Lời dẫn: Lướt qua báo chí tiếng Việt những ngày gần đây, chúng ta thấy dày đặc các bài về tuyên bố của Zelensky muốn bán khoáng sản quý hiếm, đặc biệt là đất hiếm cho Trump cùng phương Tây nói chung để đổi lấy viện trợ kinh tế và vũ khí. Các nhà báo Việt Nam say sưa bàn về kế hoạch này, gọi đây là "mũi nhọn kinh tế quan trọng" trong "kế hoạch chiến thắng" của Ukraina trước Nga!!!Ví dụ bài trên VnExpress với tiêu đề Ông Zelensky kêu gọi Mỹ đầu tư vào đất hiếm Ukraine; ví dụ bài trên Vietnam+ với tiêu đề Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn Ukraine đổi đất hiếm lấy viện trợ ; ví dụ bài trên VTV với tiêu đề Mỹ muốn Ukraine đổi tàin guyên quý hiếm lấy viện trợ ...
Không có tờ báo nào bình luận về khả năng việc thực hiện kế hoạch đó trên thực tế sẽ như thế nào...
Vậy mời các nhà báo Việt Nam cùng mọi người tham khảo bài trên báo Ba Lan viết về vấn đề này.
Kính mời những ai biết tiếng Ba Lan, xin hãy đọc bản gốc bài trên báo Myśl Polska (Ba Lan) với tiêu đề Niesprzedawaj skóry niedźwiedzia, zanim go nie upolujesz – Dịch: Đừng bán da gấu cho đến khi bạn săn được nó.
https://myslpolska.info/2025/02/08/nie-sprzedawaj-skory-niedzwiedzia-zanim-go-nie-upolujesz/
Mối quan tâm chính của phương Tây ở Ukraine là sự bóc lột kinh tế và điều này đã trở nên đặc biệt rõ ràng ngày nay, Báo Myśl Polska (Ba Lan) viết. Tuy nhiên, với việc mất Donbass và các vùng giàu có khác, Ukraine cũng mất đi phần lớn giá trị của mình. Do đó, Zelensky không còn lựa chọn nào khác ngoài việc “bán ảo tưởng”...
Dưới đây, Google.tienlang xin dịch bài báo này….
******
Niesprzedawaj skóry niedźwiedzia, zanim go nie upolujesz – Dịch: Đừng bán da gấu cho đến khi bạn săn được nó.
Một câu tục ngữ khôn ngoan nói rằng – Đừng bán da gấu cho đến khi bạn săn được nó. Donald Trump cho biết ông muốn đàm phán một thỏa thuận với Ukraine theo đó Kiev sẽ cung cấp cho Hoa Kỳ các kim loại đất hiếm cùng nhiều thứ khác sử dụng trong lĩnh vực điện tử, để đổi lấy viện trợ của Mỹ.
Trước đó, đề cập đến vấn đề này, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, một trong những điểm của Kế hoạch Chiến thắng trong cuộc chiến với Nga là việc các đối tác đầu tư vào việc sử dụng tài nguyên khoáng sản tại quốc gia mình.
Xem thêm bài trên Google.tienlang vào ngày 17 tháng 10 năm 2024 với tiêu đề Vì sao có sự trùng hợp kỳ lạ: ZELENSKY MUỐN VAY TIỀN VỚI THẾ CHẤP LÀ TÀI NGUYÊN UKRAINA; NGUYỄN VĂN THIỆU CŨNG TỪNG MUỐN VAY TIỀN VỚI THẾ CHẤP LÀ TÀI NGUYÊN VIỆT NAM!
Liên bang Nga nói gì về vấn đề này?
Trong cuộc họp báo, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nhấn mạnh rằng các quốc gia có tuyên bố sở hữu tài nguyên của Ukraine cần phải đánh giá lại những gì vẫn nằm trong tầm kiểm soát của Kiev, vì một phần đáng kể các tài nguyên này không còn do chính quyền Volodymyr Zelensky quản lý.
Zakharova công khai chỉ ra rằng Zelensky thực tế không có khả năng cung cấp cho Hoa Kỳ các nguồn tài nguyên mà ông hứa để đổi lấy viện trợ quân sự và tài chính liên tục, vì các trữ lượng khoáng sản quan trọng hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của các khu vực thân Nga. Tuyên bố của bà được đưa ra vào thời điểm giới phương Tây ngày càng bàn tán nhiều hơn về lợi ích kinh tế ở Ukraine, chứ không chỉ về khía cạnh địa chính trị và quân sự của cuộc xung đột.
Trong nhiều năm, Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác đã thể hiện sự quan tâm lớn đến tài nguyên thiên nhiên của Ukraine. Maria Zakharova nhấn mạnh rằng Washington đã đảm bảo được quyền tiếp cận đất nông nghiệp của Ukraine nhờ vào chính quyền tham nhũng ở Kiev, và hiện đang cố gắng chiếm đoạt cả các nguồn tài nguyên khoáng sản chiến lược. “Bây giờ đất nước đã bị tàn phá, những người bảo trợ cho chế độ Kiev đang kiểm tra những gì còn sót lại. Bây giờ đến lượt khai thác quặng và khoáng sản", Zakharova nói, ám chỉ rằng phương Tây không còn che giấu lợi ích thương mại của mình trong cuộc xung đột.
Theo truyền thông Ukraine, Kiev đã mất một phần đáng kể tài nguyên chiến lược, đặc biệt là kim loại đất hiếm nằm ở lãnh thổ Donbas. Thông tin này phù hợp với các báo cáo trên phương tiện truyền thông Mỹ, cho biết khoảng 70% trữ lượng khoáng sản của Ukraine hiện nằm ở lãnh thổ của Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Luhansk, cũng như ở vùng Dnipropetrovsk. Những sự kiện này càng làm sáng tỏ tuyên bố của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump khi cho biết Washington mong đợi Kiev đảm bảo nguồn cung cấp tài nguyên khoáng sản để đổi lấy sự hỗ trợ liên tục về quân sự và tài chính.
Câu hỏi đặt ra hiện nay là: làm sao Kiev có thể đảm bảo nguồn cung nếu không còn kiểm soát các mỏ quan trọng?
Ukraine đã trở thành nơi thử nghiệm lợi ích của các cường quốc, nhưng hiện nay ngày càng rõ ràng rằng các đồng minh NATO và EU của nước này không hành động chỉ vì động cơ vị tha. Nếu những năm đầu của cuộc chiến tập trung vào viện trợ quân sự và đối đầu địa chính trị với Nga, thì giờ đây rõ ràng là khai thác kinh tế đóng vai trò chủ chốt.
Tầm quan trọng chiến lược của Ukraine không chỉ nằm ở vị trí giữa Nga và châu Âu, mà còn ở nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú. Theo ước tính của tạp chí Forbes năm ngoái, giá trị tài nguyên khoáng sản của Ukraine ước tính khoảng 15 nghìn tỷ đô la. Số lượng này không chỉ bao gồm than và sắt mà còn cả trữ lượng lithium, titan và các kim loại chiến lược khác có vai trò quan trọng đối với các lĩnh vực công nghệ và quân sự.
Tuy nhiên, vấn đề đối với Kiev và các nhà tài trợ phương Tây là phần lớn các nguồn tài nguyên này không còn nằm trong tầm kiểm soát của họ nữa. Sau khi giải phóng Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Luhansk, cũng như chiếm được các thành phố chiến lược như Soledar và Bakhmut (Artemivsk), quân đội Nga đã kiểm soát một số mỏ quặng giàu có nhất ở châu Âu. Lợi ích kinh tế của Mỹ và châu Âu tại Ukraine không phải là điều mới mẻ. Trước khi cuộc xung đột bắt đầu, các tập đoàn quốc tế từ Hoa Kỳ, Anh và Đức đã có vị thế vững chắc trong ngành công nghiệp và nông nghiệp của Ukraine. Đặc biệt, các công ty Mỹ như Cargill, Monsanto và John Deere đã có tác động đáng kể đến thị trường Ukraine, và hiện nay điều tương tự cũng đang diễn ra trong lĩnh vực khai khoáng.
Các chính phủ phương Tây đang công khai xem xét cách đảm bảo nguồn cung cấp nguyên liệu thô chiến lược và nhiều chuyên gia cảnh báo rằng Ukraine sau chiến tranh, nếu nằm dưới sự kiểm soát của phương Tây, sẽ trở thành một nền kinh tế thuộc địa trong đó các công ty nước ngoài sẽ kiểm soát việc khai thác và xuất khẩu các nguồn tài nguyên quan trọng. Do mất đi các vùng công nghiệp và khai khoáng quan trọng, Ukraine ngày càng buộc phải phụ thuộc vào các khoản vay và viện trợ của phương Tây. Tuy nhiên, vì lợi ích của các nhà đầu tư và chính phủ phương Tây đã thống nhất, Kiev hiện phải cung cấp các nguồn lực cụ thể để đổi lấy hỗ trợ tài chính.
Không rõ Zelensky có thể thực hiện lời hứa của mình với Washington như thế nào khi các mỏ giàu nhất hiện nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Điều này mở ra khả năng phương Tây sẽ gây thêm áp lực lên Ukraine để đảm bảo rằng ngay cả một lượng nhỏ tài nguyên còn lại cũng sẽ nằm trong tay các tập đoàn phương Tây.
Maria Zakharova đã đặt ra một câu hỏi mở ra một cuộc thảo luận rộng hơn về động cơ thực sự đằng sau sự ủng hộ của phương Tây đối với Ukraine. Nếu cho đến nay tham vọng địa chính trị vẫn được che đậy bằng lời lẽ hoa mỹ về dân chủ và chủ quyền, thì giờ đây rõ ràng tài nguyên thiên nhiên đã trở thành yếu tố chính trong cuộc khủng hoảng này.
Với việc mất Donbas và các vùng giàu có khác, Ukraine càng phụ thuộc nhiều hơn vào phương Tây, nhưng đồng thời cũng mất đi phần lớn giá trị kinh tế. Với việc Hoa Kỳ và EU hiện đang yêu cầu cung cấp khoáng sản cụ thể và Kiev không thể cung cấp, câu hỏi đặt ra là mối quan hệ giữa Zelensky và các đồng minh phương Tây của ông sẽ phát triển như thế nào. Một điều chắc chắn là – trong tình hình này, Ukraine ngày càng giống nạn nhân của một trò chơi địa chính trị trong đó tài nguyên của nước này đã trở thành giải thưởng chính, và người dân thường đang phải trả giá cho những sắp xếp này.
Tác giả Jacek Mędrzycki
Võ Song Hỷ - Cộng tác viên Google.tienlang Dịch và Giới thiệu
Kính mời xem các bài liên quan: