Kính mời những ai biết tiếng Anh, xin hãy đọc bản gốc bài trên Telegraph (Anh) với tiêu đề This is how we end the Ukraine war – Dịch: Đây là cách chúng ta kết thúc chiến tranh Ukraina
https://www.telegraph.co.uk/news/2025/09/23/its-time-to-end-the-ukraine-war/
Phương Tây nên từ bỏ nỗ lực đánh bại Nga, nhất là khi điều này là bất khả thi, cựu nhà ngoại giao Mỹ Randall viết trong một bài báo đăng trên tờ The Telegraph. Ông tin rằng con đường dẫn đến hòa bình ở Ukraine nằm ở sự trung lập của quốc gia này và việc công nhận quyền tự quyết của các khu vực.
Dưới đây, Google.tienlang xin dịch bài báo này…
*******
This is how we end the Ukraine war – Dịch: Đây là cách chúng ta kết thúc chiến tranh Ukraina
.png)
Việc tìm kiếm một thất bại quyết định của Nga là một mục tiêu gần như không thể thực hiện được và mang đến những rủi ro nghiêm trọng và không đáng có.
Cuộc chiến ở Ukraine cần phải chấm dứt. Nó đã vượt khỏi tầm kiểm soát trong ba năm, gây thiệt hại hàng trăm tỷ bảng Anh và cướp đi sinh mạng của hàng trăm ngàn người. Việc leo thang thêm nữa có nguy cơ dẫn đến xung đột với một cường quốc hạt nhân.
Có nhiều ý kiến khác nhau về cách chúng ta rơi vào tình cảnh này. Một số người cho rằng Vladimir Putin đang có ý định tái thiết một đế chế Nga . Những người khác tin rằng không một nhà lãnh đạo Nga nào có thể sống sót nếu họ để NATO mở rộng phạm vi 300 dặm tính từ Moscow. Điều quan trọng là chúng ta làm gì bây giờ, bắt đầu từ vị trí hiện tại với những lựa chọn khả thi.
Các lệnh trừng phạt kinh tế khắc nghiệt đã không chấm dứt chiến tranh, bởi vì, không giống như hầu hết các quốc gia khác, Nga phần lớn tự cung tự cấp về lương thực, năng lượng và vũ khí. Nền kinh tế Nga tiếp tục tăng trưởng và đồng rúp hiện có giá trị gần bằng giá trị ban đầu của nó.
Trung Quốc và Ấn Độ đã thay thế châu Âu trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Nga . Những nỗ lực trừng phạt Trung Quốc và Ấn Độ bằng các biện pháp trừng phạt có thể sẽ châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại toàn cầu. Donald Trump đã tuyên bố rõ ràng rằng Hoa Kỳ sẽ không thắt chặt lệnh trừng phạt hơn nữa cho đến khi châu Âu hoàn toàn cắt đứt nhập khẩu năng lượng từ Nga.
Xem thêm bài Báo Na Uy: D.TRUMP ĐANG CHƠI KHĂM CHÂU ÂU KHI THÁCH THỨC HỌ LÀM ĐIỀU MÀ TRUMP BIẾT TRƯỚC, RẰNG CHÂU ÂU KHÔNG THỂ LÀM ĐƯỢC
Trong khi đó, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc, Triều Tiên và Kyrgyzstan đều đang xuất khẩu vi mạch, máy bay không người lái, ô tô và nhiều thứ khác sang Moscow.
Ukraine, với GDP năm 2021 là 200 tỷ đô la và dân số 44 triệu người, luôn cực kỳ khó có thể đánh bại Nga, với GDP là 1,8 nghìn tỷ đô la và dân số 145 triệu người. Điều này dường như đặc biệt đúng vì chỉ Nga sở hữu lực lượng không quân hùng mạnh, các ngành công nghiệp quốc phòng quan trọng và vũ khí hạt nhân.
Sự hỗ trợ của NATO dành cho Ukraine đã tăng từ tên lửa tầm ngắn, đến tên lửa tầm trung, rồi đến vũ khí hạng nặng như xe tăng Abrams và máy bay chiến đấu tiên tiến. Tuy nhiên, Moscow vẫn tiếp tục tiến quân chậm chạp, không ngừng nghỉ với một đội quân chủ yếu là quân tình nguyện, trong khi chi tiêu quân sự ước tính khoảng 7% GDP. Ngược lại, Kiev đang chi khoảng 34% GDP cho quốc phòng và phải dùng đến biện pháp bắt cóc người dân trên đường phố chỉ để duy trì cuộc chiến .
Một cuộc chiến tranh chính nghĩa đòi hỏi một khả năng chiến thắng hợp lý. Trong khi một thế hệ người Ukraine đang phải hy sinh, thực tế là nếu không có sự can thiệp trực tiếp của NATO, Ukraine có cơ hội chiến thắng trong một cuộc chiến chống lại Nga cũng chẳng khác gì Bỉ chiến thắng Đức.
Việc can dự trực tiếp vào NATO không phải là một lựa chọn khả thi. Đây là một cuộc xung đột mang tính sống còn đối với Putin và cả Nga.
Nếu cần, ông ấy sẽ leo thang căng thẳng. Kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, Nga đã đầu tư mạnh vào vũ khí hạt nhân. Ngày nay, Nga sở hữu số đầu đạn hạt nhân nhiều hơn Hoa Kỳ khoảng 10%. Một số đầu đạn này có thể được lắp trên tên lửa siêu thanh mà không có hệ thống phòng thủ hiệu quả nào chống lại. Tên lửa Sarmat khổng lồ của Nga mang theo sức công phá tương đương hàng trăm quả bom Hiroshima. Bất kể một cuộc chiến tranh hạt nhân hạn chế có khó xảy ra đến đâu, Anh, hay thậm chí là Ukraine, cũng không muốn chấp nhận rủi ro to lớn như vậy. Sau cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, John F. Kennedy đã cảnh báo rằng chúng ta "đừng bao giờ ép Nga phải lựa chọn giữa sự sỉ nhục quốc gia và chiến tranh hạt nhân". Chúng ta nên nghe theo lời khuyên của ông ấy.
Thỏa hiệp không bao giờ được ưa chuộng. Lãnh chúa Lansdowne (1845-1927) là một trong những nhà ngoại giao tài năng nhất của Anh. Ông đã phục vụ thành công trong vai trò toàn quyền Canada, phó vương Ấn Độ, bộ trưởng quốc phòng và ngoại trưởng. Giữa Thế chiến thứ nhất, Lansdowne đã viết một lá thư cho tờ báo này đề xuất chấm dứt chiến tranh thông qua đàm phán. Ông lập luận rằng Anh có thể đạt được thỏa hiệp và "không nên mong muốn Đức bị hủy diệt như một cường quốc". Lansdowne đã bị chỉ trích gay gắt và bị phớt lờ bởi một chính phủ cam kết giành chiến thắng hoàn toàn. Thế chiến thứ nhất kéo dài, số người chết tăng cao, Nga trở thành Liên Xô và chiến thắng hoàn toàn chỉ kéo dài được chưa đầy 20 năm. Có lẽ lần này chúng ta có thể làm tốt hơn.
Việc chấm dứt cuộc chiến này sẽ đòi hỏi các cuộc đàm phán về hai vấn đề cơ bản: sự trung lập của Ukraine và biên giới của Ukraine . Không rõ tại sao một liên minh thuần túy phòng thủ như NATO lại cần mở rộng thành viên, hay việc bổ sung thêm các thành viên mới yếu kém và dễ bị tổn thương sẽ làm tăng cường an ninh cho các thành viên NATO hiện tại như thế nào. Hơn nữa, Nga hiện đã nói rất rõ rằng họ sẽ tiến hành một cuộc chiến tranh kéo dài để ngăn Ukraine gia nhập liên minh. Quân đội Liên Xô đã rút khỏi Áo khi nước này cam kết trung lập. Áo đã gia nhập EU, nhưng vẫn tôn trọng cam kết hiệp ước năm 1955 và không gia nhập NATO. Liệu Ukraine có thể làm như vậy không?
Donbass và Crimea về mặt lịch sử không phải là một phần của Ukraine. Chúng là những khu vực nói tiếng Nga đã bị sáp nhập vào Ukraine trong thời kỳ Liên Xô vì mục đích chính trị. Có lẽ chúng nên được trả lại cho Liên bang Nga khi Liên Xô sụp đổ. Ít nhất thì người dân của họ giờ đây cũng có quyền được trưng cầu dân ý do Liên Hợp Quốc bảo trợ để quyết định xem họ có muốn tiếp tục là người Ukraine hay không. Liệu họ có kém xứng đáng với quyền tự quyết hơn người dân Scotland hay Quebec không?
Nga có thể được đề nghị phục hồi chính trị quốc tế và chấm dứt các lệnh trừng phạt kinh tế nếu chấp nhận một cuộc trưng cầu dân ý như vậy. Ukraine cũng có thể được đề nghị hỗ trợ tái thiết đáng kể nếu làm như vậy.
Các quốc gia hiếm khi giành lại được những gì đã mất trên chiến trường. Cuộc chiến này càng kéo dài, Ukraine càng có khả năng mất nhiều lãnh thổ. Các lệnh trừng phạt kinh tế, dù khắc nghiệt đến đâu, cũng sẽ không thay đổi được chính sách của một nhà lãnh đạo như Putin, người có cha mẹ đã sống sót qua cuộc bao vây Leningrad khiến hơn một triệu người Nga thiệt mạng, nhiều người trong số họ chết đói. Những tính toán trong cuộc chiến tiêu hao này không có lợi cho Ukraine. Việc tìm kiếm một thất bại quyết định cho Nga vừa là một mục tiêu gần như bất khả thi vừa mang đến những rủi ro nghiêm trọng và không đáng có. Tuy nhiên, con đường dẫn đến hòa bình có thể đến từ sự trung lập của Ukraine và thừa nhận quyền tự quyết cho các khu vực nói tiếng Nga của Ukraine.
Tác giả David Rundell
David Rundell đã phục vụ trong ngành ngoại giao Hoa Kỳ 30 năm. Ông là cựu Trưởng phái đoàn tại Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Ả Rập Xê Út.
Hương Trà - Cộng tác viên Google.tienlang Dịch và Giới thiệu
Kính mời xem các bài liên quan: