Vì đăng rải rác ở nhiều bài, thiếu tính hệ thống nên hiệu quả không cao. Mới đây rộ lên chuyện FULBRIGHT LÀ LÒ ĐÀO TẠO PHẢN ĐỘNG? nên Google.tienlang thấy cần thiết đăng loạt bài Hệ thống lại các bài SỰ THẬT VỀ ĐẠI HỌC FULBRIGHT. Một câu hỏi mà mọi người ít để ý, đó là Vì sao ở Đại học Fulbright Việt Nam, hoạt động gì cũng phải trương logo USAID? Rõ ràng Fulbright "có họ" với USAID? USAID thực chất là gì? Có phải USAID là Cánh tay nối dài của CIA (Mỹ) để tiến hành cách mạng màu, lật đổ các chính quyền mà Mỹ không ưa? Các NGOs do USAID lập ra ở Nga (trước năm 2012), Ukraina, ở Gruzia, ở Slovakia, ở Trung Quốc và trên khắp thế giới để làm gì?
*****
Trong công cuộc bảo vệ
nền tảng tư tưởng của Đảng, có một mặt trận mới
được hình thành, đó là mặt trận trên không gian mạng.
Có một biên cương mới được hình thành, đó chính là
biên cương văn hóa, tư tưởng. Đã có nhiều biểu hiện
lệch lạc trong tiếp nhận văn hoá, tư tưởng ngoại lại
lai trong giới trẻ, đe doạ đến nền tảng tư tưởng và
văn hoá của thế hệ tương lai. Lúc này, cần phải bồi
đắp “sức mạnh nội sinh” là vốn văn hoá truyền
thống cho thế hệ trẻ, đã có những người trẻ thể
hiện khát vọng vươn tầm văn hoá Việt Nam ra thế giới.
Nhưng điều cần thiết hơn cả vẫn là sự định hướng,
giáo dục trong tiếp nhận văn hoá, tư tưởng trong thời
kỳ mới.
Cựu ngoại trưởng Mỹ
Henry Kissinger đã để lại cho Việt Nam một lời tuyên
chuyến ngạo mạn và đầy thách thức khi rút khỏi chiến
trường miền Nam: “Hai
mươi năm sau chúng ta sẽ trở lại Việt Nam. Không phải
với xe tăng, đại bác, chiến hạm hay pháo đài bay mà
bằng xấp đô la... Những gì bom đạn không thể làm được
thì sức mạnh của đồng đô la sẽ giải quyết. Người
Việt Nam sẽ đón chúng ta như những vị ân nhân.”
Và đến giờ sau 50 năm thống nhất,
nghiêm túc nhìn lại, ta không thể không thừa nhận rằng,
lời ông ta nói là có căn cứ, và lời “tuyên chiến”
đó thực sự là một vấn đề đang diễn biến hàng
ngày, hàng giờ. Trong thế giới hiện đại, những hành
vi bạo lực, bạo động xâm phạm chủ quyền luôn bị
lên án. Thế nhưng, văn hóa lại đang trở thành một thứ
“quyền lực mềm”, tấn công vào thành trì tư tưởng,
đặc biệt là thế hệ trẻ.
Tâm lý “tự nhục”
đề cao một chiều các giá trị nước ngoài
Một điều có thể dễ
thấy trên các diễn đàn mạng xã hội, có một bộ phận
giới trẻ mang tâm lý “tự nhục”. Đây là khái niệm
khi người ta luôn ca ngợi các thành quả, các giá trị
văn hóa ngoại quốc một chiều, từ đó so sánh và hạ
thấp vị thế, văn hóa của Việt Nam, và thường là sẽ
kết thúc bằng câu hỏi “bao giờ Việt Nam mới.... tiến
bộ/ theo kịp/ đổi mới” để được như nước bạn?
Có thể đơn cử như sau:
Năm 2022, Việt Nam đăng
cai SEA Games 31. Đoàn thể thao Việt Nam có 205 huy chương
vàng tại SEA Games 31, dẫn đầu bảng tổng sắp. Đây là
kỷ lục mới của đại hội. Lúc này thì hội “tự
nhục” nổi lên mạnh mẽ khi bôi bác SEA Games là giải
ao làng, Việt Nam đứng đầu bảng tổng sắp hoàn toàn
do lợi thế chủ nhà.
