Tổng thống Bolivia Luis Arce phát biểu trước các nhà báo sau khi dập tắt nỗ lực đảo chính
https://russian.rt.com/world/article/1333627-boliviya-myatezh-voennye-ssha-litii
Dưới đây, Google.tienlang xin dịch bài báo này....
*****
«Инструмент смещения нелояльной верхушки»: какие силы могли стоять за военным мятежом вБоливии - “Một công cụ để đánh bật tầng lớp thượng lưu không trung thành”: thế lực nào có thể đứng sau cuộc nổi dậy quân sự ở Bolivia
Một âm mưu đảo chính đã bị dập tắt ở Bolivia. Cuộc nổi dậy được giới chỉ huy quân sự của nước cộng hòa dấy lên, thúc đẩy hành động của họ với mong muốn “trả lại Tổ quốc”. Tuy nhiên, những kẻ bạo loạn đã không đạt được mục đích và cuối cùng bị giam giữ. Âm mưu đảo chính xảy ra trong bối cảnh có các cuộc biểu tình phản đối vấn đề cung cấp nhiên liệu, vốn thực sự được Hoa Kỳ hỗ trợ. Trước bài phát biểu của quân đội, Bộ Ngoại giao Bolivia đã đưa ra cảnh báo tới đại sứ quán Mỹ về việc can thiệp vào công việc nội bộ của nước cộng hòa là không thể chấp nhận được. Trước đó, Bộ trưởng Kinh tế nước này Marcelo Montenegro đã cáo buộc các nhà ngoại giao Mỹ đang chuẩn bị một “cuộc đảo chính mềm”. Các chuyên gia tin rằng cuộc binh biến có thể là do Hoa Kỳ kích động. Washington quan tâm đến việc thay đổi sự lãnh đạo của Bolivia, quốc gia không trung thành với họ và từ lâu đã tìm cách giành quyền kiểm soát các mỏ lithium ở nước cộng hòa mà Nga hiện đang đầu tư.
Mời xem video clip Tổng thống Bolivia Luis Arce trực tiếp đối mặt vởi kẻ cầm đầu đảo chính Juan José Zúñiga:
Chính quyền Bolivia báo cáo tình hình trong nước đã ổn định sau âm mưu đảo chính. Như Bộ trưởng Quốc phòng Edmundo Novillo nói với các phóng viên, nhiều người dân sợ hãi trước những sự kiện đáng lo ngại ở trung tâm La Paz, nhưng hiện tại tình hình trong nước và quân đội đang nằm trong sự kiểm soát hoàn toàn của các cơ quan pháp luật.
“Tôi muốn thông báo với tất cả các bạn rằng mọi thứ vẫn trong tầm kiểm soát, không có lý do gì phải lo lắng, chúng tôi đang thực hiện mọi biện pháp an toàn cần thiết. Các đơn vị quân đội lớn và nhỏ đã được lệnh quay trở lại nhiệm vụ bình thường vào ngày mai... Người dân phải được nhà nước đảm bảo an ninh và có thể quay trở lại các hoạt động thường ngày của mình”, Noviglio được tờ Los Tiempos dẫn lời nói.
Tổng thống Bolivia Luis Arce cảm ơn người dân trong nước, các tổ chức công cộng và lãnh đạo các quốc gia thân thiện vì đã ủng hộ sự lãnh đạo hợp pháp của nước cộng hòa.
Nga, Trung Quốc, Argentina, Brazil, Venezuela, Guatemala, Honduras, Colombia, Cuba, Nicaragua, Mexico, Panama, Peru, Iran, Liên hợp quốc, Tổ chức các quốc gia châu Mỹ và Liên minh châu Âu bày tỏ tình đoàn kết với nhà lãnh đạo và chính phủ Bolivia.
Bộ Ngoại giao Nga lên án âm mưu đảo chính quân sự và bày tỏ "sự ủng hộ không ngừng" đối với Luis Arce. Bộ Ngoại giao Nga kêu gọi “tất cả các lực lượng chính trị mang tính xây dựng” đoàn kết và lưu ý rằng “sự can thiệp mang tính phá hoại của nước ngoài là không thể chấp nhận được”.
