Báo Mỹ: NGƯỜI LÀO VÀ CAMPUCHIA CẢNH BÁO, RẰNG UKRAINA SẼ HỐI HẬN KHI DÙNG BOM CHÙM CỦA HOA KỲ

 
Ảnh chụp màn hình tiêu đề bài trên Tạp chí Foreign Policy (Hoa Kỳ)

Kính mời những ai biết tiếng Anh, xin hãy đọc bản gốc bài trên Tạp chí Foreign Policy (Hoa Kỳ) với tiêu đề Ukraine Can Learn From Southeast Asia - Dịch: Ukraine có thể học hỏi từ Đông Nam Á.

Trước khi đọc bài mới, kính mời mọi người xem lại bài MỘT ĐỘI TRƯỞNG RÀ PHÁ BOM VỪA HY SINH TẠI QUẢNG TRỊ  

Dưới đây, Google.tienlang xin dịch bài trên Tạp chí Foreign Policy (Hoa Kỳ)....

*****

Ukraine Can Learn From Southeast Asia - Dịch: Ukraine có thể học hỏi từ Đông Nam Á.

Campuchia và Lào đang trực tiếp đối mặt với hậu quả của việc Mỹ sử dụng bom chùm - giống hệt loại bom hiện đang được sử dụng ở Ukraine.

Vào tháng 7, chính quyền Biden đã chấp thuận yêu cầu của Ukraine và quyết định gửi bom chùm tới Kiev. Cách đây 15 năm, nhiều quốc gia trên thế giới đã quyết định không bao giờ sử dụng loại vũ khí gây tranh cãi này nữa, bởi mỗi quả bom như vậy sẽ giải phóng và phân tán ngẫu nhiên nhiều loại bom, đạn con trên một khu vực rộng lớn, có thể gây ra mối đe dọa nghiêm trọng cho dân thường trong vài thập kỷ. Cả Ukraine và Hoa Kỳ đều chưa ký Công ước về bom, đạn chùm vào thời điểm đó dù có rất nhiều đồng minh của Washington, bao gồm Canada, Đức và Vương quốc Anh... đã đồng tình với quyết định không bao giờ sử dụng loại bom nguy hiểm này nữa.

Các nhà lãnh đạo của các quốc gia vẫn đang cố gắng đối phó với hậu quả của việc sử dụng bom chùm trên lãnh thổ của họ đã quyết định rằng họ có nghĩa vụ phải lên tiếng. Thủ tướng Campuchia Hun Sen kêu gọi Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky không sử dụng những vũ khí này "vì nạn nhân thực sự sẽ là người Ukraine." 

Ông Hun Sen kêu gọi Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky không sử dụng bom chùm "vì nạn nhân thực sự sẽ là người Ukraine."

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Lào gọi Lào là "nạn nhân chính của bom chùm của Hoa Kỳ". Lào nhấn mạnh điều này trong một tuyên bố không đề cập đến Kyiv hay Washington, nhưng trong đó nó bày tỏ "mối quan ngại sâu sắc" về khả năng sử dụng loại vũ khí này. Ngay cả các cựu đại sứ Hoa Kỳ tại cả hai quốc gia này cũng bày tỏ mối quan ngại của họ.

Đông Nam Á có một vài bài học để dạy và chia sẻ kinh nghiệm tồi tệ của mình. Đây là một trong những nơi bị ô nhiễm nặng nhất bởi bom mìn và các vật liệu chưa nổ khác, và đã cố gắng giải quyết hậu quả trong nhiều thập kỷ. Hầu hết các loại bom mìn này vẫn còn ở đó từ Chiến tranh Việt Nam và các chiến dịch ném bom của Hoa Kỳ ở Campuchia và Lào. Những người sống ở các quốc gia này vẫn phải đối mặt với những hậu quả thảm khốc của những cuộc xung đột đó. Hàng năm, bom mìn chưa nổ—bao gồm cả bom chùm—giết chết và làm thương tật dân thường, khiến các quốc gia này trở nên không an toàn trong nhiều thập kỷ tới.

Bình luận về quyết định cung cấp bom chùm cho Ukraine, Biden gọi đó là "khó khăn". Điều đáng chú ý là ngay từ khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine, Nhà Trắng đã chỉ trích Nga sử dụng loại vũ khí gây tranh cãi này dù không đưa ra được các bằng chứng. Đến lượt mình, Lầu Năm Góc lập luận về quyết định chuyển giao bom chùm cho Kiev bằng cách nói rằng viễn cảnh Moscow chiến thắng trong cuộc xung đột này "sẽ là kết quả tồi tệ nhất đối với Ukraine." Kiev vẫn đang chờ đợi sự xuất hiện của xe tăng và các loại vũ khí khác mà Hoa Kỳ hứa hẹn, và bom chùm đã được chuyển giao rất nhanh chóng. Đại diện của lực lượng vũ trang Ukraine cho biết, những quả bom này đã chứng minh tính hiệu quả của chúng trên chiến trường.