Tháng 3/2023, câu chuyện
ngôi trường Oteshima tại đảo Oteshima (Nhật Bản) chỉ
có duy nhất một học sinh, vẫn duy trì hoạt động dạy
học đã lan truyền trong cư dân mạng Việt Nam. Và bên
cạnh những lời nhận xét đầy nhân văn thì lại nhiều
bình luận quay ra chê bôi đất nước. Trong khi, ở Việt
Nam cũng tồn tại những ngôi trường ít học sinh như
thế, thậm chí điều kiện còn khắc nghiệt hơn! Có
những thầy cô giáo đã đánh cược mạng sống “bám
bản, gieo chữ”. Mới chỉ đầu tháng 5/2023, hẳn chưa
ai quên cô giáo Mai Thị Yến, giáo viên Trường mầm non
Đường Thượng (Hà Giang) đã tử vong dưới vực sâu,
khi con đường đến điểm trường chỉ còn cách đó 2km!
Bên trái: Ảnh em Akino Imanaka (Nhật Bản) trong lễ tốt nghiệp, bình luận tại một số trang mạng. Bên phải: Giáo viên vùng cao (Việt Nam) kiên trì bám bản trong điều kiện dạy học khó khăn
Chưa hết! Tôn vinh một
chiều những thành tựu nước ngoài còn khá là “nương
miệng”. Người ta còn luôn ca ngợi các doanh nghiệp, tập
đoàn lớn ở Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc... có thể
vươn lên “thành rồng” nhưng khi các doanh nghiệp Việt
muốn lớn mạnh hơn thì lại luôn lấy cớ ra để “dìm
hàng” chê bai: Trung Nguyên Legend mở chi nhánh ở Thượng
Hải (21/9/2022). Khi doanh nghiệp đang nỗ lực đưa văn hóa
cà phê Việt ra nước ngoài thì lại nghe bỉ bôi rằng họ
không thể cạnh tranh được với Starbucks, sẽ sớm “dẹp
tiệm”. Hình ảnh chiếc tàu đưa 2000 ô tô VinFast VF8 đầu
tiên xuất khẩu đến đất Mỹ thì lại có người chế
giễu rằng đó chỉ là ảnh photoshop… rồi nói cạnh
khóe đó là “tin bốc phét”. Trong khi để xác minh
chuyện này không hề khó khăn!
Bên trái: Ảnh tàu Vinfast đưa gần 2000 xe ô tô sang Mỹ “bị tố” là sản phẩm photoshop của chiếc tàu ở ảnh bên dưới. Bên phải: cận và toàn cảnh tàu Vinfast chở ô tô sang Mỹ
Đất nước ngày một
phát triển, chúng ta vui mừng khi có nhiều doanh nghiệp
ngoại đến đầu tư, nhưng chúng ta chỉ thực sự tự
hào khi những doanh nghiệp mang thương hiệu Việt “mang
chuông đi đánh xứ người”. Các tập đoàn như Viettel,
Vingroup, FPT, Vinamilk, Hòa Phát... đã và đang làm tốt điều
đó!
Ta có thể ca ngợi, tôn
vinh những câu chuyện đẹp, hành động đẹp ở bất cứ
đâu, nhưng phải thấy được, đó cũng là những giá
trị, những thành công mà dân tộc ta đang có, và đang
hướng tới. Nếu còn những bất công, bất cập ở đâu
đó, thì chính chúng ta sẽ phải đóng góp công sức để
khiến xã hội trở nên tốt đẹp hơn, chứ không phải
xây dựng nên một nỗi “tự nhục” đầy bi quan, đến
mức phi lý và vô căn cứ.
Tiếp nhận thụ động
văn hoá, tư tưởng ngoại lai
Dẫu sao, những biểu hiện
“tự nhục” nói trên còn dễ dàng nhận diện, gọi
tên. Thế nhưng có một ranh giới khác mong manh hơn, khó
nhận biết hơn nếu không đủ nhạy cảm. Đó chính là
sự tiếp nhận
thụ động văn hoá, tư tưởng nước ngoài, đến từ các
sản phẩm văn hóa, nghệ thuật ngoại nhập mang lại.
Gọi là “thụ động” bởi nhiều khi, chính bản thân
con người cũng không ngờ rằng mình đã tiếp nhận, đã
chịu ảnh hưởng bởi những luồng tư tưởng văn hoá,
tư tưởng này.
