quân Biên Hòa ở Biên Hòa, bên ngoài Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam, ngày 17 tháng 10 năm 2018. (Ảnh Kham/Pool qua AP)

Dữ liệu không đủ có nghĩa là các chuyên gia không thể nói chắc chắn khi nào nguy cơ đối với sức khỏe con người sẽ kết thúc. Nhưng vấn đề cấp bách hơn là nếu các nỗ lực dọn dẹp bị gián đoạn, đất bị ô nhiễm hiện đang phơi bày có thể tràn vào các tuyến đường thủy và gây hại cho nhiều người hơn.

Một dự án kéo dài 10 năm nhằm dọn sạch khoảng 500.000 mét khối (650.000 mét khối) đất nhiễm dioxin — đủ để lấp đầy 40.000 xe tải — tại căn cứ không quân Biên Hòa đã được khởi động vào năm 2020. Dự án đã dừng lại trong một tuần vào tháng 3 và sau đó tiếp tục khởi động lại.

Nhưng Bailey, người đã làm việc nhiều năm về các vấn đề liên quan đến Chất độc màu da cam tại Việt Nam, cho biết nguồn tài trợ trong tương lai của USAID cho hoạt động tẩy độc và chương trình trị giá 30 triệu đô la dành cho người khuyết tật vẫn chưa chắc chắn.

Một công nhân Việt Nam phun nước lên những viên đá được sử dụng để xây dựng một silo chứa đất bị nhiễm chất độc da cam tại địa điểm từng là căn cứ không quân của Mỹ ở Đà Nẵng, Việt Nam vào thứ Tư, ngày 24 tháng 4 năm 2013. (Ảnh AP/Hau Dinh)

Với việc chính phủ liên bang cắt giảm tài trợ cho USAID, hầu hết nhân viên tại Việt Nam dự kiến ​​sẽ rời đi vào cuối năm nay, khiến không còn ai quản lý kinh phí cho các chương trình khắc phục hậu quả, ngay cả khi nguồn tài trợ này không bị cắt.

Về cơ bản, điều này để lại một lượng lớn đất bị ô nhiễm. Chỉ có 30% trong số đó được xử lý và ít bị ô nhiễm hơn”, Bailey cho biết.

Ông cho biết thêm rằng chưa đến một nửa lượng đất ở Biên Hòa được xử lý và phần lớn lượng đất còn lại bị ô nhiễm nặng và cần được xử lý trong lò đốt vẫn chưa được xây dựng.

Tim Rieser, cựu trợ lý chính sách đối ngoại của Thượng nghị sĩ Patrick Leahy khi đảng viên Dân chủ Vermont này đảm bảo nguồn tài trợ ban đầu cho các dự án khắc phục hậu quả Chiến tranh Việt Nam và hiện là cố vấn cấp cao cho Thượng nghị sĩ Peter Welch, cho biết Quốc hội vẫn ủng hộ các chương trình này nhưng sẽ rất khó để tiếp tục nếu không có nhân viên.

Trong hơn 30 năm, Hoa Kỳ và Việt Nam đã cùng nhau xây dựng lại mối quan hệ bằng cách giải quyết những di sản tồi tệ nhất của chiến tranh, như Chất độc màu da cam”, ông nói. Bây giờ chính quyền Trump đang vô tình đóng cửa mọi thứ, không quan tâm đến tác động của hành động của họ đối với mối quan hệ với một đối tác quan trọng ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương”.

Nguyễn Bá Quý Phước, 14 tuổi, tham gia lớp vật lý trị liệu tại trường dành cho nạn nhân chất độc da cam ở Đà Nẵng, Việt Nam, ngày 7 tháng 3 năm 2025. (Ảnh AP/Hậu Đình)

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết các dự án di sản chiến tranh như dọn sạch dioxin ở Biên Hòa hay các chương trình rà phá bom mìn ở miền Trung Việt Nam vẫn "hoạt động và đang diễn ra", đồng thời cho biết sẽ tiến hành đánh giá các nguồn lực cần thiết để tiếp tục các dự án này.