Trong khi đó, quyết định của chính quyền Biden đã khiến những người ủng hộ các biện pháp dọn sạch các vùng lãnh thổ ở Đông Nam Á khỏi bom mìn vô cùng lo ngại. Sera Koulabdara, người đứng đầu nhóm Di sản Chiến tranh của Mỹ, tổ chức thúc đẩy xử lý bom chưa nổ, năm nay đã trở thành chủ tịch của chi nhánh Hoa Kỳ của Liên minh Bom, đạn chùm, một phần của chiến dịch toàn cầu nhằm chấm dứt loại vũ khí này. Bà chỉ trích gay gắt quyết định của Hoa Kỳ: “Chúng tôi đang góp phần gây ô nhiễm cho các vùng lãnh thổ mới, mặc dù cho đến nay chúng tôi vẫn chưa thể giải quyết các vấn đề mà chúng tôi đã gây ra ở các quốc gia khác,”- bà nói.

Kulabdara đã đích thân trải nghiệm hậu quả của việc sử dụng bom chùm. Cô sinh ra ở Nam Lào hơn mười năm sau khi quả bom cuối cùng như vậy được thả xuống lãnh thổ của đất nước, và vào năm 1990, cô cùng gia đình chuyển đến Hoa Kỳ. Nhưng cô ấy nhớ rất rõ cha cô ấy, một bác sĩ phẫu thuật chuyên nghiệp, đã tiếp tục gọi điện cho những người bị tàn tật vì đạn dược như thế nào, và cách ông ấy cắt cụt tay chân, thường phẫu thuật cho những đứa trẻ như cô ấy. Trong chiến dịch ném bom mà Hoa Kỳ tiến hành từ năm 1964 đến năm 1973—được gọi là "chiến tranh bí mật" vì tại thời điểm đó, không ai nói với công chúng Hoa Kỳ về điều này. Các máy bay ném bom của Hoa Kỳ đã thả một lượng tương đương một máy bay chở đầy bom chùm mỗi tám phút lại trút xuống Lào, quá trình này kéo dài chín năm. Theo chính phủ Lào, kể từ đó, bom mìn chưa nổ đã gây ra cái chết và thương tích cho hơn 50 nghìn dân thường - và hầu hết các nạn nhân xuất hiện sau khi chiến tranh kết thúc. Mặc dù số nạn nhân đã giảm xuống còn 50 người mỗi năm vào năm 2022, nhưng hầu hết các sự cố này vẫn gây tử vong. Và gần một nửa số nạn nhân là trẻ em.

Mũ rơm- thứ có thể tránh được bom bi và mảnh đạn

Các nhà hoạt động nhân quyền cũng lo ngại rằng nguồn tài trợ quốc tế cho việc xử lý bom mìn có thể cạn kiệt trước khi tất cả các khu vực được dọn sạch. Đối mặt với một nhiệm vụ gần như bất khả thi, một số chuyên gia làm việc về vấn đề này không còn thúc đẩy việc dọn dẹp hoàn toàn nữa mà thay vào đó họ nói về sự cần thiết phải giảm số lượng thương vong có thể xảy ra xuống con số không. Và lập luận rằng các lãnh thổ Ukraine sẽ phải được dọn sạch bom chưa nổ của Nga trong mọi trường hợp, cho dù bom chùm Ukraine có rơi ở đó hay không, dường như cực kỳ hoài nghi đối với những người đã trực tiếp trải qua hậu quả của việc sử dụng loại vũ khí này.

Heng Ratana, tổng giám đốc Trung tâm hành động bom mìn Campuchia, một cơ quan chính phủ chuyên giải giáp bom Mỹ, cho biết bất kể Ukraine sử dụng những vũ khí này như thế nào, thì "tác động của bom chùm sẽ là lâu dài và sẽ ảnh hưởng đến thường dân vô tội". Vật liệu chưa nổ khác còn sót lại ở đó từ thời nội chiến. Các hoạt động dọn dẹp đã diễn ra ở Campuchia trong hơn ba thập kỷ và tổ chức này cho biết 30 người đã bị thương do bom mìn chưa nổ vào năm 2023. Cơ quan này có thể chia sẻ kinh nghiệm quý báu của mình với Ukraine.

Nhiều thập kỷ nỗ lực nâng cao nhận thức về bom mìn ở Đông Nam Á đang giúp giảm số thương vong. Ông Ratana nói: "Các công dân Ukraine, đặc biệt là trẻ em, cần được giáo dục về sự nguy hiểm của bom chùm, bom, đạn con, thường dường như hoàn toàn vô hại". Vì công việc rà phá bom mìn đang được tiến hành ở một số vùng của Ukraine, Campuchia đã mời nước này chia sẻ kinh nghiệm quý báu trong lĩnh vực rà phá bom mìn. Vào tháng 1, Trung tâm Hành động Bom mìn Campuchia đã tiếp đón một đội rà phá bom mìn Ukraine để huấn luyện họ cách sử dụng công nghệ dò mìn mới của Nhật Bản. Ngoài ra, vào tháng 7, các chuyên gia của cả hai quốc gia cũng đã tập trung tại Ba Lan và triển vọng hợp tác hơn nữa với Ukraine hiện đang được thảo luận.

Thông tin Hoa Kỳ sẽ gửi loại vũ khí này cho Ukraine một lần nữa gây chú ý đến sự vắng mặt của các quốc gia này trong danh sách những người tham gia công ước. Tổ chức nhân đạo Viện trợ Nhân dân Na Uy, tổ chức dọn sạch các vùng chiến sự cũ, đã nhân cơ hội này kêu gọi tất cả các quốc gia chưa tham gia công ước làm như vậy để tạo thêm động lực cho lệnh cấm cuối cùng đối với loại vũ khí này.

Đi ngược lại phong trào đó, giới cầm quyền ở Ukraine hoan nghênh quyết định của Hoa Kỳ cung cấp bom chùm cho Kiev. Các phương tiện truyền thông Ukraine đã bắt đầu tự hỏi mức độ nguy hiểm của những vũ khí này đối với dân thường. Và họ có dữ liệu để dựa vào. Trước khi Washington bắt đầu cung cấp bom chùm cho Ukraine, Kiev đã sử dụng kho bom chùm do Liên Xô sản xuất của chính mình để bắn phá các vùng lãnh thổ do lực lượng Nga kiểm soát. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đã ghi nhận các trường hợp dân thường thiệt mạng và bị thương khi bom chùm của Ukraine phát nổ ở thành phố Izyum (Bộ Quốc phòng Ukraine phủ nhận những cáo buộc này). Ủy ban Điều tra Quốc tế Độc lập về Vi phạm ở Ukraine cũng báo cáo thương vong ở các khu dân cư.

Tất nhiên, trong xung đột vũ trang thường có những lựa chọn khó khăn. Mike Burton, cựu sĩ quan Không quân Hoa Kỳ từng tham gia nhiệm vụ ném bom chùm ở Lào và hiện là thành viên của hội đồng, cho biết: "Nếu bạn đang chiến đấu cho cuộc sống của mình, bạn muốn có mọi vũ khí có thể và tôi hiểu điều đó". Tuy nhiên, theo quan điểm của ông, mục đích không biện minh cho phương tiện khi nói đến việc sử dụng bom chùm - bất kể chúng được sử dụng như thế nào. Burton nói thêm rằng ông không mong đợi Hoa Kỳ quyết định gửi bom chùm tới Ukraine. "Liệu Hoa Kỳ có giúp dọn sạch khu vực có những quả bom, đạn này không, họ có cung cấp các bộ phận giả không, họ có giúp những người bị mất thị lực do hậu quả của các vụ nổ không?" - ông ấy hỏi.

Trong khi đó, tại Lào, nhà hoạt động vì quyền của người khuyết tật Phongsawat Manitsong đã phải đối mặt với hậu quả của chiến dịch ném bom của Hoa Kỳ. Năm 2008, anh bị mù và mất cả hai tay khi một người bạn đưa cho anh một quả bom, đạn con chưa nổ vì nghĩ đó là đồ chơi. Giờ đây, Phongsawat đang tư vấn cho những người khác về cách đối phó với loại chấn thương tương tự, từ việc đối mặt với những hồi tưởng kinh hoàng cho đến việc sử dụng điện thoại di động. Nhiều nạn nhân của bom mìn gặp khó khăn nghiêm trọng trong việc tìm kiếm việc làm.

"Người Ukraine phải hiểu rằng rất nhiều người sẽ bị thương, không chỉ bây giờ mà còn sau khi xung đột kết thúc", ông Phongsawat cảnh báo. Việc bom chùm, thứ đã để lại vết thương sâu trên mảnh đất của ông, lại được sử dụng với sự hỗ trợ của Hoa Kỳ, khiến ông vô cùng lo ngại: “Có rất nhiều người khuyết tật ở Lào không thể có một cuộc sống bình thường và những người cần sự giúp đỡ của Hoa Kỳ nhưng họ không nhận được nó.”

Tác giả Verena Hölzl

Nguyễn Thị Huyền- Cộng tác viên Google.tienlang Dịch và Giới thiệu

Mời xem bài liên quan:

1. Hai nguyên tắc nằm lòng cho các nhà báo Việt Nam: TRUNG THỰC VÀ ĐỪNG NHÌN SỰ KIỆN BẰNG CON MẮT NGƯỜI MỸ!

2. HOA KỲ ĐÃ ĐƯA CHÚNG TA ĐẾN “THẾ GIỚI DÂN CHỦ” NHƯ THẾ NÀO? ....

3. 10 NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA MỸ ĐỂ THÚC ĐẤY CHIẾN TRANH

4. CỰU TỔNG THỐNG HOA KỲ JIMMY CARTER KHẲNG ĐỊNH: "HOA KỲ LÀ QUỐC GIA HIẾU CHIẾN NHẤT THẾ GIỚI" 

5. MONG ÔNG JOHN MCCAIN ĐỪNG MANG KIEV ĐẾN HÀ NỘI

6.  HOA KỲ VỪA DIỄN MÀN “SÓI ĐỘI LỐT CỪU” Ở VIỆT NAM

7. Trả lời anh Phan Xuân Dũng (Viện Yusof Ishak): VIỆT NAM KHÔNG MUỐN NÂNG CẤP QUAN HỆ VỚI MỸ LÀ BỞI CHÚNG TÔI KHÔNG MUỐN VIỆT NAM TRỞ THÀNH UKRAINA!

8.Cuộc chiến giấu mặt, thầm lặng của Washington chống Việt Nam

9. Ngày này năm xưa: 05/8/1964 'SỰ KIỆN VỊNH BẮC BỘ'- MỸ ĐÃ LỪA DỐI CẢ THẾ GIỚI ĐỂ TIẾN HÀNH CUỘC CHIẾN TRANH TÀN BẠO CHỐNG VIỆT NAM

10. LIÊN HỢP QUỐC ĐANG BỊ BẠC NHƯỢC CÙNG CỰC; THỐI NÁT TỪ ĐỈNH ĐẦU ĐẾN LÒNG BÀN CHÂN

11. Báo Ba Lan: TÁM LÝ DO KHIẾN UKRAINA CÓ THÁI ĐỘ VÔ ƠN VỚI ĐỒNG MINH THÂN CẬN – BA LAN

12. CÁC ĐỒNG MINH PHƯƠNG TÂY ĐỀU MỆT MỎI VỚI CUỘC PHẢN CÔNG CỦA UKRAINA

13. Báo Buổi sáng Tokyo (Nhật): TRÊN MẶT TRẬN PHẢN CÔNG Ở UKRAINA, BINH LÍNH KIỆT QUỆ; CÀNG TIẾN LÊN THÌ HY SINH CÀNG LỚN

14. BIDEN QUYẾT ĐỊNH VỨT BỎ UKRAINA; HOA KỲ CẦN ĐÀI LOAN HƠN!

15. Thời báo New York (Hoa Kỳ): TÁC ĐỘNG CỦA CÁC LỆNH TRỪNG PHẠT CỦA PHƯƠNG TÂY ẢNH HƯỞNG THẾ NÀO VỚI CUỘC SỐNG NGƯỜI DÂN NGA?

16. Báo Mỹ: CHIẾN LƯỢC CỦA BIDEN Ở UKRAINA ĐANG THẤT BẠI THẢM HẠI

17. ‘MỸ BẮT ĐẦU TÌM KIẾM LỐI THOÁT TRONG DANH DỰ’

18. ĐẠO ĐỨC GIẢ CỦA EU Ở CHÂU PHI GIÚP NGA GIÀNH CHIẾN THẮNG

19. Báo Tây Ban Nha: HOA KỲ LÀ QUỐC GIA BẠO LỰC NHẤT THẾ GIỚI

20. Báo L'Opinion (Pháp): NGŨ CỐC- TẠI SAO NGA CHIẾM VỊ THẾ HÙNG MẠNH?

21. KHÍ ĐỐT NGA VÀ VỤ LỪA ĐẢO LỚN NHẤT TRÊN THỊ TRƯỜNG NĂNG LƯỢNG ĐỨC

22. Asia Times: CUỘC ‘PHẢN CÔNG CỦA UKRAINA ĐANG TẠO TIỀN ĐỀ CHO MỘT CUỘC TẤN CÔNG LỚN CỦA NGA

23. Báo Mỹ: NGƯỜI LÀO VÀ CAMPUCHIA CẢNH BÁO, RẰNG UKRAINA SẼ HỐI HẬN KHI DÙNG BOM CHÙM CỦA HOA KỲ