Không ai có thể chối cãi
những ngày lễ “ngoại nhập” đang trở thành những
ngày lễ mà giới trẻ Việt Nam không thể bỏ qua như[1]:
“Halloween” (31/10), Lễ Noel (24/12), lễ “Valentine”
(14/2), “Sydney Mardi Gras” (Lễ hội của cộng đồng
LGBT[2] (2 tuần cuối tháng 2, đầu tháng 3), “Ngày cá
tháng tư 1/4” ; “Thất tịch” (7/7 âm lịch). Một thực
tế rằng khi đa số xã hội chấp nhận một xu hướng
nào đó, thì mặc nhiên chúng ta cũng phải chấp nhận sự
tồn tại của chúng một cách uyển chuyển và thức thời.
Tuy nhiên điều đó không đồng nghĩa với việc phải
thỏa hiệp, và góp phần đưa những văn hóa này vào sâu
trong thế hệ trẻ. Những năm gần đây, đã có nhiều
trường học đưa hoạt động Halloween (hoá trang thành ma
quỷ và những hình ảnh kinh dị), “Ông già Noel tặng
quà” vào trong các trường học, thậm chí là từ cấp
mầm non và tiểu học! Việc đưa một hoạt động mang
tính chất tín ngưỡng tôn giáo vào trường học thực sự
không phù hợp. Vô hình chung, trẻ phải tiếp nhận một
cách thụ động văn hóa và tư tưởng phương Tây. Trong
khi đó, những năm gần đây, đã có trào lưu kêu gọi bỏ
Tết cổ truyền của dân tộc, thay đổi Quốc ca Việt
Nam!
Các ngày lễ của nước ngoài, mang yếu tố tôn giáo được đưa vào các hoạt động trường học; Giới trẻ hưởng ứng tục ăn đậu đỏ ngày “thất tịch” mà không biết rằng nó không hề có ý nghĩa
Mặt khác, các sản phẩm
văn nghệ giải trí nước ngoài như Âu Mỹ, Hàn Quốc,
Trung Quốc, Nhật Bản... cũng đang tiến quân một cách
sâu rộng vào thị trường Việt Nam. Với sự non nớt của
mình, vẫn có những người trẻ phát cuồng vì thần
tượng, với những hành động hết sức phản cảm: hôn
lên ghế “Idol” [3]từng ngồi, chen lấn xô đẩy đến
ngất xỉu khi đón “Idol” ở sân bay, thậm chí đáng
lên án hơn là hoạt động donate tiền (quyên góp ủng hộ)
cho “Idol” người nước ngoài, mặc kệ chuyện chính họ
đã từng lên tiếng xâm phạm chủ quyền Việt Nam! Điển
hình như: tháng 8/2020, nhóm fan Việt đã donate gần 1 tỉ
đồng cho diễn viên Trung Quốc Triệu Tiểu Đường, mặc
dù cô từng lên mạng ủng hộ yêu sách Đường Lưỡi Bò
từ năm 2018 - “Trung Quốc, một phân cũng không thể
thiếu” (và đây không phải trường hợp diễn viên duy
nhất có hành động trên).
Hình chụp màn hình trang Weibo của các diễn viên Trung Quốc được yêu thích tại Việt Nam đã chia sẻ đường lưỡi bò (Phạm Băng Băng, Châu Tấn, Dương Dương…)
Thật đáng sợ khi phải
so sánh những hành động đó chẳng khác nào tự mình
“mua súng” để tận tay dâng lên kẻ thù, để chúng
lúc nào cũng sẵn sàng “nã đạn” vào văn hóa, tư
tưởng người Việt. Các thể loại phim, truyện Trung Quốc
với nội dung chết đi sống lại, hay “xuyên không”
(quay lại quá khứ) từ bao giờ đã ào ạt xâm nhập vào
thị trường Việt Nam. Đó không đơn thuần chỉ là giải
trí. Nội dung và cốt truyện hoàn toàn xa lạ với cốt
cách văn hóa của dân tộc Việt Nam và chủ nghĩa duy vật
biện chứng mà chúng ta đang vận dụng trong quá trình xây
dựng và thực hiện đường lối đổi mới của Đảng
Cộng sản Việt Nam, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa.
Chẳng biết từ bao giờ
những “soái ca” màn ảnh, đã “đốn tim” hàng triệu
cô gái Việt Nam, những danh xưng “thần tiên tỷ tỷ”,
“nữ thần thanh xuân”, “tổng tài bá đạo” trở
thành những hình mẫu của thế hệ trẻ, và những ngôn
ngữ đó cũng đã xâm nhập vào tiếng Việt (thậm chí có
những từ ngữ mà người bản địa cũng không sử dụng
như người Việt[4]). Ngay cả trong đời sống hàng ngày,
các bậc phụ huynh ngày nay cũng đặt “nickname” cho các
con với yếu tố “rất Tây”, “rất Trung” như: Tiểu
My, Tiểu Trang... hay Tommy, Jenny... thì có vẻ “sang” hơn
chăng? Trẻ mới bi bô học nói hầu như đều được cha
mẹ dạy chào là “bye bye”, mà không biết tới “tạm
biệt, biết gọi “mommy” mà không biết “u, bầm,
bu”... là gì.
Điều đó vô hình chung
xây dựng lên lối suy nghĩ “sùng ngoại”, các giá trị
vốn có như ngôn ngữ, văn học nghệ thuật.... của nước
nhà bị coi nhẹ. Tất cả những hiện tượng trên tuy
không phải là đại diện cho tất cả tư duy, suy nghĩ của
giới trẻ, nhưng thực sự chúng đã và đang tồn tại.
Thậm chí, những biểu hiện tiếp nhận văn hóa một cách
thụ động như trên còn tiềm tàng nhiều mối nguy hơn là
những biểu hiện bề nổi, tự phát. Bởi không biết từ
bao giờ, con người ta mất hoặc giảm đi tình yêu đối
với văn hóa dân tộc. Khi ấy, con người ta không khác gì
một cơ thể yếu ớt, thiếu sức đề kháng, lơ là cảnh
giác với văn hóa ngoại lai và tiếp nhận nó như một
điều đương nhiên. Từ những ảnh hưởng về văn hóa,
tư tưởng, người ta dễ sa vào bẫy của những kẻ muốn
lật lại lịch sử. Và rất có thể một ngày nào đó,
chính họ hoặc con cái họ sẽ tham gia “lật móng” nền
tảng tư tưởng của Đảng ta lúc nào không hay. Đây là
một vấn đề cần phải nhìn nhận một cách nghiêm túc,
bởi vì “tổ mối nhỏ” cũng có thể đục thủng cả
triền đê. Huống hồ, những “tổ mối” như thế vẫn
đang tồn tại, hơn nữa lại tồn tại ở chính trong
những thế hệ sẽ là chủ nhân tương lai của đất
nước.
Tác giả Hoàng Diệp Hằng
(Bài đăng trên Báo Lạng
Sơn 28/10/2023)
Chị
Hoàng Diệp Hằng, Biên tập viên, Bí thư Chi đoàn Đài
Phát thanh – Truyền hình tỉnh Lạng Sơn
[1] Halloween: Lễ hội ma
quỷ; Valentine: Ngày lễ tình nhân; lễ Noel: Ngày Thiên
Chúa Giáng sinh Thất tịch: ngày lễ tình nhân trong truyền
thống Trung Quốc
[2] Cộng đồng LGBT là
một nhóm được định nghĩa lỏng lẻo bao gồm đồng
tính nữ, đồng tính nam, song tính, chuyển giới và các
cá nhân đồng tính khác được thống nhất bởi một nền
văn hóa chung và các phong trào xã hội.
[3] Idol: Một từ tiếng
Anh, tạm dịch là thần tượng, là một người, một nhân
vật nào đó được nhiều người ngưỡng mộ
[4] Ví dụ như từ ‘soái
ca’: chữ tiếng Trung tương ứng là 帅哥
chỉ có
nghĩa là anh chàng đẹp trai, chứ không bao hàm nghĩa đẹp
trai, phong độ, giàu có như người Việt lí giải.
Bài này cũng được đăng trên Trang web Cuộc thi Chính luận Bảo vệ Nền tảng Tư tưởng của Đảng tại link:
http://baovenentang.org.vn/Content/su-de-doa-den-bien-cuong-van-hoa-tu-tuong-ky-2-11298
Hoàng Minh Tâm Giới thiệu
Kính mời xem các bài liên quan: