Trước khi tiếp tục đọc bài mới, xin mọi người coi lại một vài bài liên quan:
3. Báo Anh: PHƯƠNG TÂY ĐANG KHIÊU KHÍCH GRUZIA. TBILISI ĐÃ BỊ MẮC BẪY BỞI SỰ ĐẠO ĐỨC GIẢ CỦA NATO
6. Báo Secbia: BẦU CỬ Ở MOLDOVA, GRUZIA VÀ RUMANIA CHO THẤY ‘NỀN DÂN CHỦ CHÂU ÂU’ ĐÃ CHẾT
Bây giờ, Kính mời những ai biết tiếng Đức, xin hãy đọc bản gốc bài trên báo Junge Welt (Đức) với tiêu đề »Die Gefahr besteht in derWiederholung eines bekannten Drehbuchs« - Dịch: "Mối nguy hiểm nằm ở việc lặp lại một kịch bản quen thuộc"
Số ra ngày 09.09.2025
Junge Welt viết: Moldova là một bằng chứng nữa cho thấy không thể có hòa bình lâu dài ở châu Âu nếu thiếu Nga chứ đừng nói đến việc chống lại Nga. Nhưng các tập đoàn lớn phương Tây luôn tìm cách ngăn cản điều này. Và họ sẽ tiếp tục làm mọi cách trong khả năng của mình để ngăn cản sự chung sống hòa bình giữa tất cả các dân tộc Á-Âu và chủ quyền của họ. Cuộc bầu cử sắp tới ở Moldova đã nới rộng khoảng cách giữa các lực lượng thân Nga và thân châu Âu. Chính phủ Sandu tiếp tục đổ lỗi cho Nga về sự suy thoái nghiêm trọng của tình hình kinh tế và bám víu vào dự án châu Âu viển vông, trong đó phần lớn người dân đã trở nên vỡ mộng.
Dưới đây, Google.tienlang xin dịch bài báo này….
******
»Die Gefahr besteht in derWiederholung eines bekannten Drehbuchs« - Dịch: "Mối nguy hiểm nằm ở việc lặp lại một kịch bản quen thuộc"
.png)
Tại Cộng hòa Moldova, sự cân bằng mong manh giữa các lực lượng ủng hộ châu Âu và ủng hộ Nga được quan sát thấy trước cuộc bầu cử. Phỏng vấn Kamran Gasanov.
Cuộc bầu cử Quốc hội sẽ được tổ chức tại Cộng hòa Moldova vào ngày 28 tháng 9. Tình hình chính trị và xã hội ở đất nước này hiện nay như thế nào?
Cuộc bầu cử ở Moldova đang diễn ra trong bối cảnh phân cực rõ rệt theo các ranh giới địa lý và kinh tế xã hội. Tại các thành phố, đặc biệt là trong giới cử tri trung lưu trẻ tuổi và cộng đồng người di cư, Đảng Hành động và Đoàn kết (PAS) cầm quyền của Tổng thống Maia Sandu nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ. Chương trình của đảng này dựa trên tầm nhìn ủng hộ châu Âu. Bên ngoài các trung tâm đô thị, đặc biệt là ở Gagauzia và Transnistria, có sự hoài nghi lan rộng về đường lối của chính phủ. Những khu vực này có sự đồng cảm sâu sắc hơn với Nga về mặt ngôn ngữ, văn hóa hoặc kinh tế.
Hai đặc điểm cấu trúc làm trầm trọng thêm sự chia rẽ này. Gagauzia được hưởng một mức độ tự chủ nhất định và một vị thế chính trị riêng biệt; Transnistria cũng hoạt động như một lãnh thổ tự tuyên bố độc lập. Cả hai khu vực từ lâu đã là điểm nóng trong vấn đề nhà nước của Moldova. Về mặt chính trị, đất nước này là một trong những quốc gia đầu tiên trải qua những biến động của “cách mạng màu” và do đó buộc phải thân phương Tây. Về mặt chính trị - xã hội, điều này đã dẫn đến một sự cân bằng mong manh: một dự án tự do thân châu Âu lên nắm quyền phải đối mặt với những bất mãn sâu sắc về quản trị yếu kém, tham nhũng, và, đặc biệt là bên ngoài các thành phố lớn, một nhận thức rằng chính phủ chỉ quản lý vì lợi ích của một bộ phận dân số.
Đảng nào có cơ hội giành được tỷ lệ phiếu bầu cao nhất?
PAS vẫn là đảng lớn nhất trên lý thuyết, nhưng lợi thế của đảng này đang bị xói mòn trong bối cảnh người dân bất mãn với chi phí sinh hoạt và sự thất bại của các cải cách được hứa hẹn nhằm cải thiện điều kiện sống. Ngược lại, Liên minh Moldova mới thành lập đã nhanh chóng trở thành cực đối lập quan trọng nhất. Đây là một liên minh với nòng cốt cánh tả và định hướng bảo thủ - xã hội trong một số vấn đề xã hội. Liên minh này nhấn mạnh chủ quyền quốc gia, trung lập quân sự, từ chối tham gia các liên minh quân sự như NATO, và quan hệ "cân bằng" với cả phương Tây và phương Đông. Liên minh bao gồm các chính trị gia kỳ cựu như cựu Thủ tướng Vasile Tarlev của đảng Tương lai Moldova và chính trị gia Gagauz Irina Vlah của đảng Trái tim Moldova, người sau này định vị đảng của mình là cánh tả - bảo thủ và ủng hộ trung lập ngoại giao. Những người Cộng sản và Xã hội, thống nhất trong khối BECS, tạo thành nòng cốt của liên minh này do các cựu tổng thống Vladimir Voronin và Igor Dodon lãnh đạo. Một nhóm độc lập thân Nga, cụ thể là khối đảng Pobeda liên kết với Ilan Shor, đã bị loại khỏi cuộc bầu cử.
Liệu các đảng ủng hộ châu Âu có biến Moldova thành một dạng thuộc địa bằng cách đưa nước này tuân thủ các yêu cầu của Liên minh châu Âu không?
EU từ lâu đã tìm cách mở rộng ảnh hưởng sang phương Đông. Đó là lý do tại sao Brussels đặt cược vào Maia Sandu và đảng PAS tự do của bà. Tuy nhiên, đằng sau những khẩu hiệu “hội nhập” và “hiện đại hóa” là một mô hình bành trướng tư bản chủ nghĩa nổi tiếng: phát triển thị trường mới cho các tập đoàn phương Tây, phụ thuộc vào công nghiệp và nông nghiệp địa phương, và biến một quốc gia có chủ quyền thành một món đồ chơi trong cuộc xung đột với Nga.
Hậu quả tiêu cực không lâu sau đó: các cải cách cơ cấu triệt để và các biện pháp thắt lưng buộc bụng trong chính sách thắt lưng buộc bụng, càng làm trầm trọng thêm nền kinh tế vốn đã mong manh. Đối với các thành viên EU, đặc biệt là Đức, việc chấp nhận một quốc gia đang gánh chịu những cuộc khủng hoảng chính trị nội bộ chưa được giải quyết có thể kéo theo những tổn thất tài chính và chính trị đáng kể nếu việc gia nhập được thúc đẩy mà không giải quyết được những chia rẽ nội bộ của Moldova. Ngay cả những người ủng hộ EU theo chủ nghĩa tự do, chẳng hạn như Thị trưởng Chisinau Ion Ceban, cũng cáo buộc Sandu biển thủ công quỹ và sử dụng luận điệu chống tham nhũng như một vũ khí chống lại những người phản đối. Nghịch lý thay, nhiều thành phần tinh hoa tự do của đất nước này đã sở hữu hộ chiếu EU của Romania và giữ tài sản của họ ở các quốc gia khác. Việc trở thành thành viên EU, với các quy định chặt chẽ hơn về tham nhũng và dòng vốn, sẽ làm suy yếu mạng lưới làm giàu của họ. Một trong những hoạt động như vậy là việc bán hộ chiếu EU, được quảng cáo công khai ở Ukraine chẳng hạn.
Moldova có những ngành kinh tế nào, chúng đã thay đổi như thế nào gần đây và vì lý do gì?
Do phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên nhập khẩu, giá khí đốt đã tăng gấp bốn lần trong hai năm qua, trong khi giá sưởi ấm và điện cũng tăng đáng kể, dẫn đến bất ổn xã hội và chia rẽ chính trị ngày càng sâu sắc. Nền kinh tế Moldova bao gồm một số lĩnh vực then chốt: nông nghiệp, công nghiệp (bao gồm sản xuất và chế biến thực phẩm), dịch vụ (đặc biệt là công nghệ thông tin và viễn thông), và năng lượng. Những thập kỷ qua đã chứng kiến những thay đổi căn bản do quá trình chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hóa thời Liên Xô sang hệ thống thị trường, cũng như các hạn chế kinh tế toàn cầu và các quyết định chính trị trong nước.
