Trưng cầu dân ý ở Crimea và Luật pháp quốc tế

Lời dẫn: Chủ blog Thời Thổ Tả vừa dịch bài viết rất hay của Chuyên gia Luật Quốc tế Mezyaev Alexander Borisovich- Chủ nhiệm Khoa Luật Hiến pháp và Luật Quốc tế Trường Đại học Tổng hợp Tisbi- Kazan, Nga.Chúng tôi xin trân trọng giới thiệu bài viết này bằng cả tiếng Việt và tiếng Nga.

Mezyaev Alexander Borisovich- Chủ nhiệm Khoa Luật Hiến pháp và Luật Quốc tế Trường Đại học Tổng hợp Tisbi- Kazan, Nga

********

Ngày 16-3-2014, Crimea tổ chức trưng cầu đân ý để xác định số phận của họ. Quyết định này đã kích động phản ứng cực kỳ thần kinh ở phương Tây. TT Mỹ Barack Obama nói nó vi phạm luật pháp quốc tế nhưng không bao giờ viện dẫn bất kỳ lập luận pháp lý nào để hỗ trợ các tuyên bố. (1) Cùng một điều như thế áp dụng đối với các tuyên bố khác về vấn đề này, tất cả họ đều thiếu minh chứng pháp lý.

Tòa án công lý quốc tế của LHQ thông qua quan điểm hỏi ý kiến năm 2010 nói rõ ràng rằng tuyên bố độc lập đơn phương là phù hợp với luật pháp quốc tế. (2)

Quyết định về độc lập dựa vào trưng cầu dân ý nằm trong khái niệm «tuyên bố độc lập đơn phương». Có phán quyết của Tòa án liên quan đến tuyên bố độc lập đơn phương của chính phủ bất hợp pháp Kosovo và Metohija. Trong trường hợp Crimea, chính phủ được bầu một cách dân chủ và hợp pháp. Không có tiêu chuẩn quốc tế nào bị vi phạm, các qui tắc tiêu chuẩn như thế đơn giản là không tồn tại.

Một số luật sư đã bắt đầu đi đến chỗ minh chứng tính «hợp pháp» cho các tuyên bố của các chính phủ phương Tây. Nhưng họ có vẻ quá vội vàng chuẩn bị để chứng minh bất cứ điều gì.

Họ thường tán đồng, ví dụ, cuộc trưng cầu dân vi phạm các nguyên tắc toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina. Thoạt nhìn điều đó có vẻ vững chắc, nhưng lại không có cơ sở pháp lý.

Để xác định các «nguyên tắc toàn vẹn lãnh thổ», cần phải tham khảo “Tuyên bố về các nguyên tắc luật pháp quốc tế liên quan đến quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa các quốc gia theo quy định của Hiến chương Liên Hợp Quốc”. Tuyên bố này được thông qua bằng Nghị quyết 2625 ( XXV ) bởi Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ngày 24 tháng 10 năm 1970. Trên thực tế nguyên tắc toàn vẹn lãnh thổ là «bị vi phạm» theo nguyên tắc sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực.

Vì vậy, nguyên tắc chúng ta đề cập là như sau: «Nguyên tắc mà các quốc gia phải kìm chế trong quan hệ quốc tế của họ tránh đe dọa hoặc sử dụng vũ lực chống lại sự toàn vẹn lãnh thổ hay độc lập chính trị của bất kỳ quốc gia nào, hoặc theo bất kỳ cách thức nào khác không phù hợp với mục đích của Liên Hiệp Quốc».

Nội dung của nguyên tắc này có nghĩa là, không cho phép bất cứ quốc gia nào sử dụng vũ lực hay đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế chống lại sự toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của bất cứ quốc gia nào khác. (3)

Toàn vẹn lãnh thổ được nhắc lại trong bối cảnh có sự can thiệp bên ngoài. Nguyên tắc không liên quan đến các chính sách đối nội. Các chính trị gia phương Tây đang cố gắng để làm cho nó trông giống như thể có một số nguyên tắc toàn vẹn lãnh thổ mà theo đó nói rằng lãnh thổ của một quốc gia là không thể thay đổi. Như chúng ta thấy, điều này không đúng.

Nếu các luật sư phương Tây tham khảo Tuyên bố 1970 về các nguyên tắc luật pháp quốc tế, họ áp dụng phương pháp tiếp cận có chọn lọc. Sau tất cả, tuyên bố này lưu ý đến nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia. Nguyên tắc này (được chính thức gọi là «Nguyên tắc về nghĩa vụ không can thiệp vào các vấn đề thuộc thẩm quyền của các quốc gia bất kỳ, phù hợp với Hiến chương (LHQ)». Nó có nghĩa là, «Không một quốc gia hay nhóm quốc gia nào có quyền can thiệp, trực tiếp hay gián tiếp, với bất kỳ lý do gì, vào công việc đối nội hay đối ngoại của bất cứ quốc gia nào khác. Do đó, can thiệp vũ trang và tất cả các hình thức can thiệp khác hoặc bất kỳ mối đe dọa nào nhằm chống lại chủ quyền quốc gia hay chống lại các nền tảng chính trị, kinh tế và văn hóa của nó, là vi phạm luật pháp quốc tế».

Tuyên bố 1970 nêu rõ ràng rằng sự can thiệp bị ngăn cấm theo bất cứ lý do gì, bất cứ tầm quan trọng nào dường như có thể có cho các lực lượng bên ngoài. Bên cạnh đó, “bất kỳ” sự can thiệp nào và “bất kỳ” sự đe dọa can thiệp nào đều bị ngăn cấm. Tuy nhiên, can thiệp và đe dọa - đó chính xác là những gì các nước phương Tây đang làm, ví dụ, can thiệp vào công việc của Crimea bằng cách ngoan cố lặp đi lặp lại các báo cáo nói trưng cầu dân ý là “bất hợp pháp”, hoặc đe dọa cấm vận Nga.

Sau hết, cũng là Tuyên bố 1970 chứa đựng các nguyên tắc về quyền tự quyết của nhân dân. Nó nêu nguyên tắc như sau, «Mọi người dân có quyền tự do quyết định - mà không bị can thiệp từ bên ngoài, tình trạng chính trị và theo đuổi phát triển kinh tế, văn hóa xã hội, mỗi nhà nước có nghĩa vụ tôn trọng quyền này  đẳng và tự quyết của các dân tộc nêu trong Hiến chương của Liên Hiệp Quốc, tất cả các dân tộc có quyền tự do quyết định, mà không có sự can thiệp bên ngoài, tình trạng chính trị của họ và theo đuổi kinh tế, xã hội và phát triển văn hóa, và mỗi Nhà nước có nghĩa vụ tôn trọng quyền này phù hợp với các quy định của Hiến chương LHQ». Một lần nữa “không can thiệp” được đề cập, một lần nữa như phương Tây lại không ngừng can thiệp vào công việc của Crimea.

Tại sao họ lại áp dụng phương pháp tiếp cận có chọn lọc như vậy trong khi trích dẫn tài liệu quốc tế?

Cần lưu ý rằng không có cách nào để so sánh hành động của Nga với những gì phương Tây làm – Hành động của Nga dựa theo lời thỉnh cầu của chính quyền hợp pháp của Ukraina. Ở đây có sự không phù hợp giữa luật pháp quốc tế với những gì các chính trị gia phương Tây nói và làm, họ nhận biết rõ chính quyền (Crimea) đã mời Nga là hợp pháp, đó là lý do tại sao các cuộc thảo luận được khéo léo làm trượt vào vấn đề «hợp pháp» mà không phải là quy phạm pháp luật – một khái niệm mang tính khoa học. Nói về sự can thiệp vào quá trình tự quyết, thì một lần nữa Nga được mời bởi cơ quan hợp pháp. Ngược lại, không ai ở Crimea đã mời phương Tây. Vì vậy, các tham chiếu đến Tuyên bố 1970 về Luật quốc tế không cho phương Tây với bất cứ lập luận pháp lý nào. Chính phương Tây đã vi phạm tài liệu này.

Có lẽ các đồng nghiệp phương Tây, những người khẳng định cuộc trưng cầu dân Crimea là «vi phạm luật pháp quốc tế» có ý gì khác? Thế thì tại sao họ không làm cho nó thành chính xác? Chúng ta hãy cố gắng giúp đỡ họ.

Có thể họ không có ý nói bản thân cuộc trưng cầu dân ý mà là những câu hỏi lấy ra từ trong đó có thể là vi phạm luật pháp quốc tế (trong trường hợp đa số đồng ý nói có?). Có lẽ họ sợ rằng dân cư Crimea sẽ ủng hộ gia nhập Nga? Nhưng trong trường hợp này, một lần nữa không có vi phạm luật pháp quốc tế. Tuyên bố về các nguyên tắc luật pháp quốc tế nêu, «Việc thành lập nhà nước độc lập và có chủ quyền, tự do liên kết hay hợp nhất với một nhà nước độc lập hay thiết lập bất cứ quy chế chính trị nào khác, được xác định một cách tự do bởi dân chúng, là hình thức thực hiện quyền tự quyết của người dân».

Khi đó có thể là đồng nghiệp phương Tây muốn nói rằng luật pháp quốc tế bị vi phạm vì cuộc trưng cầu được tổ chức chỉ trong Crimea, mà không phải toàn bộ Ukraina? Vậy thì có câu hỏi đặt ra, những gì chuẩn mực pháp lý quốc tế bị vi phạm bởi một cuộc trưng cầu dân ý chỉ tổ chức tại Crimea?

Có thể họ quá e thẹn để viện dẫn lập luận này vì họ đã không tìm thấy một lời giải thích nào cho lý do tại sao họ là những người đầu tiên công nhận sự độc lập của Nam Sudan tách ra khỏi Cộng hòa Sudan là kết quả trưng cầu dân ý được tổ chức chỉ ở phía nam của đất nước này? Trưng cầu dân ý đó được tổ chức dưới sự bảo trợ của Liên Hợp Quốc. Cùng áp dụng trưng cầu dân ý do Liên Hiệp Quốc tiến hành ở Eritrea tách ra từ Ethiopia được công nhận toàn thể. Sau đó, cần giải thích lý do tại sao phương Tây đã không tuyên bố trưng cầu dân ý sẽ tổ chức tại Scotland tháng 9 năm 2014 là vi phạm luật pháp quốc tế vì nó sẽ không diễn ra tại các khu vực khác của Vương quốc Anh?

Hy vọng cuối cùng cho các luật sư phương Tây là phán quyết của Tòa án tối cao Canada năm 1998 nói rằng sự ly khai của Quebec là không thể dựa trên cuộc trưng cầu tổ chức duy nhất tại Quebec thay vì cả Canada bỏ phiếu. Đây là một tranh cãi lớn với một chuỗi kèm theo: Canada không thống trị thế giới và các quyết định của tòa án Canada không phải là một bộ phận của luật pháp quốc tế.

Vì vậy, những gì các chính phủ phương Tây và các luật sư của họ là có nghĩa khi họ nói cuộc trưng cầu dân ý Crimea là «vi phạm luật pháp quốc tế»? Thiếu định nghĩa rõ ràng và lập luận pháp lý có trọng lượng là nghiêm trọng trong trường hợp này. Nó chứng tỏ rằng họ hiểu rõ cuộc trưng cầu dân ý ở Crimea không vi phạm bất kỳ quy phạm pháp luật quốc tế nào. Ngược lại, nó là một ví dụ về tuân thủ luật pháp quốc tế của người dân của Crimea.

(1) cnnworldlive.cnn.com

(2) www.icj-cij.org

(3) The full definition of the principle is defined by the Declaration on Principles of International Law Concerning Friendly Relations and Co-operation among States in Accordance with the Charter of the United Nations

Referendum in Crimea and International Law

Международно-правовая правомерность референдума в Крыму==========
Nguyên văn bài bằng tiếng Nga:

Международно-правовая правомерность референдума в Крыму

Александр МЕЗЯЕВ | 14.03.2014 | 00:00

16 марта в Крыму пройдёт референдум, который определит дальнейшую судьбу этой республики. Решение о проведении референдума вызвало на Западе самую нервозную реакцию. Президент США Барак Обама заявил, что данный референдум нарушает международное право, но не подтвердил своё заявление никакими юридическими аргументами. (1) Точно так же и все другие утверждения о якобы международной противоправности крымского референдума лишены каких-либо серьёзных правовых аргументов.  Международный суд ООН в консультативном заключении 2010 года прямо заявил, что одностороннее провозглашение независимости не нарушает международное право. (2) Решение о независимости, принимаемое на референдуме, как раз подпадает под определение «одностороннее провозглашение независимости». При этом, вынося своё решение по данному вопросу, Международный суд рассматривал ситуацию, когда решение об одностороннем отделении объявили незаконные власти Косова и Метохии. В случае с Крымом мы имеем дело с законным и демократически избранным органом власти. Так что сам по себе референдум не может нарушать никаких норм международного права – таких норм просто нет. Сейчас заявления западных государств начали получать то или иное «правовое» подкрепление со стороны некоторых юристов. Однако и их в спешке подготовленная аргументация не может ничего доказать.  Часто утверждается, например, что референдум нарушает принцип территориальной целостности Украины. На первый взгляд звучит весомо, но – юридически несостоятельно.  Чтобы определить, что означает «принцип территориальной целостности», следует обратиться к «Декларации о принципах международного права, касающихся дружественных отношений и сотрудничества между государствами в соответствии с Уставом Организации Объединенных Наций». Данная декларация была принята резолюцией 2625 (XXV) Генеральной ассамблеи ООН 24 октября 1970 года. На самом деле принцип территориальной целостности «растворён» в принципе запрещения применения силы или её угрозы. Полностью рассматриваемый нами принцип называется следующим образом: «Принцип, согласно которому государства воздерживаются в своих международных отношениях от угрозы силой или ее применения как против территориальной целостности или политической независимости любого государства, так и каким-либо иным образом, несовместимым с целями ООН». А содержание данного принципа таково: «Каждое государство обязано воздерживаться в своих международных отношениях от угрозы силой или ее применения как против территориальной целостности или политической независимости любого государства, так и каким-либо иным образом, несовместимым с целями ООН. Такая угроза силой или ее применение являются нарушением международного права и Устава ООН; они никогда не должны применяться в качестве средства урегулирования международных проблем». (3) Как видим, территориальная целостность упоминается в контексте вмешательства извне. Внутреннюю политику государства данный принцип не затрагивает. Западные же аналитики пытаются представить дело так, будто существует некий принцип территориальной целостности, который заключается в том, что территорию государства нельзя изменить. Как видим, это не так. Если уж западные юристы и ссылаются на Декларацию принципов международного права 1970 года, то обращает на себя внимание их избирательный к ней подход. Ведь в этом же самом документе содержится принцип запрещения вмешательства во внутренние дела государств. Данный принцип (официально именуемый «Принцип, касающийся обязанности в соответствии с Уставом не вмешиваться в дела, входящие во внутреннюю компетенцию любого другого государства») означает следующее: «Ни одно государство или группа государств не имеет права вмешиваться прямо или косвенно по какой бы то ни было причине во внутренние и внешние дела любого другого государства. Вследствие этого вооруженное вмешательство и все другие формы вмешательства или всякие угрозы, направленные против правосубъектности государства или против его политических, экономических и культурных основ, являются нарушением международного права».  Декларация чётко указывает на то, что вмешательство запрещается по «любым» причинам, какими бы важными они не казались тем или иным внешним силам. Кроме того, запрещаются «любые» формы вмешательства и «любые» угрозы. Однако именно этим – вмешательством и угрозами занимаются западные страны. Здесь и вмешательство в дела Крыма с навязчивыми заявлениями о «нелегитимности» референдума, и угрозы санкций в адрес России.  Наконец, в той же Декларации 1970 года содержится принцип самоопределения народов. Данный принцип гласит, что «все народы имеют право свободно определять без вмешательства извне свой политический статус и осуществлять свое экономическое, социальное и культурное развитие, и каждое государство обязано уважать это право в соответствии с положениями Устава». Опять-таки – «без вмешательства», тогда как Запад непрестанно вмешивается в дела Крыма. Почему такая избирательность в цитировании правовых документов? При этом следует особо отметить, что действия России не могут ни в коей мере быть поставлены в один ряд с действиями Запада – ведь Россия действует по приглашению законной власти Украины. Здесь у западных политиков снова нестыковки с правом: они прекрасно понимают, что власть, пригласившая Россию, является законной, поэтому дискуссия умело сводится на рельсы «легитимности», которая сама по себе является не правовым, а научным понятием. Что касается вмешательства при реализации права на самоопределение, то опять же Россия приглашена законной властью, а вот кто приглашал в Крым Запад? Таким образом, и ссылка на Декларацию принципов международного права 1970 года не даёт Западу никаких правовых аргументов. Запад сам нарушает нормы данной Декларации.  Так, может быть, западные коллеги, утверждающие, что крымский референдум «нарушает международное право», имеют в виду что-то другое, но почему-то не способны это «другое» сформулировать? Попробуем помочь им.  Может быть, они имеют в виду, что не сам референдум, а вопросы, вынесенные на него, могут нарушить международное право (в случае если большинство проголосует «за»)? Может быть, их пугает, что население Крыма выскажется за вхождение в состав России? Однако даже и в этом случае всё будет соответствовать международному праву. Столь любимая Западом Декларация принципов международного права гласит: «Создание суверенного и независимого государства, свободное присоединение к независимому государству или объединение с ним, или установление любого другого политического статуса, свободно определенного народом, являются формами осуществления этим народом права на самоопределение». Тогда, может быть, западные коллеги имеют в виду, что международное право нарушается тем, что референдум проводится только в Крыму, а не на всей территории Украины? Но и в этом случае встанет вопрос: а какую же международно-правовую норму нарушает референдум, проводимый только в Крыму?  Может быть, западные коллеги, имея данный аргумент в виду, стесняются его приводить, потому что они пока не придумали, как им объяснить, почему они первыми признали независимость Южного Судана, который отделился от Республики Судан после референдума, проведённого только на юге? При этом референдум проводился под эгидой ООН. И то же касается референдума, проведённого ООН в Эритрее, отделившейся от Эфиопии и также признанной всеми. И также потребуется объяснять, почему Запад не провозгласил противоречащим международному праву предстоящий в сентябре 2014 года референдум в Шотландии, не предусматривающий голосования в других регионах Великобритании? Последним выстрелом западных юристов выглядит ссылка на решение Верховного суда Канады 1998 года, в котором Суд постановил, что отделение Квебека невозможно только по результатам референдума в самом Квебеке, а возможно лишь по результатам всеканадского голосования. Аргумент, конечно, замечательный, но с одним уточнением: Канада пока ещё не управляет миром, и её решения не составляют часть международного права.  Так что же всё-таки имеют в виду западные правительства и обеспечивающие их юристы, когда они утверждают, что крымский референдум «нарушает международное право»? Похоже, что кричащее отсутствие у них ясных формулировок и каких-либо серьёзных правовых аргументов означает прекрасное понимание ими того факта, что референдум в Крыму не только не нарушает абсолютно никаких норм действующего международного права, но и, напротив, является реализацией международного права народом Крыма.   (1) См.: http://cnnworldlive.cnn.com/Event/Crisis_in_Ukraine_2/108452899 (2) http://www.icj-cij.org/docket/files/141/16010.pdf (3) Полное содержание принципа см.: Декларации о принципах международного права, касающихся дружественных отношений и сотрудничества между государствами в соответствии с Уставом ООН.

Метки: ООН Крым

--------
Nguồn: Международно-правовая правомерность референдума в Крыму
 http://www.fondsk.ru/news/2014/03/14/mezhdunarodno-pravovaja-pravomernost-referenduma-v-krymu-26355.html
======

Mời đọc các bài liên quan:

1. Hiến chương liên hợp quốc 1945

2. TUYÊN BỐ VỀ NHỮNG NGUYÊN TẮC CỦA LUẬT QUỐC TẾ ĐIỀU CHỈNH QUAN HỆ HỮU NGHỊ VÀ HỢP TÁC GIỮA CÁC QUỐC GIA PHÙ HỢP VỚI HIẾN CHƯƠNG LIÊN HỢP QUỐC

3. Trưng cầu dân ý ở Crimea và Luật pháp quốc tế
===
Danh mục các bài về Ucraina:

1- Putin có đưa quân vào Ukraina?

2- UCRAINA ĐANG MẤT DẦN CRƯM

3- BÁO CHÍ VN NÊN KHÁCH QUAN VỀ TÌNH HÌNH UCRAINA

4- Video: NỘI DUNG CUỘC HỌP BÁO TẠI NGA CỦA TỔNG THỐNG VICTOR YANUKOVICH

5- Слава Украине! Ленину слава!

6- MỸ CÙNG NATO CÓ DÁM?

7- Bằng chứng lật tẩy chuyện truyền thông phương Tây xuyên tạc ở Ucraina..

8- Nóng! Kherson, Odessa và Nikolayev muốn vào Crimea...

9- NÓNG! QUÁ NÓNG: TỔNG THỐNG YANUKOVICH ĐỘT TỬ?

10- LỊCH SỬ HÌNH THÀNH & MỞ RỘNG LÃNH THỔ UCRAINA

11- Nga: giáo sư của MGIMO bị sa thải sau khi công bố bài viết phản chiến.

12- Tổng thống Nga họp báo ngày 4 tháng ba về vấn đề Ucraina

13- Rò rỉ điện thoại quan chức EU: Thủ lĩnh Maidan Kiep thuê lính bắn tỉa

14- Sự thật đằng sau "người anh hùng" Ucraina tại Crimea

15- UCRAINA! HÃY QUÊN CRƯM ĐI! KHẨN TRƯƠNG VÀ VĨNH VIỄN

16- VỀ UCRAINA TỪ GÓC NHÌN CỦA NGƯỜI VIỆT TẠI UCRAINA

17- Video clip của Kênh truyền hình ĐứcKlagemauerTV: Sự thật về Evromaydan- Tổng hợp dư luận quốc tế về tình hìnhUcraina

18- Крым вернуться домой

19- KÊNH TV ĐỨC: NHỮNG SỰ THẬT NÊN BIẾT VỀ KIEP

20- CRƯM: ĐÊM YÊN TĨNH TRƯỚC NGÀY LỊCH SỬ

21- Kết thúc cuộc Trưng cầu dân ý ở Crưm: 93% cử tri ủng hộ Cr ưm sáp nhập Nga

22- Trưng cầu dân ý ở Crimea và Luật pháp quốc tế

23- Nga ra điều kiện cho Ukraine???

24- Video: Lễ ký Hiệp ước sáp nhập Crưm và Sevastopol vào LB Nga

25- Video: Toàn văn Thông điệp của TT Nga Putin 18.3.14

26- Kiep: Các nghị sĩ đảng Tự do đấm vào mặt, ép Giám đốc Đài Truyền hình từ chức ...

27- GIẢI QUYẾT TÌNH HÌNH UCRAINA: QUAN ĐIỂM CỦA NGHỊ SĨ ĐỨC...