Đài truyền hình Al Jazeera: BÀI HỌC 50 TUỔI Ở ĐÔNG DƯƠNG CHO UKRAINA VỀ SỬ DỤNG BOM CHÙM HOA KỲ

Ảnh chụp màn hình tiêu đề bài trên Đài truyền hình Al Jazeera

Kính mời những ai biết tiếng Anh, xin hãy đọc bản gốc bài trên Đài truyền hình Al Jazeera với tiêu đề As Ukraine uses cluster munitions, a 50-year-old lesson itmust remember - Dịch: Bài học 50 tuổi ở Đông Dương cho Ukraina về sử dụng bom chùm của Hoa Kỳ

https://www.aljazeera.com/opinions/2023/8/15/a-50-year-old-lesson-for-ukraines-use-of-cluster-munitions

Trước khi đọc bài mới, kính mời mọi người xem lại bài MỘT ĐỘI TRƯỞNG RÀ PHÁ BOM VỪA HY SINH TẠI QUẢNG TRỊ  

Dưới đây, Google.tienlang xin dịch bài báo trên Al Jazeera ….

*****

 As Ukraine uses cluster munitions, a 50-year-old lesson itmust remember - Dịch: Bài học 50 tuổi ở Đông Dương cho Ukraina về sử dụng bom chùm của Hoa Kỳ

Mỹ đã ngừng ném bom ở Đông Dương nửa thế kỷ trước, nhưng người dân ở đây vẫn đang chết vì 'bom' xả rác trên đất nước của họ. Mỹ đã thả hàng triệu tấn bom chùm xuống Campuchia nửa thế kỷ trước. Trang web của kênh truyền hình Al Jazeera viết rằng cho đến ngày nay, "những cánh đồng chết" vẫn cướp đi sinh mạng của người dân địa phương. Ngày nay, Ukraine đang lặp lại bài học bi thương ở Đông Dương dù biết trước, rằng thế hệ tương lai phải chết đột ngột. Tại sao vậy? Đơn giản là Hoa Kỳ không còn vũ khí nào khác để chuyển đến Kyiv, tác giả bài báo lưu ý.

Hoa Kỳ đã ngừng ném bom Campuchia nửa thế kỷ trước. Nhưng người dân Campuchia vẫn đang chết vì những "quả bom" tràn ngập trên đất của họ.

Vào một ngày đẹp trời, 12 năm sau khi chiến tranh kết thúc, chế độ Khmer Đỏ bị lật đổ và chấm dứt giết chóc trên những cánh đồng chết chóc, tôi lái một chiếc máy bay nhỏ qua miền đông Campuchia.

Một, hai, ba... 10, 11, 12... Tôi cứ đếm. Tôi đã không đếm được số hố bom chứa đầy nước.

50 năm trước, vào ngày 15 tháng 8, Tổng thống Hoa Kỳ Richard Nixon, dưới áp lực của Quốc hội, đã quyết định ngừng ném bom Campuchia. Các cuộc tấn công vào nước láng giềng Lào đã kết thúc vài tháng trước đó.

Vào tháng 10 năm 2006, một "cuộc thi" khủng khiếp đã diễn ra. Các nhà khoa học từ Đại học Yale, xem qua kho lưu trữ của Lực lượng Không quân Hoa Kỳ, nhận thấy rằng Campuchia đã phải chịu các cuộc tấn công thậm chí còn lớn hơn so với suy nghĩ ban đầu. Máy bay ném bom B-52 Stratofortress của Mỹ đã thực hiện hơn 230.000 phi vụ từ các căn cứ ở Thái Lan và Guamo, thả 2.756.941 tấn bom xuống 113.716 mục tiêu ở Campuchia.

Lào trước đây có "vinh dự" là quốc gia bị ném bom nhiều nhất. Máy bay quân sự Mỹ đã thả 2.093.100 tấn bom xuống đất nước nhỏ bé này. Tất nhiên, những con số này không thể so sánh với hàng tấn chất nổ các loại đã ném xuống hai miền Nam Bắc Việt Nam trong suốt 20 năm chiến tranh. Số lượng của họ được ước tính là hơn 7,5 triệu tấn (Theo UNDP tại bài Công tác Khắc phục Hậu quả Bom mìn mang tính cấp bách – Hợp tác chặt chẽ là yếu tố then chốt thúc đẩy nỗ lựcchấm dứt hậu quả nặng nề của chiến tranh). Tỉnh Quảng Trị (Việt Nam) có trên 82% tổng diện tích đất tự nhiên của tỉnh bị ô nhiễm bom mìn, cao nhất trong toàn quốc. Từ khi chiến tranh kết thúc đến nay, Quảng Trị có trên 1,2% dân số là nạn nhân bom mìn, trong đó 31% nạn nhân là trẻ em. Tỉnh có trên 6% dân số là người khuyết tật, trong đó hơn 9.000 người là nạn nhân chất độc da cam/dioxin. Trong giai đoạn 1975-1995, trung bình mỗi năm toàn tỉnh có khoảng 100 người trở thành nạn nhân của bom mìn, nhưng đến giai đoạn 2005-2015 đã giảm xuống còn trung bình 10 nạn nhân mỗi năm và đặc biệt từ đầu năm 2018 đến nay, đã tròn 4 năm Quảng Trị không có tai nạn bom mìn xảy ra trên địa bàn. Tuy nhiên, ngày 16/2/2023, một người dân Quảng Trị đã thiệt mạng do bom mìn sót lại sau chiến tranh khi xây dựng nhà ở.

Các cuộc tấn công đầu tiên vào Lào bắt đầu vào năm 1964 và Campuchia vào năm 1965, khi cả hai nước về mặt kỹ thuật đều "trung lập" với cuộc chiến trong khu vực lân cận của họ. Các cuộc ném bom tăng cường mạnh mẽ vào năm 1969-1970 và tiếp tục cho đến năm 1973.

Tổng thống Johnson và Nixon tiến hành các chiến dịch này "trong bí mật." Mặc dù rõ ràng không có gì bí mật đối với những người bị đánh bom, nhưng cả hai chính quyền Hoa Kỳ đều phủ nhận sự liên quan, nói rằng các cuộc tấn công chỉ nhằm vào các mục tiêu ở Việt Nam.

Máy bay ném bom B-52 của Mỹ đã giáng đòn nặng nề nhất vào Campuchia một tuần trước khi ngừng tấn công. 20 tấn thuốc nổ đã được thả xuống thị trấn Neak Luong trên sông Mekong, giết chết hoặc làm bị thương nặng 405 thường dân.

"Cuộc oanh tạc nhầm" không gây ngạc nhiên cho các nhà khoa học tại Đại học Yale. Tất nhiên, mục tiêu là làm suy yếu tiềm năng quân sự của các lực lượng cộng sản và giữ các đồng minh của Hoa Kỳ - chính phủ Campuchia ở Phnom Penh và Nam Việt Nam ở Sài Gòn.

Lực lượng Không quân Hoa Kỳ, nhận thấy họ có quá nhiều đạn dược ở Thái Lan và quá ít mục tiêu ở Campuchia nên đã tìm cách tấn công nhiều lần nhất có thể trong những tuần gần đó. Một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu tại Đại học Yale cho thấy 10% các cuộc tấn công là bừa bãi, được dán nhãn trong các báo cáo chính thức là "mục tiêu không xác định".

Người Mỹ tập trung phần lớn hỏa lực của họ vào các khu vực dân cư tương đối thưa thớt của Campuchia và Lào, được sử dụng làm nơi đóng quân của quân đội Bắc Việt. Không có con số chính xác những người thiệt mạng - quân sự hay dân sự - nhưng các nhà khoa học từ Đại học Yale đã tính toán rằng số người chết trong 8 năm ở Campuchia ít nhất là 150.000 người. Ở Lào, có lẽ bằng một nửa.

Bom đạn của Mỹ, thường được thả vào ban đêm từ độ cao 32.000 feet (gần 10 km), phục vụ ba mục đích. Họ đã trì hoãn chiến thắng của Bắc Việt Nam và Khmer Đỏ khoảng hai năm. Họ bắt nhiều thường dân ủng hộ cộng sản. Và quan trọng nhất, đạn dược của Mỹ đã giết người trong 50 năm sau khi kết thúc các cuộc không kích.

Hai loại đạn được sử dụng phổ biến nhất. Nhiều miệng hố mà tôi nhìn thấy là do một quả bom sắt M117 nặng 750 pound. M117 được sử dụng lần cuối trong Chiến dịch Bão táp Sa mạc ở Iraq vào năm 1991.

Nguy hiểm nhất vào thời điểm đó và về lâu dài là bom chùm CBU-58 mà Hoa Kỳ vẫn còn dự trữ. Người Lào và Khmer gọi chúng là "bom".

Một đầu đạn như vậy có thể chứa 500 quả bom nhỏ trở lên. Thứ mà quân đội gọi là "bom đạn con" dài trung bình khoảng 6 inch (15 cm) và nặng chưa đến 4 pound (1,8 kg). Bom, đạn chùm bao gồm các thùng chứa mở trong không khí và phân tán một lượng lớn bom, đạn con nổ trên một khu vực rộng. Một "lỗ hổng" khủng khiếp của những loại đạn này là tỷ lệ đạn chưa nổ cao. Có tới 40% số đạn không phát nổ. Theo nhiều ước tính khác nhau, từ 9 đến 27 triệu quả bom, đạn con vẫn chưa nổ ở Đông Dương ngày nay.

Dân số Campuchia và Lào đã tăng lên đáng kể kể từ khi có hòa bình. Công cuộc phục hồi sau chiến tranh vào đầu những năm 2000 tiến triển chậm chạp. Để tìm kiếm đất canh tác, mọi người bắt đầu di chuyển đến những khu vực bị ném bom nhiều nhất.

Số người chết vì phát hiện vật liệu chưa nổ đã lên tới hàng chục nghìn người.

Chuck Sersi, một cựu quân nhân Mỹ tham gia tìm kiếm và phá hủy bom mìn chưa nổ ở Quảng Trị, cho biết: “Có nhiều sự cố bi thảm xảy ra trong khu vực khi trẻ em nhặt những quả bom 50 năm tuổi, sử dụng chúng làm đồ chơi và mất mạng hoặc mất tay chân”.

Sersi hiện đang thực hiện các dự án dành cho học sinh tiểu học để "trẻ em cần biết bom trông như thế nào và gọi cho ai nếu tìm thấy thứ gì đó".

Công ước về Bom, đạn chùm, được 123 quốc gia ký kết vào năm 2010, nghiêm cấm việc sử dụng, sản xuất, vận chuyển và tàng trữ bom, đạn chùm.

Tuy nhiên, Bom chùm vẫn được Hoa Kỳ sử dụng từ năm 2010 tại Afghanistan, Libya, Sudan, Yemen và Syria. Và đây chỉ là một danh sách không đầy đủ.

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden gọi quyết định chuyển giao bom, đạn chùm cho Ukraine là "khó khăn", nhưng những loại đạn như vậy là cần thiết để Lực lượng Vũ trang Ukraine (AFU) phản công thành công.

Kiev tuyên bố rằng loại đạn như vậy cực kỳ hiệu quả để chống lại các đơn vị bộ binh, pháo binh và xe tải. Nhưng, có lẽ, đây không phải là thứ thực sự cần thiết bây giờ mà chẳng qua là thứ có sẵn. Có kho dự trữ bom, đạn chùm trong khi các kho vũ khí khác đang cạn kiệt nghiêm trọng do nguồn cung cấp cho Ukraine.

Lầu Năm Góc cho biết trong một tuyên bố rằng Ukraine sẽ nhận được đạn chùm. Nhưng Mỹ không hề biết rằng, việc cung cấp những vũ khí này cho Ukraina cũng có thể khuyến khích người Nga sử dụng bom, đạn chùm của họ trên đất nước Ukraina.

Nga và Ukraine đang tập trung trực tiếp vào vùng chiến sự và các vùng lãnh thổ mà họ có thể chiếm đóng. Nhưng lịch sử cho chúng ta biết rằng việc sử dụng bom, đạn chùm sẽ để lại hậu quả lâu dài cho thường dân. Các chính phủ phân phối và sử dụng "bom" đang chuẩn bị cho thế hệ tiếp theo những cái chết không cần thiết. Sau khi chiến sự kết thúc, chẳng ai quan tâm đến việc dọn sạch lãnh thổ khỏi bom mìn chưa nổ.

Tác giả Jim Laurie - một nhà văn và phát thanh viên chuyên về Châu Á trong hơn 50 năm. 

Hương Trà - Cộng tác viên Google.tienlang Dịch và Giới thiệu

Mời xem bài liên quan:

1. Hai nguyên tắc nằm lòng cho các nhà báo Việt Nam: TRUNG THỰC VÀ ĐỪNG NHÌN SỰ KIỆN BẰNG CON MẮT NGƯỜI MỸ!

2. HOA KỲ ĐÃ ĐƯA CHÚNG TA ĐẾN “THẾ GIỚI DÂN CHỦ” NHƯ THẾ NÀO? ....

3. 10 NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA MỸ ĐỂ THÚC ĐẤY CHIẾN TRANH

4. CỰU TỔNG THỐNG HOA KỲ JIMMY CARTER KHẲNG ĐỊNH: "HOA KỲ LÀ QUỐC GIA HIẾU CHIẾN NHẤT THẾ GIỚI" 

5. MONG ÔNG JOHN MCCAIN ĐỪNG MANG KIEV ĐẾN HÀ NỘI

6.  HOA KỲ VỪA DIỄN MÀN “SÓI ĐỘI LỐT CỪU” Ở VIỆT NAM

7. Trả lời anh Phan Xuân Dũng (Viện Yusof Ishak): VIỆT NAM KHÔNG MUỐN NÂNG CẤP QUAN HỆ VỚI MỸ LÀ BỞI CHÚNG TÔI KHÔNG MUỐN VIỆT NAM TRỞ THÀNH UKRAINA!

8.Cuộc chiến giấu mặt, thầm lặng của Washington chống Việt Nam

9. Ngày này năm xưa: 05/8/1964 'SỰ KIỆN VỊNH BẮC BỘ'- MỸ ĐÃ LỪA DỐI CẢ THẾ GIỚI ĐỂ TIẾN HÀNH CUỘC CHIẾN TRANH TÀN BẠO CHỐNG VIỆT NAM

10. LIÊN HỢP QUỐC ĐANG BỊ BẠC NHƯỢC CÙNG CỰC; THỐI NÁT TỪ ĐỈNH ĐẦU ĐẾN LÒNG BÀN CHÂN

11. Báo Ba Lan: TÁM LÝ DO KHIẾN UKRAINA CÓ THÁI ĐỘ VÔ ƠN VỚI ĐỒNG MINH THÂN CẬN – BA LAN

12. CÁC ĐỒNG MINH PHƯƠNG TÂY ĐỀU MỆT MỎI VỚI CUỘC PHẢN CÔNG CỦA UKRAINA

13. Báo Buổi sáng Tokyo (Nhật): TRÊN MẶT TRẬN PHẢN CÔNG Ở UKRAINA, BINH LÍNH KIỆT QUỆ; CÀNG TIẾN LÊN THÌ HY SINH CÀNG LỚN

14. BIDEN QUYẾT ĐỊNH VỨT BỎ UKRAINA; HOA KỲ CẦN ĐÀI LOAN HƠN!

15. Thời báo New York (Hoa Kỳ): TÁC ĐỘNG CỦA CÁC LỆNH TRỪNG PHẠT CỦA PHƯƠNG TÂY ẢNH HƯỞNG THẾ NÀO VỚI CUỘC SỐNG NGƯỜI DÂN NGA?

16. Báo Mỹ: CHIẾN LƯỢC CỦA BIDEN Ở UKRAINA ĐANG THẤT BẠI THẢM HẠI

17. ‘MỸ BẮT ĐẦU TÌM KIẾM LỐI THOÁT TRONG DANH DỰ’

18. ĐẠO ĐỨC GIẢ CỦA EU Ở CHÂU PHI GIÚP NGA GIÀNH CHIẾN THẮNG

19. Báo Tây Ban Nha: HOA KỲ LÀ QUỐC GIA BẠO LỰC NHẤT THẾ GIỚI

20. Báo L'Opinion (Pháp): NGŨ CỐC- TẠI SAO NGA CHIẾM VỊ THẾ HÙNG MẠNH?

21. KHÍ ĐỐT NGA VÀ VỤ LỪA ĐẢO LỚN NHẤT TRÊN THỊ TRƯỜNG NĂNG LƯỢNG ĐỨC

22. Asia Times: CUỘC ‘PHẢN CÔNG CỦA UKRAINA ĐANG TẠO TIỀN ĐỀ CHO MỘT CUỘC TẤN CÔNG LỚN CỦA NGA

23. Báo Mỹ: NGƯỜI LÀO VÀ CAMPUCHIA CẢNH BÁO, RẰNG UKRAINA SẼ HỐI HẬN KHI DÙNG BOM CHÙM CỦA HOA KỲ

24. Đài truyền hình Al Jazeera: BÀI HỌC 50 TUỔI Ở ĐÔNG DƯƠNG CHO UKRAINA VỀ SỬ DỤNG BOM CHÙM HOA KỲ