Chuck Searcy, một cựu chiến binh Mỹ trong Chiến tranh Việt Nam đã làm việc cho các chương trình nhân đạo tại quốc gia này từ năm 1995, cho biết ông lo ngại rằng lòng tin được xây dựng trong nhiều năm có thể bị xói mòn rất nhanh. Ông chỉ ra rằng những người hưởng lợi từ các dự án do Hoa Kỳ tài trợ để giải quyết di sản chiến tranh là "những nạn nhân vô tội".

Họ đã trở thành nạn nhân hai lần, một lần là do chiến tranh và những hậu quả mà họ phải gánh chịu. Và bây giờ là do bị tước mất tấm thảm dưới chân họ,” ông nói.

Tác giả ANIRUDDHA GHOSALHAU ĐÌNH

Nguyễn Thị Vân Anh - Cộng tác viên Google.tienlang Dịch và Giới thiệu

Kính mời xem các bài liên quan:

10 nhận xét:

  1. + Tôi mới xem 2 tập phim tài liệu chiếu trên VTV1 hôm qua, nhân vật chính là ông Craig McNamara con trai Cựu Bộ trưởng QP Mỹ McNamara. Ông Craig là tác giả cuốn sách Because Our Fathers Lied: A Memoir of Truth and Family, From Vietnam to Today (Vì cha chúng tôi dối trá - Hồi ký sự thật và gia đình, từ Việt Nam đến ngày nay). Phim rất đáng xem, nhất là những ai còn mơ hồ về cuộc kháng chiến chống xâm lược Mỹ của nhân dân Việt Nam.
    Trong phim, Craig cũng đã đến cơ sở chăm sóc nạn nhân Da Cam tại ĐN.
    + Trump hủy 83% chương trình của USAID, giữ lại 18%. Theo bà Beo Hồng: "Việc tháo gỡ bom mìn và rửa chất độc da cam tại VN nằm trong số 18% này".

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cựu Chiến binhlúc 13:24 1 tháng 5, 2025

      Cảm ơn cụ Lý!
      - Bộ phim trên VTV1, đề nghị Google.tienlang tìm hiểu, có thể chia sẻ về đây;
      - Thông tin bài Beo Hồng rất hay. Trùng với quan điểm của tôi và của Google.tienlang.

      Xóa
    2. Cuộc đọ sức của ý chí | Tập 1 | VTV Đặc biệt
      “Cuộc đọ sức của ý chí” nằm trong khung phim VTV Đặc biệt. Qua góc nhìn của người Mỹ, bộ phim sẽ khắc họa một cách chân thực và sống động sự anh dũng, ý chí quật cường của quân và dân Việt Nam, tầm nhìn vượt thời đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh và những nhà lãnh đạo Việt Nam kiệt xuất đã dám đương đầu với siêu cường quân sự số một thế giới. Bộ phim gồm 2 tập, dự kiến sẽ được phát sóng trên kênh VTV1 vào 20h10 ngày 25/4 và 30/4, nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
      https://vtvgo.vn/video/play/cuoc-do-suc-cua-y-chi--vtv-dac-biet-2,kiP6W4XvjR.html

      VTV Đặc biệt "Cuộc đọ sức của ý chí" tập 2 lên sóng ngày 30/4
      https://vtvgo.vn/video/play/cuoc-do-suc-cua-y-chi--tap-2--vtv-dac-biet-2,xw2FQ82Hp7.html

      Xóa
  2. Lần đầu thấy Cụ Lý mần thơ:
    TÔI CỨ VUI
    https://locliec.blogspot.com/2025/05/toi-cu-vui.html?sc=1746090048454#c8077722944046507813

    Ai đó bảo rằng ngày 30/4 triệu người vui, triệu người buồn?
    Tôi cứ vui, dẫu ai buồn cũng kệ
    Toàn thắng rồi sao lại không vui?
    Xương máu ba mươi năm, ba thế hệ,
    Hôm nay tan mây tỏa nắng nụ cười.

    Tôi cứ vui, dẫu ai buồn cũng kệ,
    Giải phóng rồi sao lại không vui?
    Người tù về trong vòng tay mẹ,
    Bao năm xiềng xích qua rồi.

    Tôi cứ vui, dẫu ai buồn cũng kệ,
    Thống nhất rồi sao lại không vui?
    Đất nối dòng sông, người chung tiếng nói,
    Mơ ước trăm năm, mơ ước triệu đời người.

    Tôi cứ vui, dẫu ai buồn cũng kệ,
    Hòa bình rồi sao lại không vui?
    Cánh cò tuổi thơ bay về đồng lúa chín,
    Gieo hạt mồ hôi gieo hạt đời

    Mặc kệ ai buồn, tôi cứ vui,
    Thanh thản trời xanh mây trắng trôi,
    Ai buồn hãy để tôi ôm nhé,
    Để triệu buồn hóa triệu niềm vui.

    Chiều 30-4-2025

    Ghi chú: Ảnh "Mẹ con ngày gặp mặt" của tác giả Lâm Hồng Long (Tháng 4/75) và ảnh "Hai bà mẹ..." của tác giả Võ An Khánh (Tháng 10/75).

    Trả lờiXóa
  3. Ngay báo Mỹ mà cũng có được bài này.
    Thế mà VTV24 lại muốn chạy tội cho giặc:
    VTV24 LÀ CỦA VIỆT NAM HAY CỦA ĐẾ QUỐC MỸ?
    https://googletienlang2014.blogspot.com/2016/08/vtv24-la-cua-viet-nam-hay-cua-e-quoc-my.html

    Trả lờiXóa
  4. BBC: Tiết lộ của cựu CIA: Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu bị Mỹ 'đâm sau lưng' như thế nào?
    30 tháng 4 2025
    https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cql6xz6nv14o

    "Tổng thống Thiệu bị lợi dụng, bị ép từ chức để Mỹ có thể đàm phán hòa bình với cộng sản. Ông Thiệu khi ấy chỉ là con tốt trên bàn cờ," cựu CIA Frank Snepp nhớ lại những ngày cuối cùng của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu.

    Ông Nguyễn Văn Thiệu làm tổng thống Việt Nam Cộng hòa trong giai đoạn đầy biến động 1967-1975. Ông Thiệu từng là một ứng viên yêu thích của Hoa Kỳ và dần trở thành một "con bài mặc cả" trong việc đàm phán hòa bình với Bắc Việt.

    Ngày 21/4/1975, ông Thiệu từ chức và bị ép phải đi lưu vong bốn ngày sau đó.

    Nhà phân tích Frank Snepp của CIA được giao nhiệm vụ lái chiếc xe chở cựu Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu ra phi trường Tân Sơn Nhứt để bay tới Đài Loan và chứng kiến những khoảnh khắc của ông Thiệu trước khi rời Việt Nam:

    "Tôi dành sự kính trọng lớn lao dành cho Tổng thống Thiệu. Dù bị buộc rời Việt Nam một cách đầy nhục nhã, phải đối mặt với sự sỉ nhục lớn nhất mà bất kỳ tổng thống nào của một nước phải đối mặt nhưng ông vẫn giữ phẩm hạnh và sự tôn nghiêm khó có ai làm được nếu trong hoàn cảnh đó," ông Snepp nói với BBC.

    Tổng thống thiệu 'đã khóc'
    Frank Snepp là nhà phân tích đứng đầu của CIA về chiến lược của Bắc Việt trong Chiến tranh Việt Nam. Sau khi trở về Mỹ, ông đã viết cuốn sách Decent Interval, với nhan đề ngụ ý về việc Mỹ muốn có một khoảng cách thời gian hợp lý giữa việc rút quân và sự sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa (khoảng thời gian 'coi được'), để Mỹ không bị coi là đã bỏ rơi đồng minh hoặc thua trận một cách trực tiếp.

    Trong cuốn sách, ông Snepp kể rằng phu nhân Tổng thống Thiệu do quá sợ sẽ có cuộc ám sát xảy ra nên đã rời khỏi Việt Nam, bay qua Bangkok bằng chuyến bay thương mại vào ngày 24/4/1975. Nhưng ông Thiệu lúc đó vẫn chưa muốn rời Việt Nam vì tin rằng mình vẫn còn đóng vai trò nào đó.

    Ông nói với người em họ là Hoàng Đức Nhã - cũng là Tham vụ Báo chí của tổng thống - rằng nếu phải ra đi, ông phải "ra đi trong danh dự". Ông Nhã đã đáp lại bằng sự thúc giục, lo lắng cho sự an nguy của ông Thiệu:

    "Không, thưa Tổng thống, giờ không còn thời gian cho danh dự hay sự thù hằn nữa. Ngài phải rời đi ngay."

    Frank Snepp cũng ghi lại trong sách rằng Tổng thống Trần Văn Hương khi đó không thể hình dung được một ngày chính mình phải ép ông Thiệu đi lưu vong và ông sợ rằng những người trung thành của ông Thiệu sẽ trả thù ông một cách tàn bạo. Vì vậy, ông Hương đã đi nhờ Đại sứ Mỹ Graham Martin thực hiện việc này.

    Snepp viết rằng, Đại sứ Martin không muốn đứng ra ép ông Thiệu phải đi khỏi Sài Gòn vì ông muốn giữ được tiếng thơm rằng đại sứ quán Mỹ không trực tiếp nhúng tay vào sự sụp đổ chính trị của ông Thiệu.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Tuy nhiên, lúc đó có một nhân tố quan trọng xuất hiện là Đại tướng Dương Văn Minh. Ông Minh tin rằng việc ông Thiệu còn nán lại Sài Gòn là một chướng ngại cho các toan tính của ông nên đã yêu cầu Charlies Timmes, người của CIA, đảm bảo rằng ông Thiệu sẽ phải lưu vong. Điều này đã củng cố quyết định của Martin.

      "Đại sứ Martin và Trưởng trạm CIA Thomas Polgar vẫn tin rằng sẽ đạt được thỏa thuận với cộng sản, đặc biệt là nếu chúng tôi buộc được Tổng thống Thiệu rời khỏi đất nước.

      "Chúng tôi nhận được tin từ Hà Nội - một tin tức giả, rằng Bắc Việt sẵn sàng cho phép tòa đại sứ hoạt động ở Sài Gòn sau khi ngừng bắn. Điều đó có nghĩa là có vẻ như Bắc Việt sẽ không xóa sổ miền Nam Việt Nam. Vì vậy, giới lãnh đạo nuôi kỳ vọng vào sáng 25/4 là chỉ cần ông Thiệu biến mất thì một phép màu sẽ xảy ra," ông Snepp kể lại với BBC.

      Chiều tối 25/4, Snepp được giao nhiệm vụ lái chiếc xe hộ tống ông Thiệu ra sân bay Tân Sơn Nhứt để rời Việt Nam trong lặng lẽ, một nhiệm vụ cân não, nguy hiểm bậc nhất vì thời điểm đó, có nhiều người muốn ông Thiệu phải chết.

      "Cộng sản muốn thủ tiêu ông Thiệu, ông ấy cũng có những kẻ thù ở Sài Gòn, bao gồm tướng Nguyễn Cao Kỳ và những nhà hoạt động phản chiến người Mỹ."
      Snepp, đêm đó lái một chiếc xe với biển số giả đến nhà cựu Thủ tướng Trần Thiện Khiêm ở rìa sân bay Tân Sơn Nhứt. Đó là điểm khởi đầu của cuộc hành trình.

      "Tôi đứng bên ngoài căn nhà ở điểm hẹn, chờ ông Thiệu đến. Thiệu xuất hiện trong bộ com-lê, tóc vuốt ngược bóng loáng, khuôn mặt hơi bóng dầu. Ông trông như một người mẫu trong ấn bản Quý ông lịch lãm vùng Viễn Đông.

      "Vị cựu tổng thống đã uống một chút vì từ người ông tôi ngửi thấy mùi rượu whisky và mùi nước hoa đắt tiền, ông Thiệu đi vào trong dinh thự. Tôi đợi ở ngoài cho đến khi ông bước ra và leo lên băng ghế sau. Cùng đi với Thiệu là người bạn của ông - cựu Thiếu tướng Charles Timmes, người đã giải ngũ và khi đó đang làm việc cho CIA.

      "Đoàn có bốn chiếc xe. Xe chở ông Khiêm đi đầu, xe tôi là xe thứ hai, có chiếc xe thứ ba, và tôi nghĩ còn có một chiếc xe thứ tư đi theo sau chúng tôi và đường phố tương đối vắng vẻ, khi đó khoảng 8, 9 giờ tối.

      "Khi xe lăn bánh, Timmes và ông Thiệu bắt đầu ôn lại kỷ niệm. Rồi Timmes quay sang giới thiệu tôi với ông Thiệu, nói tôi là nhà phân tích giỏi nhất của Đại sứ quán, và vì thế, ông Thiệu đang được một 'tài xế siêu hạng' chở ra phi trường. Tổng thống Thiệu đùa với tôi: Hy vọng anh là tay lái lụa và tôi đáp rằng vâng, lái xe ở Bangkok còn kinh hơn nữa.

      Xóa
    2. Sau đó, Snepp tiếp tục cầm lái trên con đường tối đen như mực, trong sự im lặng đến rợn người vì lúc bấy giờ, Sài Gòn đã vào giờ giới nghiêm, đường phố chỉ còn những trạm kiểm soát.

      Khi đến gần phi trường Tân Sơn Nhứt, đoàn xe đi ngang qua một đài tưởng niệm lính Mỹ tử trận có hàng chữ: "Sự hy sinh cao cả của các đồng minh sẽ không bao giờ bị lãng quên."

      "Tôi nhìn thấy khuôn mặt ông Thiệu qua kính chiếu hậu và thấy ông rưng rưng. Nhiều người không tin và cho rằng ông Thiệu không bao giờ rơi nước mắt, không bao giờ để lộ cảm xúc. Tôi nói với họ: Dĩ nhiên ông ấy đã khóc. Ông ấy là một người có lòng yêu nước vĩ đại và lúc đó ông phải rời bỏ quê hương trong tình cảnh tệ hại nhất.

      "Tôi thấy ông Thiệu là một người dũng cảm, không phải là người gục ngã trước biến cố này, mà là người đã thể hiện phẩm giá phi thường trong một thời khắc định mệnh của đời mình," Snepp thuật lại với BBC.

      Khi đoàn xe đến được Tân Sơn Nhứt, toàn bộ khu vực ở đây đã bị cúp điện, làm rõ hơn các vệt đạn lửa của cộng sản bắn trên bầu trời, tiếng súng vẫn vang lên dọc theo vành đai thành phố.

      "Lúc xuống xe, ông Thiệu quay lại bắt tay tôi và nói cảm ơn vì đã đưa ông đến nơi an toàn. Tôi sửng sốt không hiểu vì sao ông Thiệu lại cảm ơn mình. Có thể ông ấy đã nghĩ rằng tôi sẽ giết chết ông nên cảm ơn vì điều đó đã không xảy ra. Bởi lẽ, Thiệu không thể nào biết chúng tôi là ai, mà chỉ có một lựa chọn là phải tin rằng người Mỹ sẽ cứu và đưa ông đến chốn an toàn."

      Sau đó, ông Thiệu bước lên máy bay ngay lập tức, Đại sứ Martin đã có mặt sẵn ở đó để nói lời tạm biệt.

      "Khi ông Thiệu vừa khuất vào bên trong máy bay, ông đại sứ bước xuống khỏi bậc thang nối lên máy bay, ông cúi người, túm lấy cái cầu thang đó và giật phăng nó ra khỏi chiếc máy bay, như thể ông đang cố gắng cắt đứt sợi dây cuối cùng gắn kết người Mỹ với chính sách định mệnh này. Và thế là vị cựu tổng thống rời khỏi Sài Gòn."

      Một chi tiết trong cuốn sách của Snepp thể hiện rõ mong muốn của Mỹ đẩy ông Thiệu ra khỏi nước càng sớm càng tốt, đó là Trưởng trạm CIA Polgar đã quên chuẩn bị đầy đủ giấy tờ thông hành cho ông Thiệu.

      "Do đó, đến phút chót, tại dinh thự của ông Trần Thiện Khiêm trước khi đi đến sân bay, Polgar đã phải vội vàng viết tay một giấy bảo lãnh, nhưng mẩu giấy này là không đủ."

      "Cuối cùng, vị cựu tổng thống đã rời khỏi chính đất nước mà ông lãnh đạo hơn bảy năm, trên một chiếc máy bay bí mật của Mỹ, mà không có sự phê chuẩn chính thức từ phía Việt Nam lẫn Mỹ," Snepp nói với BBC.

      Xóa
    3. Từ đồng minh thân cận đến 'bị đâm sau lưng'
      Quay lại khoảng thời gian ngay sau khi Tổng thống Ngô Đình Diệm bị lật đổ năm 1963, Nam Việt Nam rơi vào vòng xoáy bất ổn của các cuộc đảo chính và phản đảo chính, khi hết vị tướng tham vọng này đến vị tướng mưu mô khác tìm cách lợi dụng tình trạng bất ổn chính trị để mưu cầu lợi ích cá nhân.

      Đến năm 1967, nhờ vào gợi ý của Daniel Ellsberg - một nhà phân tích quân sự trẻ tuổi của Mỹ nên chính phủ Hoa Kỳ đã quyết định dồn sự ủng hộ cho một ứng viên. Đó là một vị tướng miền Nam khiêm tốn, được cho là phi chính trị tên là Nguyễn Văn Thiệu, nhằm chấm dứt tình trạng hỗn loạn.

      Khi ông Thiệu được bầu làm tổng thống vào cuối năm đó, nhân vật có thực quyền trong chính trường vẫn là Phó Tổng thống Nguyễn Cao Kỳ. Tuy nhiên, Mỹ đã từ từ loại bỏ sức ảnh hưởng của ông Kỳ bằng cách chuyển tất cả các vấn đề chính sách cho riêng ông Thiệu.

      Một số đồng minh quyền lực nhất của ông Kỳ đã thiệt mạng vào dịp Mậu Thân 1968, khiến Mỹ càng quyết tâm củng cố quyền lực cho ông Thiệu bằng mọi giá, để họ có thể bắt đầu rút quân khỏi Việt Nam mà không lo ngại sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng chính trị mới.

      "Ban đầu ông Thiệu có khả năng quy tụ được các phe phái khác nhau trong nước. Ông được xem là kiên định, có thể hàn gắn những chia rẽ giữa Công giáo và Phật giáo. Nhưng khi Mỹ kết luận 'Việt Nam hóa chiến tranh' đã thất bại và thực tế là Nam Việt Nam vẫn chưa sẵn sàng tự mình chiến đấu thì Tổng thống Thiệu bắt đầu bị xem là kém hiệu quả."

      "Thời điểm đó, Hoa Kỳ bắt đầu nghiêm túc đàm phán hòa bình sau lưng ông Thiệu từ năm 1970 và có một thỏa thuận vào tháng 10/1972 nhưng chưa bao giờ nói cho ông Thiệu biết chuyện gì đang diễn ra. Ông Thiệu bị gạt ra lề ngay trong vai trò người kiến tạo hòa bình tại chính đất nước mình. Mọi chuyện trở nên hỗn loạn. Tổng thống Thiệu từng là một ứng cử viên đại diện cho sự đoàn kết, nhưng đến năm 1968, hình ảnh đó bắt đầu sụp đổ," ông Snepp phân tích.
      Cụ thể là cuộc tấn công Tết Mậu Thân 1968 của cộng sản và những thắng lợi ban đầu về mặt chính trị đó đã khiến cho ông Thiệu mất dần tín nhiệm trong mắt Hoa Kỳ.

      "Vào tháng 10 năm 1970, Nixon tiết lộ rằng Mỹ thực sự đã mất niềm tin vào ông Thiệu một phần vì ông quá dễ dãi, dung túng chuyện tham nhũng, phần khác vì ông ta đã đưa quá nhiều người thân tín vào các vị trí then chốt, khiến chính quyền miền Nam yếu đi.

      "Lúc đó, Nixon bắt đầu nói đến việc thương lượng với miền Bắc và đã có các cuộc đàm phán bí mật, bao gồm ngừng bắn ngay tại chỗ, cho phép quân đội Bắc Việt vẫn ở lại miền Nam. Điều này nghĩa là Mỹ càng mất tín nhiệm nơi ông Thiệu," ông Snepp nói.

      Theo lời ông Snepp, ông Thiệu biết được mình bị "đâm sau lưng" nhờ vào tình báo từ điệp viên Võ Văn Ba của CIA.

      Ngày 18/10/1972, Ngoại trưởng, Cố vấn an ninh Mỹ Henry Kissinger tới Sài Gòn và mang theo bức thư của Tổng thống Nixon giải thích cặn kẽ về kết quả tốt đẹp của việc đàm phán tại Paris qua bản sơ thảo hiệp định, trong đó có việc cho quân Bắc Việt ở lại miền Nam.

      Xóa
    4. Sau đó, ông Thiệu đã phản đổi rất gay gắt, nhất quyết không ký và khiến cuộc đàm phán sụp đổ.

      "Lúc đó, tôi nghĩ ông Thiệu đang hành động độc lập vì lợi ích của Sài Gòn, ông dám thách thức Hoa Kỳ. Và tháng 12 năm đó, Nixon cho ném bom Hà Nội, một trong những chiến dịch oanh tạc dữ dội nhất của cuộc chiến.

      "Đó là một thông điệp gửi đến hai bên: cho Bắc Việt biết rằng họ phải trở lại bàn đàm phán và cho ông Thiệu biết rằng Hoa Kỳ vẫn ủng hộ ông," Snepp phân tích với BBC.

      Sau đó, ông Thiệu đã đồng ý trở lại bàn đàm phán và chấp nhận Hiệp định Paris nhưng vị tổng thống không mang bất kỳ ảo tưởng nào về đồng minh Hoa Kỳ. Theo lời của ông Snepp, đại sứ cuối cùng của Mỹ tại Sài Gòn - ông Graham Martin - đã nói dối ông Thiệu rằng Mỹ sẽ vẫn giúp miền Nam, rằng Tổng thống Nixon sẽ dội bom Hà Nội nếu cần.
      Tuy nhiên, Đại sứ Martin đã nói dối vì Quốc hội Mỹ đã thông qua Đạo luật Quyền Chiến tranh vào tháng 11 năm 1973, qua đó hạn chế quyền hạn của tổng thống Mỹ trong việc khởi xướng hoặc leo thang các hành động quân sự ở nước ngoài.

      "Hoa Kỳ không bao giờ có thể đưa B52 trở lại. Nhưng Đại sứ Martin đã khiến ông Thiệu tin rằng 'gã điên' Nixon vẫn sẽ giúp miền Nam. Vì vậy, ông Thiệu đã bị đánh lừa.

      "Và đó chính là tiến trình mối quan hệ giữa Mỹ và ông Thiệu: từ một đồng minh kiên định được Mỹ tin tưởng, Mỹ bắt đầu đàm phán với Bắc Việt sau lưng ông và khi vấp phải phản đối, chúng tôi khiến ông ấy lầm tưởng rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục giúp đỡ. Nhưng đó không phải sự thật. Chúng tôi đã lừa dối ông ấy," ông Snepp nói với BBC.

      Theo cựu CIA, những gì mà ông Thiệu phải gánh vác về sau là quá nặng nề bởi lẽ Mỹ lúc nào cũng tìm cách biến ông thành một đồng minh 'tốt hơn'. Tốt ở đây nghĩa là biết nghe lời, tuân lệnh hơn.

      "Ông ấy phải đối mặt với việc Mỹ cắt viện trợ, với những tín hiệu xung đột nhau về ý định của phía cộng sản. Vậy nên, nhìn lại, tôi thật sự rất khâm phục Tổng thống Thiệu, dù phải ra đi trong ê chề nhục nhã, ông vẫn giữ được sự tôn nghiêm theo cách mà tôi không chắc bản thân mình có thể làm được," Snepp chia sẻ.

      Xóa