Hôm nay, Lula da Silva chiến thắng, trở lại làm Tổng thống Brazil: SỰ KIỆN NÀY SẼ ẢNH HƯỞNG TỚI CUỘC CHIẾN Ở UKRAINA NHƯ THẾ NÀO?

Lula da Silva

Lời dẫn: Theo kết quả chính thức được Tòa án Bầu cử tối cao Brazil (TSE) công bố sáng 31/10/2022, ứng cử viên cánh tả Lula da Silva, 77 tuổi, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vòng hai với hơn 60,3 triệu phiếu ủng hộ (50,88% số phiếu). Trước đây, ông Lula da Silva đã từng làm Tổng thống Brazil thứ 35 từ năm 2003 đến năm 2011. Ông Lula da Silva cũng là người chịu ảnh hưởng của Lãnh tụ Fidel Castro. 

Lula da Silva & Fidel Castro

Trong những tháng năm thăng trầm của cuộc đời, nếu không có lời khuyên, lời cổ vũ của người anh, người bạn chân thành Fidel Castro thì hẳn Lula da Silva đã bỏ cuộc, rút khỏi đời sống chính trị.

Brasil là quốc gia lớn nhất châu Mỹ La tinh, thứ năm trên thế giới về diện tích lẫn dân số với hơn 214 triệu người. Brasil là quốc gia nói tiếng Bồ Đào Nha duy nhất ở châu Mỹ và lớn nhất trên thế giới và là một trong bốn nước sáng lập khối BRICs (các nền kinh tế mới nổi) gồm Brasil, Nga (Russia), Ấn Độ (India) và Trung Quốc.

Ông Lula da Silva sẽ chính thức nhậm chức Tổng thống Brasil vào ngày 01.01.2023 nhưng ngay từ hôm nay, sự kiện ông Lula da Silva đắc cử chắc chắn sẽ ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề nóng bỏng nhất trên hành tinh lúc này: Chiến tranh ở Ukraina!

Google.tienlang có niềm tin như trên là bởi ngay từ hồi tháng 5 năm nay, ông Lula da Silva đã nói rõ quan điểm của mình về cuộc chiến ở Ukraina trên Tạp chí The Time - một tạp chí tin tức hàng đầu của Mỹ được phát hành trên khắp thế giới. Quan điểm của ông Lula da Silva khá trùng hợp với quan điểm của Cựu Thủ tướng Ý Berluskoni và cũng khá trùng hợp với quan điểm của Cựu Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy mà Google.tienlang đã giới thiệu ở bài CỰU TỔNG THỐNG PHÁP SARKOZY CÔNG KHAI LÊN ÁN SỰ LỆ THUỘC CỦA CHÂU ÂU VÀO MỸ VÀ KÊU GỌI CHÂU ÂU ĐÀM PHÁN VỚI PUTIN

Với ai biết tiếng Anh, xin mời đọc bản gốc bài trên Tạp chí The Time với tiêu đề Lula Talks to TIME About Ukraine, Bolsonaro, and Brazil's Fragile Democracy- Dịch: Lula nói chuyện với TIME về Ukraine, Bolsonaro và nền dân chủ mong manh của Brazil

Dưới đây, Google.tienlang xin lược dịch bài viết quan trọng này (Google.tienlang lược bớt phần đầu vì quá dài)....

*****

Lula Talks to TIME About Ukraine, Bolsonaro, and Brazil's Fragile Democracy- Dịch: Lula nói chuyện với TIME về Ukraine, Bolsonaro và nền dân chủ mong manh của Brazil

NGÀY 4 THÁNG 5 NĂM 2022 

“Tôi không hiểu ông tổng thống Ukraina. Nhưng thái độ của ông ta thì rất kỳ dị. Có vẻ ông ta chính là một phần của bối cảnh này. Ông ta đối diện Nghị viện Anh, nghị viện Đức, nghị viện Pháp, nghị viện Ý cứ như thể ông ta đang đi vận động một chiến dịch chính trị vậy. Chỗ của ông ta lẽ ra nên ở bàn đàm phán thì hơn”,- Lula da Silva

Luiz Inácio Lula da Silva phát biểu trước các công nhân công đoàn tại Praça Charles Muller, São Paulo, nhân ngày Quốc tế Công nhân, ngày 1 tháng 5 năm 2022- Hình trên Tạp chí TIME

– Time: Trong suốt nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông, dầu mỏ là một trong vài mặt hàng đã mang lại những thành tựu kinh tế. Hôm nay, với cuộc khủng hoảng khí hậu, chúng ta đang cố gắng tiêu thụ ít dầu mỏ lại. Ứng viên dẫn đầu trong cuộc bầu cử vào tháng Năm tới ở Colombia là Gustavo Petro đã đề xuất một chương trình hạn chế thăm dò, khai thác dầu mà trong đó, các quốc gia nên lập tức thực hiện việc thăm dò dầu mỏ. Ông sẽ hưởng ứng chứ?

– Lula da Silva: Xem nào. Petro có quyền đề xuất bất kỳ thứ gì ông ấy muốn. Nhưng, trong tình hình của Brazil, có vẻ đề xuất này không thực tế. Trong tình chung của thế giới, nó cũng không thực tế nốt. Chúng ta vẫn còn cần dầu thêm một thời gian nữa. Chúng ta không thể chỉ… (phóng viên ngắt lời).

– Time: Ý tưởng là vẫn khai thác và sử dụng những mỏ dầu mà họ đã thăm dò xong và ngừng các cuộc thăm dò tiếp tục. Ông có cân nhắc chứ?

– Lula da Silva: Không, chừng nào bạn chưa có năng lượng thay thế, bạn sẽ vẫn phải sử dụng những năng lượng bạn đang có. Hãy nghĩ về nước Đức nhé: Angela Merkel quyết định đóng cửa mọi nhà máy điện hạt nhân. Bà ta không hề tính đến việc chiến tranh Ukraina sẽ nổ ra. Và hôm nay, châu Âu lệ thuộc vào năng lượng từ Nga. Những gì bạn có thể làm chỉ là bắt đầu một tiến trình cắt giảm lâu dài (nhu cầu sử dụng dầu) khi mà bạn nâng tỷ lệ các năng lượng thay thế lên. Bạn sẽ không thể hình dung được viễn cảnh nước Mỹ sẽ dừng nhu cầu tiêu thụ sử dụng dầu của nó đâu.

– Time: Tôi muốn nói về chiến tranh Ukraina. Ông luôn tự hào rằng mình có thể đối thoại với bất kỳ ai – Hugo Chavez cho tới George Bush. Nhưng thế giới hôm nay đã trong tình trạng rạn vỡ ngoại giao rất nặng nề. Tôi băn khoăn là liệu cách tiếp cận của ông còn hiệu quả nữa hay không. Ông có còn có thể nói chuyện với Vladimir Putin sau những gì ông ta làm ở Ukraina?

– Lula da Silva: Những chính trị gia chúng tôi gieo gì thì gặt nấy thôi. Nếu tôi gieo thiện chí, hữu nghị, sự hoà hợp thì tôi sẽ gặt những thứ tốt đẹp. Nếu tôi gieo bất hoà, tôi sẽ gặt tranh chấp. Putin lẽ ra không nên xâm lược Ukraina. Nhưng đâu phải một mình Putin có lỗi. Nước Mỹ, EU cũng có lỗi tương xứng. Nguyên nhân của cuộc xâm lược Ukraina là gì? Tham gia NATO phải không? Vậy thì lẽ ra Mỹ và châu Âu cần phải tuyên bố “Ukraina sẽ không gia nhập NATO”. Điều đó hẳn sẽ giải quyết được vấn đề.

– Time: Ông cho rằng mối đe doạ Ukraina gia nhập NATO là nguyên nhân chính để Nga xâm lược?

– Lula da Silva: Nó là cái mâu thuẫn được họ đẩy cho leo thang. Nếu họ có thêm lý do bí ẩn nào khác, chúng ta không biết. Vấn đề khác nữa là Ukraina gia nhập EU. EU cũng lẽ ra nên tuyên bố “Không, bây giờ không phải lúc Ukraina gia nhập EU, đợi cái đã”. Họ thực ra không nên đổ thêm dầu vào lửa đối đầu như vậy.

– Time: Nhưng tôi nghĩ là họ cũng đã cố gắng đối thoại với Nga.

– Lula da Silva: Không, họ không hề. Đối thoại là cực ít. Nếu bạn muốn có hoà bình, bạn phải kiên nhẫn. Họ hoàn toàn có thể ngồi xuống đàm phán 10, 15, 20 ngày, thậm chí cả tháng, cố gắng tìm giải pháp. Tôi nghĩ là đối thoại chỉ hiệu quả khi đối thoại được tiến hành nghiêm túc.

– Time: Nếu ông là Tổng thống bây giờ, ông sẽ làm gì? Ông liệu có khả năng tránh được xung đột?

– Lula da Silva: Tôi không biết liệu mình có khả năng làm được điều đó hay không. Nhưng nếu tôi là Tổng thống, tôi sẽ điện đàm với Biden, và Putin, và Đức, và Macron. Bởi vì chiến tranh không phải là giải pháp. Tôi cho rằng vấn đề nằm ở chỗ nếu bạn không cố gắng, bạn sẽ không giải quyết được các rắc rối. Và cơ bản là bạn phải nỗ lực, phải thử.

Thỉnh thoảng tôi cảm thấy lo ngại. Tôi quan ngại khi Mỹ và EU đã đỡ đầu để Juan Guaido (khi ấy đang là người đứng đầu Quốc hội Venezuela) trong vai tổng thống năm 2019. Không giở trò với dân chủ như thế được. Để Guaido lên làm tổng thống, ông ấy cần phải được bầu. Sự quan liêu không thể được dùng thay thế cho chính trị. Trong chính trị, hai cơ quan đứng đầu nhà nước (Chủ tịch Quốc hội và Tổng thống) phải là hai cơ quan đều do dân bầu nên, phải biết ngồi xuống đàm phán với nhau, nhìn vào mắt nhau mà đối thoại.

Và hôm nay, nhiều khi tôi ngồi và xem tổng thống Ukraina nói chuyện trên truyền hình, được vỗ tay, được cổ vũ, được vinh danh bởi tất cả các nghị viện. Gã này phải chịu trách nhiệm ngang bằng với Putin cho cuộc chiến này. Bởi vì trong chiến tranh, không thể chỉ có một bên phạm lỗi. Saddam Hussein cũng phải có tội ngang với Bush (về cuộc chiến 2003 ở Iraq). Bởi vì Hussein hoàn toàn có thể nói “Các bạn có thể đến và kiểm tra và tôi sẽ chứng minh rằng tôi không có vũ khí huỷ diệt”. Nhưng ông ta lừa dối nhân dân của chính mình. Và hôm nay, Tổng thống Ukraina cũng có thể nói “Nào hãy không nói về câu chuyện NATO nữa, không nói về việc tham gia EU trong một thời gian nữa. Hãy thảo luận với nhau trước đã”.

– Time: Vậy là Volodomyr Zelensky lẽ ra nên đối thoại với Putin nhiều hơn, ngay cả khi 100 ngàn lính Nga đã ở biên giới Ukraina rồi ư?

– Lula da Silva: Tôi không hiểu ông tổng thống Ukraina. Nhưng thái độ của ông ta thì rất kỳ dị. Có vẻ ông ta chính là một phần của bối cảnh này. Ông ta đối diện Nghị viện Anh, nghị viện Đức, nghị viện Pháp, nghị viện Ý cứ như thể ông ta đang đi vận động một chiến dịch chính trị vậy. Chỗ của ông ta lẽ ra nên ở bàn đàm phán thì hơn.

– Time: Ông có thể nói thẳng điều đó tới Zelensky chứ? Ông ta đâu có muốn cuộc chiến, cuộc chiến nó ập vào ông ta mà.

– Lula da Silva: Ông ta CỰC muốn cuộc chiến này. Nếu ông ta không muốn chiến tranh, ông ta đã đàm phám nhiều hơn. Cơ bản là thế. Tôi đã phê phán Putin khi tôi đang ở Mexico City hồi tháng 3, nói thẳng rằng ông ta đã sai lầm khi xâm lược. Nhưng tôi không nghĩ ra được một ai đang nỗ lực kiến tạo hoà bình cả. Dư luận bị dẫn dắt để thù ghét Putin. Cách làm này chả giải quyết được gì cả. Chúng ta cần đạt được các thoả thuận. Nhưng mọi người thì lại cổ vũ chiến tranh. Các bạn cổ vũ gã này (Zelensky), và nghĩ rằng hắn ta chính là “trái cherry trên chiếc bánh của mình”. Chúng ta nên có những đối thoại nghiêm túc kiểu “OK, ông là một diễn viên hài đáng yêu. Nhưng đừng để chúng tôi thì đi tham chiến trong khi ông lại đi trình diễn mình trên truyền hình”. Và chúng ta cũng cần nói với Putin: “Ông thì lắm vũ khí đấy nhưng ông không cần phải dùng chúng ở Ukraina. Hãy đối thoại đi nào”.

Lula tại một sự kiện ở Sao Bernardo Do Campo trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 1989 của mình. Hình trên TIME

– Time: Ông nghĩ gì về Biden?

– Lula da Silva: Tôi đã từng có phát biểu khen ngợi Biden khi ông ta công bố chương trình kinh tế của mình. Nhưng vấn đề là công bố chương trình thì chẳng đủ, cần phải thực thi nó. Tôi cho rằng Biden đang trong một giai đoạn khó khăn đấy.

Và tôi không nghĩ ông ta quyết định đúng trong chuyện chiến tranh Nga – Ukraina. Mỹ có rất nhiều ảnh hưởng chính trị. Và Biden lẽ ra đã có thể tránh cuộc chiến, lẽ ra có thể không kích động nó. Ông ta lẽ ra nên đối thoại nhiều hơn, tham gia nhiều hơn. Biden có thể bay tới Moskva đối thoại với Putin. Đấy mới là thái độ mà ta mong đợi ở một lãnh đạo. Phải can thiệp để mọi thứ không đi lệch hướng. Nhưng tôi không nghĩ là ông ta đã làm thế.

– Time: Biden có nên nhượng bộ Putin không?

– Lula da Silva: Không. Giống như cái cách người Mỹ thuyết phục Xô-viết không đặt tên lửa ở Cuba năm 1961 vậy, Biden nên phát biểu “Chúng ta sẽ đối thoại nhiều hơn nữa. Chúng tôi không muốn nhận Ukraina vào NATO, dừng lại đi”. Đó không phải là nhượng bộ. Để tôi nói bạn nghe điều này. Nếu tôi là tổng thống Brazil và họ bảo tôi “Brazil có thể tham gia NATO” thì tôi sẽ trả lời là Không.

– Time: Tại sao?

– Lula da Silva: Bởi vì tôi là một người chỉ nghĩ đến hoà bình chứ không phải chiến tranh. Brazil không có mâu thuẫn với quốc gia nào cả: không phải Mỹ, không phải Trung Quốc, hay Nga, Bolivia, Argentina, Mexico. Và thực tế việc Brazil là một nước hoà bình sẽ cho phép chúng ta tái tạo những mối quan hệ mà chúng ta từng kiến tạo hồi 2003-2010. Brazil sẽ lần nữa trở thành vai chính trên bàn cờ toàn cầu bởi vì chúng ta sẽ chứng tỏ rằng hoàn toàn có thể tạo nên một thế giới tốt đẹp hơn.

– Time: Ông làm vậy bằng cách nào?

– Lula da Silva: Chúng ta cần kiến tạo một Cơ quan toàn cầu. Hôm nay Liên hợp quốc chẳng còn đại diện được cho thứ gì nữa rồi. Các chính phủ cũng chẳng coi trọng Liên hợp quốc nữa khi mà mỗi bên đều tự đưa quyết định mà không hề tôn trọng LHQ. Nước Mỹ quá quen với việc đi xâm lược các nước khác mà chẳng thèm hỏi ý kiến ai và xem thường Hội đồng bảo an. Chúng ta cần xây dựng lại Liên hợp quốc, với thêm nhiều quốc gia, nhiều cá nhân. Nếu chúng ta làm điều đó, chúng ta sẽ cải thiện được tình hình thế giới.

Tác giả CIARA NUGENT

Cẩm Quỳ- Cộng tác viên Google.tienlang Dịch và Giới thiệu

====

Từ ngày 27/4/2021, Google.tienlang nhắc anh em báo chí VN:

1. Hai nguyên tắc nằm lòng cho các nhà báo Việt Nam: TRUNG THỰC VÀ ĐỪNG NHÌN SỰ KIỆN BẰNG CON MẮT NGƯỜI MỸ!Và các bài: 2. Các nhà báo Việt Nam nên biết: NGUYÊN NHÂN QUAN HỆ NGA- UKRAINA ĐANG NÓNG LÊN LÀ DO UKRAINA CHỦ TRƯƠNG ĐẢO NGƯỢC LỊCH SỬ, QUYẾT LÀM TAY SAI CHO MỸ! 3. VỀ "DIỄN BIẾN HÒA BÌNH" VÀ "CÁCH MẠNG MÀU SẮC" - CẦN XEM LẠI VIDEO PHÂN TÍCH CỦA TBT, CTN NGUYỄN PHÚ TRỌNG