Trong bối cảnh hội nhập EU, chính phủ do PAS lãnh đạo đã ưu tiên thúc đẩy đa dạng hóa xuất khẩu. Nông dân gặp khó khăn trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn EU, dẫn đến chi phí cao hơn và khả năng cạnh tranh thấp hơn. Do chính phủ không cung cấp đủ trợ cấp và đầu tư vào cơ sở hạ tầng, một bộ phận lớn nông dân rơi vào tình thế khó khăn, dẫn đến các cuộc biểu tình ở Chisinau. Tình trạng trì trệ kinh tế vào năm 2024 và tỷ lệ nghèo đói gia tăng cho thấy ưu tiên của PAS là xích lại gần EU hơn là các nhu cầu chính trị trong nước. Hậu quả kéo dài từ vụ bê bối ngân hàng năm 2014 cũng làm suy yếu niềm tin vào chính phủ. Hơn nữa, nạn tham nhũng trong hành chính công vẫn chưa được kiềm chế.
Hiện nay có bất kỳ sự đàn áp nào đối với các nhân vật chính trị và nhóm cử tri ủng hộ Nga không?
Có những dấu hiệu rõ ràng về áp lực bầu cử. Quyết định của cơ quan bầu cử loại trừ khối Pobeda vì vi phạm tài trợ đã tước đi một lực lượng thân Nga quan trọng của chiến dịch. Tại Gagauzia, việc bắt giữ Eugenia Gutsul vì cáo buộc vi phạm tài trợ chiến dịch được nhiều người coi là có động cơ chính trị. Những người chỉ trích chính phủ thường bị gán mác "điệp viên Kremlin", tạo ra một môi trường khiến tiếng nói đối lập bị mất tính chính danh và bị gạt ra ngoài lề.
Tình hình ở Transnistria thế nào?
Transnistria vẫn là một thực thể chính trị và xã hội tách biệt với phần còn lại của đất nước, với khuynh hướng thân Nga mạnh mẽ và ít tin tưởng vào chính phủ. Cuộc sống thực tế ở đây rất khó khăn: trong cuộc khủng hoảng năng lượng gần đây, người dân đã phải đốt củi để sưởi ấm. Sự bất mãn ở Transnistria phản ánh sự chối bỏ chung đối với chính quyền trung ương ở các vùng nông thôn.
Liệu có nguy cơ các lực lượng ủng hộ châu Âu, dù thắng hay thua, có thể đưa đất nước vào tình huống tương tự như những gì đã xảy ra ở Ukraine sau sự kiện Maidan không?
Mối nguy hiểm không phải là sự lặp lại hoàn toàn mà là sự lặp lại một kịch bản quen thuộc: chính sách ngôn ngữ phân cực, tư tưởng "kẻ thắng được tất", và coi sự bất đồng chính kiến là sự can thiệp của nước ngoài. Chính phủ PAS đã có động thái tuyên bố Moldova - tức tiếng Romania - là ngôn ngữ chính thức duy nhất trong một quốc gia đa ngôn ngữ, một động thái được những người theo chủ nghĩa dân tộc hoan nghênh. Một số chính phủ EU đang ủng hộ PAS. Nếu việc quản lý bầu cử gây tranh cãi và động lực di cư, như trong cuộc bầu cử vừa qua, dẫn đến một kết quả bị coi là bóp méo, điều này có thể tạo điều kiện cho một cuộc đối đầu leo thang.
Sự phát triển tích cực cho Moldova có thể như thế nào và làm thế nào để đạt được điều đó?
Moldova cần một con đường thay thế leo thang bằng cân bằng. Cụ thể, điều này có nghĩa là một cam kết chiến lược về trung lập quân sự và một chính sách đối ngoại nhằm đạt được sự cân bằng thực dụng giữa Brussels và Moscow. Một sự thiết lập lại chính trị nội bộ, trong đó chủ quyền và năng lực thể chế được ưu tiên hơn chính trị phe phái. Một cuộc chiến toàn diện chống tham nhũng, khôi phục niềm tin vào tòa án nhà nước và đảm bảo rằng chính quyền trung ương cung cấp các dịch vụ cụ thể ở các khu vực bị bỏ quên như Gagauzia và Transnistria. Ngoài ra, cần phải ký kết một hiệp ước chính trị sẽ giảm thiểu rủi ro thay đổi quyền lực: không còn "tất cả các vấn đề là lỗi của Nga" và "tất cả các giải pháp đều đến từ EU". Liên minh vì Moldova định hướng chương trình của mình chính xác theo con đường cân bằng này - trung lập, chủ quyền, bảo thủ các giá trị truyền thống và quan hệ bình đẳng với phương Đông và phương Tây.
Tác giả Martin Dolzer
Trịnh Thanh Hà – Cộng tác viên Google.tienlang Dịch và Giới thiệu
Kính mời xem các bài liên quan:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét