Báo Pháp Liberation: CÔNG LÝ CHO TRẦN TỐ NGA VÀ TẤT CẢ CÁC NẠN NHÂN DIOXIN

 

Lời dẫn: Bà Trần Tố Nga sinh năm 1942 tại tỉnh Sóc Trăng. Mẹ bà Nga là Liệt sĩ Nguyễn Thị Tú, nguyên hội trưởng Hội Liên hiệp phụ nữ Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam VN, tên của bà được TP.HCM đặt cho một con đường ở Q.Bình Tân. Bà ngoại của bà Nga là Mẹ Việt Nam Anh hùng- Cụ Nguyễn Thị Mẹo. Bà Nga còn có hầu hết anh chị em ruột là giao liên nội thành, vào cứ về thành rồi bị bắt, bị tù đầy. Bản thân bà Nga được mẹ gửi ra Bắc ăn học từ nhỏ. Tốt nghiệp Đại học, bà trở lại chiến trường miền Nam làm phóng viên Thông tấn xã Giải phóng và bị nhiễm chất độc dioxin trong chiến tranh. Giám định y tế cho thấy sức khỏe của bà bị ảnh hưởng nghiêm trọng với nồng độ dioxin trong máu cao hơn tiêu chuẩn quy định. Cả ba người con gái của bà đều nhiễm độc, trong đó con gái đầu đã mất khi mới 17 tháng tuổi, hai người con và cháu ngoại của bà cũng mắc nhiều bệnh do ảnh hưởng của dioxin.

Sau khi các nạn nhân dioxin Việt Nam khởi kiện các Cty Mỹ tại tòa án Mỹ và vụ kiện bị tòa bác bỏ, bà Trần Tố Nga quyết định một mình, tự trang trải chi phí, khởi kiện các Cty Mỹ tại tòa án Pháp. Bà tuyên bố với các nhà báo Pháp: “Người Việt chúng tôi có câu ngạn ngữ “Giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh”. Trước đây, trong kháng chiến, bà ngoại tôi, mẹ tôi, các chị em gái của tôi và bản thân tôi đều buộc phải cầm súng đánh giặc. Và đến bây giờ, cuộc chiến của tôi chưa thể kết thúc, tôi vẫn phải là một chiến binh!”

Vụ kiện của bà Trần Tố Nga tại Pháp đang thu hút sự quan tâm, ủng hộ của dư luận quốc tế. Báo Pháp Liberation mới có bài “CÔNG LÝ CHO TRẦN TỐ NGA VÀ TẤT CẢ CÁC NẠN NHÂN DIOXIN”- tiếng Pháp - “Justice pour Tran To Nga et toutes les victimes de l'Agent Orange-dioxine”. Google.tienlang xin dịch và trân trọng giới thiệu…

********

Báo Pháp Liberation: CÔNG LÝ CHO TRẦN TỐ NGA VÀ TẤT CẢ CÁC NẠN NHÂN DIOXIN 

Justice pour Tran To Nga et toutes les victimes de l'Agent Orange-dioxine

Par Collectif Vietnam Dioxine — 18 janvier 2021 à 19:36

Tran To Nga le 1er février 2016. Photo Julien Falsimagne. Opale. Leemage

Le 25 janvier se tiendra à Evry le procès intenté par l'ancienne journaliste et militante franco-vietnamienne contre dix-neuf firmes chimiques ayant produit ou commercialisé l'Agent Orange.

...

Ai biết tiếng Pháp, xin đọc toàn bài tại link dưới:

https://www.liberation.fr/debats/2021/01/18/justice-pour-tran-to-nga-et-toutes-les-victimes-de-l-agent-orange-dioxine_1817871

Dưới đây là bản dịch của Google.tienlang:

Công lý cho Trần Tố Nga và tất cả nạn nhân chất độc da cam-dioxin

Vào ngày 25 tháng 1, vụ kiện của cựu nhà báo Pháp-Việt và nhà hoạt động chống lại 19 công ty hóa chất sản xuất hoặc tiếp thị chất độc da cam được tổ chức tại Tòa Đại hình Evry, Paris.

Đã hơn 59 năm kể từ lần rải chất độc da cam-dioxin đầu tiên, một chất khai quang cực mạnh do quân đội Mỹ rải xuống những cánh rừng Việt Nam và Lào vào ngày 10 tháng 8 năm 1961. Đến tận ngày hôm nay, những ảnh hưởng của chất độc da cam-dioxin đã gây ra những hậu quả vô cùng tàn khốc đối với người dân Việt Nam và môi trường. Với gần 80 triệu lít thuốc diệt cỏ được rải xuống và hơn 2.500.000 ha bị ô nhiễm, phá hủy 20% diện tích rừng ở miền Nam Việt Nam và làm ô nhiễm 400.000 ha đất nông nghiệp. Ngoài ra, còn có sự tàn phá của hơn một triệu ha rừng nhiệt đới và sự biến mất của hệ động vật phong phú. 

Mời xem video clip: Tội ác của Mỹ tiến hành chiến tranh Hóa học ở Việt Nam

Chất độc da cam-dioxin, ngoài việc đã tàn phá một phần rừng rậm Việt Nam, còn được chứng minh là rất độc đối với con người. Chất dẫn xuất của nó, dioxin, gây quái thai và ưa mỡ: nó tích tụ trong chất béo và gây ra dị tật nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh. Theo Hội Nạn nhân chất độc da cam-dioxin Việt Nam (Vava), có tới 4,8 triệu người bị phơi nhiễm trực tiếp và hơn 3 triệu người vẫn phải gánh chịu hậu quả. Hàng trăm nghìn trẻ em thuộc các thế hệ sau chiến tranh thứ 4 thứ  3 sống chung với những dị tật này (cụt chi, mù, điếc, u ngoại tạng), chưa kể các trường hợp sẩy thai, thai chết lưu và sinh non đang ngày càng gia tăng ở những vùng bị ảnh hưởng nặng nề nhất. 

Vụ kiện của Trần Tố Nga đã kéo dài từ năm 2014

Lịch sử đã che khuất cuộc chiến tranh hóa học, nhưng lại là cuộc chiến tàn khốc nhất trong lịch sử nhân loại, bằng cách đưa chất độc da cam-đi-ô-xin vào một trong những vũ khí khác. Ảnh hưởng của chất độc da cam-dioxin, một "hiện tượng âm ỉ, âm thầm, không nhìn thấy được sẽ diễn ra trong vài thập kỷ", lan truyền theo thời gian và nhiều thế hệ khi nó mờ dần trong ký ức tập thể. Đưa vấn đề này ra ánh sáng, thu hút sự chú ý của càng nhiều người càng tốt là con đường dài mà Trần Tố Nga đã thực hiện, để tội ác này phải bị trừng phạt. 

Video trên báo Pháp Liberation

Kể từ năm 2014, năm mà Trần Tố Nga đệ đơn khiếu nại lên Tòa án Tư pháp Evry (Essonne), thủ tục tiến triển chậm nhưng chắc. Luật cho phép một công dân Pháp có thể truy tố một thể nhân hoặc pháp nhân nước ngoài về những hành vi được thực hiện bên ngoài nước Pháp. Với hai quốc tịch, là nạn nhân của chất độc da cam-dioxin, Trần Tố Nga hội đủ các điều kiện cần thiết để khiếu nại các công ty Mỹ đã sản xuất hoặc chuyển giao các sản phẩm độc hại này. 

Vào ngày 25 tháng 1, trong số các bị cáo sẽ có mặt 19 trong số 26 công ty được chỉ định sản xuất hoặc chuyển giao chất độc da cam, đặc biệt là Dow Chemical và Bayer-Monsanto. Trần Tố Nga được bảo vệ bởi William Bourdon- vị Luật sư nổi tiếng, từng bào chữa cho nguyên đơn- các nạn nhân Chile trong chế độ độc tài của Tướng Pinochet, nguyên đơn trong cuộc vụ diệt chủng Rwandan. Hai đồng sự của Ls William Bourdon là các luật sư Bertrand Repolt và Amélie Lefebvre. Ở phía đối diện, có tới 30 luật sư bào chữa cho các công ty chịu trách nhiệm về việc sản xuất hoặc chuyển giao chất độc da cam-dioxin cho quân đội Mỹ. Nguyên đơn Trần Tố Nga đã bắt đầu khởi kiện từ 6 năm trước. Tuy nhiên, phía bị đơn đã cố tình dây dưa, trì hoãn để kéo dài phần thủ tục phiên tòa. Và bây giờ, vụ kiện được chính thức xét xử. Đây là thời điểm để cuối cùng có thể dẫn đến sự kết tội của các công ty này. 

Một trách nhiệm chậm được công nhận

Trong bốn mươi lăm năm, cả chính phủ Mỹ, cũng như các nhà sản xuất chất độc da cam-dioxin đều không thừa nhận trách nhiệm của họ đối với các nạn nhân Việt Nam. Mặc dù các cựu chiến binh Mỹ, cũng là nạn nhân dioxin- đã được bồi thường 180 triệu đô la vào đầu năm 1984, nhưng phía Mỹ lại từ chối trách nhiệm với nạn nhân Việt Nam. Vụ kiện của các nạn nhân dioxin Việt Nam bị Tòa án Tối cao Hoa Kỳ bác bỏ vào năm 2009. 

Tiếng nói của các nạn nhân Việt Nam, bị bóp nghẹt vì thiếu các phương tiện hợp pháp, vẫn không được lắng nghe. Cuộc chiến vẫn bất cân xứng ngay cả trong việc đối xử với các nạn nhân, nơi Trần Tố Nga, nhà báo Pháp gốc Việt, tiếp xúc trực tiếp với chất khai quang trong Chiến tranh Việt Nam, đã trở thành một biểu tượng của kháng chiến. 

Đấu tranh cho công lý môi trường

Ecocide, được hiểu là "sự tàn phá vĩnh viễn và không thể khắc phục được của một hệ sinh thái" , một khái niệm ra đời sau Chiến tranh Việt Nam và việc sử dụng chất độc da cam-dioxin, không chỉ hủy hoại trái đất mà còn cả những con người sống ở đó. Từ những cuộc chiến của bà Trần Tố Nga hôm nay, chúng ta có thể nhìn lại việc sử dụng ồ ạt chlordecone (thuốc trừ sâu độc hại) trong các đồn điền trồng chuối ở Guadeloupe và Martinique từ những năm 70 đến những năm 90, các vụ thử hạt nhân vào những năm 60 đã khiến ít nhất 30.000 nạn nhân người Algeria, những người ở Polynesia thuộc Pháp từ năm 1966 đến năm 1996 ... 

Ecocide kết nối mọi người có nhu cầu về công bằng môi trường. Sự công bằng về môi trường này phải mang tính xã hội, chủng tộc và thống nhất để dẫn đến sự đền bù, sự tái khẳng định chủ quyền của các dân tộc đối với đất đai của họ và sự chiếm đoạt lại các hệ sinh thái. 

Những thách thức của một phiên tòa lịch sử

Cũng như các vụ kiện của Mỹ đối với Roundup (sản phẩm chủ lực của Monsanto), trong quá trình chuẩn bị phiên tòa, một số công ty bị cáo buộc đã đề nghị bồi thường tài chính cho bà Trần Tố Nga để bà rút lại vụ kiện. Tuy nhiên, tiền không mua được bình yên. Bà Trần Tố Nga muốn có được sự kết tội từ tòa án đối với các công ty để đưa ra án lệ cho tất cả các nạn nhân của chất độc da cam-dioxin. 

Chất hủy diệt sinh thái được thực hiện trong Chiến tranh Việt Nam nhắc nhở chúng ta về mối liên hệ nội tại giữa chế độ diệt chủng sinh thái và tội ác diệt chủng, định nghĩa lại các thuật ngữ "bê bối sức khỏe", "vũ khí chiến tranh" là "tội ác". Sự thành công của phiên tòa của Nga sẽ không bao giờ bị giới hạn ở sự khắc phục của chính nó. Nó mở rộng đến việc thừa nhận pháp lý trách nhiệm của các công ty đối với nạn nhân chất độc da cam mà còn là việc phát minh ra án lệ mới có thể áp dụng cho tất cả các nạn nhân của vũ khí hóa học. 

Do đó, chúng tôi kêu gọi sự ủng hộ đông đảo cho Trần Tố Nga trong phiên tòa này bằng cách chuyển tiếp diễn đàn này và tham gia vận động. Thứ Hai, ngày 25 tháng 1 năm 2021 chỉ là một bước đầu tiên, ngày xét xử đầu tiên của vụ kiện. Cuộc chiến của bà Trần Tố Nga chắc chắn sẽ còn kéo dài và gian nan: Bà Trần Tố Nga cần chúng ta bên cạnh cho đến khi công lý được thực thi. 

Công lý cho tất cả nạn nhân chất độc da cam-dioxin!

Bùi Ngọc Trâm Anh Chuyển ngữ và giới thiệu

========

Mời xem bài liên quan

1. MỘT NGƯỜI MỸ NÓI VỀ SỰ TÀN PHÁ GHÊ RỢN, MẤT NHÂNTÍNH CỦA QUÂN ĐỘI MỸ Ở VN

2. VTV24 LÀ CỦA VIỆT NAM HAY CỦA ĐẾ QUỐC MỸ?

3. Gửi ông Lê Mã Lương, Hoàng Ngọc Giao cùng mấy ôngđòi “ngả vào lòng bu Mỹ”- ĐÂY MỚI CHÍNH LÀ VỊ THẾ VIỆT NAM TRONG QUAN HỆ VỚI MỸ!

4. SỰ DỐI TRÁ CỦA MỸ NGỤY VỚI NHÂN DÂN NAM BỘ VỀ CHẤTDIOXIN MỚI ĐƯỢC PHÁT HIỆN

5. Báo Pháp Liberation: CÔNG LÝ CHO TRẦN TỐ NGA VÀ TẤT CẢ CÁC NẠN NHÂN DIOXIN