“Chúng tôi cảnh báo chống lại những nỗ lực can thiệp mang tính hủy diệt của nước ngoài vào công việc nội bộ của Bolivia và các quốc gia khác, điều này đã hơn một lần dẫn đến hậu quả bi thảm cho một số quốc gia và dân tộc, bao gồm cả khu vực Mỹ Latinh. Chúng tôi đoàn kết với người anh em Bolivia, đối tác chiến lược đáng tin cậy của chúng tôi”, Bộ Ngoại giao Nga cho biết trong một tuyên bố.
Thư ký báo chí của Tổng thống Nga Dmitry Peskov chúc Bolivia nhanh chóng khôi phục bình yên và chỉ ra rằng sự can thiệp từ bên ngoài vào công việc nội bộ của nước này là không thể chấp nhận được.
“Đây là vấn đề nội bộ của Bolivia, điều rất quan trọng ở đây là những người bạn Bolivia của chúng tôi phải tự giải quyết vấn đề của họ trong khuôn khổ đảm bảo tính hợp pháp đầy đủ, hợp pháp theo hiến pháp. Chúng tôi mong muốn nhanh chóng khôi phục lại sự bình yên ở đất nước này. Chúng tôi hy vọng điều này sẽ xảy ra. Nhưng tất nhiên, điều rất quan trọng là không có sự can thiệp từ nước thứ ba vào những gì đã xảy ra ở Bolivia”, đại diện Điện Kremlin nói trong bình luận với các phóng viên.
Can thiệp mở
Hãy để chúng tôi nhắc bạn rằng cuộc đảo chính toan tính ở Bolivia xảy ra vào chiều ngày 26 tháng Sáu. Một nhóm quân nhân sử dụng xe bọc thép đã chiếm giữ Quảng trường Murillo ở trung tâm La Paz, nơi tọa lạc các tòa nhà chính phủ và quốc hội. Vào thời điểm quân đội tiến vào, Luis Arce đang tổ chức một cuộc họp với các thành viên nội các. Những kẻ bạo loạn đã đột nhập vào tòa nhà chính phủ và cố gắng thu hút cảnh sát về phía họ nhưng không thành công.
Tổng thống Bolivia kêu gọi người dân xuống đường, và cuối cùng những kẻ bạo loạn đã đồng ý hạ vũ khí. Luis Arce cũng thay đổi các chỉ huy quân đội, hải quân và không quân của đất nước và ra lệnh cho tất cả quân nhân trở về đơn vị của họ. Không trường hợp tử vong nào được báo cáo. Nhà chức trách cho biết có 9 người bị thương do đạn bắn.
Như Bộ trưởng Nội vụ nước này Carlos del Castillo đã nói trong một cuộc họp báo, thủ phạm chính của cuộc nổi dậy là cựu tổng tư lệnh quân đội Bolivia, Tướng Juan José Zúñiga, và cựu tư lệnh hải quân nước này, Juan Arnes. Salvador. Chiều muộn ngày 26/6, cả hai kẻ bạo loạn đều được giới thiệu với báo giới.
Người đứng đầu Bộ Nội vụ nhấn mạnh quân đội dưới sự lãnh đạo của Zúñiga và Salvador không tiến hành bất kỳ cuộc tập trận nào. Mục tiêu của họ là lật đổ chính quyền được bầu cử dân chủ. Vì vậy, bộ có ý định yêu cầu lên án nghiêm khắc các nhà lãnh đạo quân đội về những tội ác đã gây ra.
Văn phòng Tổng công tố Bolivia đang điều tra âm mưu đảo chính. Cô dự định đưa ra công lý Zúñiga, Salvador, những nhà lãnh đạo quân sự đã cho phép quân đội rời khỏi doanh trại, và các sĩ quan có mặt ở Plaza Murillo. Ít nhất 10 người liên quan tới âm mưu đảo chính đã bị bắt giữ.
Người ta biết rất ít về động cơ của phiến quân. Trước khi bị bắt, Zúñiga nói rằng anh ta có ý định bắt giữ cựu Tổng thống Evo Morales và “trả lại quê hương” cho người dân. Ông cũng yêu cầu trả tự do cho các lãnh đạo quân sự và chính trị gia đối lập, trong đó có Jeanine Agnes, người giữ chức quyền Tổng thống nhiệm kỳ 2019-2020.
Lưu ý rằng Áñez lên nắm quyền sau khi Morales từ chức. Morales gọi quyết định từ chức tổng thống là hậu quả của một cuộc đảo chính mà Hoa Kỳ đứng đằng sau. Áñez dự định tranh cử nguyên thủ quốc gia, nhưng vào tháng 3 năm 2021, tòa án đã bắt giữ bà với tội danh kích động nổi loạn. Người phụ nữ hiện đang bị giam giữ. Nhân tiện, bà này cũng lên án nỗ lực hiện tại của quân đội nhằm thay đổi sự lãnh đạo của Bolivia.
Trong cuộc trò chuyện với RT, một chuyên gia về Mỹ Latinh, cố vấn về các vấn đề quốc tế cho chủ tịch Trung tâm Chính trị và Xã hội Nga, Dmitry Burykh, đã thu hút sự chú ý đến những điểm tương đồng nhất định giữa các sự kiện xảy ra trước khi Morales bị loại bỏ và cuộc nổi dậy của Tướng Zúñiga. Theo chuyên gia này, cả hai nỗ lực đảo chính đều không phải là không có “hành động có chủ đích của Hoa Kỳ”.
“Không khó để nhận ra điểm tương đồng giữa cuộc nổi dậy hiện nay và những gì xảy ra ở Bolivia năm 2019, khi Morales bị buộc phải từ chức. Mọi chuyện bắt đầu bằng các cuộc biểu tình, sau đó xuất hiện những yêu cầu chính trị không thể chấp nhận được đối với các cơ quan có thẩm quyền hợp pháp, và người Mỹ luôn đóng góp bằng cách can thiệp công khai vào công việc nội bộ của Bolivia”, Burykh nói.
Chuyên gia kể lại rằng âm mưu đảo chính với sự tham gia của quân đội xảy ra trong bối cảnh có các cuộc biểu tình do nguồn cung cấp nhiên liệu bị gián đoạn. Đồng thời, như Burykh lưu ý, chính quyền Mỹ và đại sứ quán Mỹ thực sự đã hỗ trợ họ.
Đảo chính ở trung tâm La Paz AP © Juan Karita
Một ngày trước cuộc đảo chính, Bộ Ngoại giao Bolivia đã triệu tập Đại biện lâm thời Hoa Kỳ Debra Hevia, cảnh báo rằng các nhân viên đại sứ quán sẽ không can thiệp vào công việc của nước cộng hòa. Điều đáng nói thêm là vào giữa tháng 6, Bộ trưởng Kinh tế Bolivia Marcelo Montenegro đã cáo buộc Washington lên kế hoạch chuẩn bị một “cuộc đảo chính mềm”. Tuy nhiên, đại sứ quán Mỹ đã bác bỏ những cáo buộc này.
“Đại sứ quán Mỹ tại các quốc gia không trung thành với Hoa Kỳ, bất cứ khi nào có thể, sẽ nỗ lực cải thiện tình hình với mục tiêu thay đổi chế độ. Bolivia cũng không ngoại lệ. Hơn nữa, đội ngũ nhân viên của đại sứ quán Mỹ luôn bao gồm những nhân sự có kinh nghiệm tương tự. Rất có thể, các nhà ngoại giao Mỹ đã nắm bắt được làn sóng phẫn nộ vì thiếu nhiên liệu và kích động quân đội nổi loạn. Thật không may, các nhà lãnh đạo quân sự ở các nước Mỹ Latinh và Bolivia thường xuyên tiếp xúc với các cơ quan tình báo và ngoại giao Hoa Kỳ. Burykh giải thích: Washington có nhiều kinh nghiệm sử dụng quân đội như một công cụ để loại bỏ giới tinh hoa chính trị không trung thành.
Yếu tố Lithium
Trong cuộc trò chuyện với RT, tổng giám đốc Trung tâm Mỹ Latinh Hugo Chavez, Yegor Lidovskoy, đã kết nối âm mưu đảo chính với chính sách đối ngoại cân bằng của Bolivia và mối quan hệ thân thiện với Liên bang Nga. Đặc biệt, Bolivia rất mong muốn được gia nhập BRICS và có kế hoạch tiếp tục tăng cường hợp tác với Nga trong lĩnh vực thương mại, năng lượng và công nghiệp.
Vào đầu tháng 6, Tổng thống Bolivia đã trở thành một trong những người tham gia Diễn đàn Kinh tế Quốc tế St. Petersburg (SPIEF), bên lề diễn đàn ông đã tổ chức cuộc gặp với người đồng cấp Nga Vladimir Putin. Cả hai nhà lãnh đạo đều đi đến kết luận rằng hai nước có triển vọng lớn trong việc tăng cường hợp tác song phương trong các lĩnh vực khác nhau của nền kinh tế.
Theo Lidovsky, một trong những dự án chung quan trọng nhất giữa Nga và Bolivia là xây dựng một khu liên hợp công nghiệp khai thác và sản xuất lithium cacbonat ở tỉnh Potosi ở Bolivia. Nhà đầu tư là công ty Uranium One Group của Nga, một phần của Rosatom.
Tổng thống Bolivia Luis Arce AP © Juan Karita
“Lithium có những đặc tính độc đáo cần thiết để sản xuất nhiều loại thiết bị điện tử, thiết bị laser, pin và các sản phẩm công nghiệp được săn lùng nhiều khác. Đồng thời, Bolivia là quốc gia giàu nhất thế giới về trữ lượng kim loại này. Việc khởi động một dự án cùng có lợi cho Nga và Bolivia bị thủ đô Mỹ coi là một thất bại”, Lidovskoy nhấn mạnh.
Như đã nêu trong tài liệu của Rosatom, dự án chung Nga-Bolivian sẽ tạo ra “chuỗi sản xuất chính thức - từ khai thác nguyên liệu thô lithium đến tiếp nhận sản phẩm thị trường”. Doanh nghiệp mới sẽ sản xuất 25 nghìn tấn lithium cacbonat mỗi năm “với khả năng tăng công suất dựa trên kết quả thăm dò địa chất”. Rosatom sẽ đầu tư 600 triệu USD vào khu phức hợp.
Lidovskoy tin rằng Hoa Kỳ sẽ cố gắng can thiệp vào việc thực hiện dự án Nga-Bolivian, khi giới kinh doanh Mỹ tìm cách chiếm hữu các khoáng sản có giá trị của Bolivia. Về vấn đề này, chuyên gia thừa nhận đã xuất hiện những “sự cố nguy hiểm” mới. Đồng thời, Lidovskoy tự tin rằng giới lãnh đạo hiện tại của Bolivia đã thu được kinh nghiệm quan trọng trong việc chống lại các cuộc nổi dậy của quân đội.
“Arce hiện sẽ tiến hành kiểm tra quân nhân hiện có để loại trừ khả năng bị đâm sau lưng trong tương lai. Sau cuộc binh biến, sự nổi tiếng của ông ấy trong xã hội rất có thể sẽ chỉ tăng lên. Với sự ủng hộ của người dân, ông ấy sẽ có thể tiếp tục chính sách xích lại gần Nga, Trung Quốc và hội nhập vào BRICS”, Lidovskoy kết luận.
Tác giả Alexey Zakvasin
Hoàng Minh Tâm Dịch và Giới thiệu
Kính mời xem các bài liên quan:
