Chuyện hot: TÁC PHẨM BA TÔI- VTV HAY THĂNG FLY, AI "ĐẠO" CỦA AI?

 Họa sĩ tự do từ Nghệ An Bùi Đình Thăng- Thăng Fly cùng cuốn truyện tranh đã xuất bản năm 2013

Chương trình “Quà Tặng Cuộc Sống” trên VTV lúc 22h30 ngày 25/6/2015 phát sóng một đoạn phim ngắn mang tên “Ba Tôi”.

Mời xem phim:

 

Ngay sau đó, Họa sĩ tự do 27 tuổi từ Nghệ An Bùi Đình Thăng- Thăng Fly lên tiếng tố chương trình có nhiều nội dung trùng lặp với nội dung truyện tranh cùng tên “Ba tôi” trong cuốn sách đã xuất bản “Cả nhà thương nhau”.

Truyện tranh “Cả nhà thương nhau” (NXB Văn Học, lưu chiểu Quý IV năm 2014, biên tập Thạch Toàn, Thi Nga) của tác giả Bùi Đình Thăng gồm có 3 truyện ngắn: “Ông; Ba tôi: Bữa cơm của mẹ”. Các truyện ngắn này đã được Thăng chia sẻ trên mạng xã hội và tham gia các cuộc thi dành cho truyện tranh tổ chức và được đơn vị Skybooks phát hành vào tháng 1/2015. Điều đó đồng nghĩa với việc bản quyền nội dung của truyện hoàn toàn thuộc về đơn vị xuất bản và tác giả, tuyệt đối không có bên thứ 3 sở hữu bản quyền.

Mời xem truyện tranh "Ba tôi" 

 do báo Kiến thức đăng lúc: 10:00 25/11/2013 (GMT+7) 

 

Câu chuyện Ba tôi trên Quà tặng cuộc sống và Ba tôi trong sách Cả nhà thương nhau có nội dung gần như là một, với nhân vật người cha làm thợ mộc lạnh lùng, tỏ ra "keo kiệt" với sở thích mỹ thuật của con. Nhưng bằng những cử chỉ thầm lặng, như lén tặng hộp màu, đưa con lên thành phố đi thi..., ông gây xúc động về tình yêu thương con vô bờ bến. Không chỉ giống về tên gọi, cốt truyện, nhân vật, hai tác phẩm còn giống nhau cả lời thoại.

"Tôi rất bất ngờ vì chương trình 'Quà tặng cuộc sống' đã lấy nội dung truyện của mình và dựng thành phim Ba tôi để chiếu. Phần thông tin cuối phim không có tên tôi, những người thực hiện nội dung phim cũng hoàn toàn xa lạ với tôi. Êkíp không có một lời xin phép, hỏi ý kiến tôi khi sử dụng nội dung", Thăng Fly nói.

Tác giả cũng khẳng định nội dung Ba tôi còn bị cắt cúp, thay đổi một số chi tiết làm mất ý nghĩa câu chuyện ban đầu của anh. Anh khẳng định đang chờ lời xin lỗi từ những người sản xuất chương trình Quà tặng cuộc sống.

Đơn vị thực hiện chương trình "Quà tặng cuộc sống" là Công ty Cổ phần Truyền thông Sunrise. Sáng 6/7, Công ty có buổi làm việc với báo chí. Bà Phương Thảo - đại diện công ty - cung cấp bộ văn bản "Thông tin báo chí", trong đó viết rằng phim Ba tôi do họ sản xuất, được đạo diễn Đinh Hường chuyển thể từ một truyện ngắn cùng tên của tác giả Trần Quốc Tuấn. Tác phẩm này được gửi dự thi trong cuộc thi sáng tác truyện ngắn "Quà tặng Cuộc sống" do công ty phát động năm 2010. 

 Bà Đỗ Thị Thanh Hương - Giám đốc Công ty CP truyền thông Sunrise, người trực tiếp chỉ đạo nội dung Chương trình Quà tặng cuộc sống khẳng định trên báo chí rằng Cty của bà không vi phạm bản quyền

 "Sau khi có thông tin trái chiều về bản quyền kịch bản phim Ba tôi, chúng tôi đã liên hệ với tác giả Trần Quốc Tuấn, yêu cầu tác giả một lần nữa xác minh về bản quyền với nội dung truyện ngắn. Ông Trần Quốc Tuấn viết giấy cam đoan trong đó khẳng định nội dung truyện ngắn Ba tôi do ông độc lập sáng tạo và không sao chép của bất kỳ ai", nhà sản xuất cho biết.

 Cam đoan của tác giả Trần Quốc Tuấn do phía Cty Sunrise cung cấp cho báo chí đã bị xóa đi phần thông tin về nhân thân anh Tuấn

Tuy nhiên, khi được hỏi về tác giả Trần Quốc Tuấn, bà Phương Thảo - đại diện Sunrise - từ chối cung cấp mọi thông tin liên quan đến tác giả này với lý do "không có thẩm quyền cung cấp thông tin cá nhân ông Tuấn". Công ty Sunrise cũng không cung cấp văn bản truyện ngắn Ba tôi mà tác giả Trần Quốc Tuấn từng gửi tham gia cuộc thi. Dù vậy, đến đêm 6/7, cộng đồng mạng cũng đã "truy nguyên" được bản Cam đoan của tác giả Trần Quốc Tuấn với đầy đủ thông tin cá nhân như sau:

 

Sau khi nhận thông tin có một truyện ngắn Ba tôi của Trần Quốc Tuấn viết từ năm 2010, họa sĩ Thăng Fly (đang sống ở Nghệ An) đã tới Hà Nội, mong được gặp tác giả này cũng như công ty Sunrise để đối chất. Tuy nhiên phía Cty từ chối tiếp xúc!

 Chiều 6/7, từ Nghệ An ra Hà Nội, họa sĩ Thăng Fly đã có mặt tại trụ sở Cty Sunrise nhưng bảo vệ Cty không cho phép gặp lãnh đạo Cty 

Thăng Fly bất bình: "Không thể có chuyện trùng khớp ý tưởng, nội dung tác phẩm Ba tôi đến như vậy. Nội dung Ba tôi có một phần sự thật cuộc sống của tôi trong đó. Giống như các truyện tranh khác tôi từng sáng tác như Foolish, Draw my life, Ba tôi đều có nhân vật đam mê vẽ, nhưng bị ngăn cản theo đuổi ước mơ". 

VẬY AI ĐẠO TÁC PHẨM CỦA AI?

 

Việc vi phạm tác quyền tác phẩm “Ba tôi” có phần phức tạp hơn khi phía bà Thanh Hương (Giám đốc Công ty CP TT Sunrise) đưa ra thông tin có cuộc thi “Quà tặng cuộc sống” vào năm 2010. Ban giám khảo cuộc thi bao gồm tiến sĩ Đoàn Hương, ông Đỗ Văn Hồng và ông Nguyễn Nhân Lập.

Tác phẩm “Ba tôi” mà đạo diễn Đinh Hường sử dụng dựng phim là của anh Trần Quốc Tuấn đã nộp thi năm ấy, được 3 vị giám khảo trên xếp loại C. B. D với tổng cộng 36.7.

Tác phẩm “Ba tôi” này “đặc biệt” ở chỗ không được giải, cũng như không nằm trong cuốn sách bao gồm trên 140 tác phẩm dự thi đang được in và sẽ ra mắt công chúng vào thời gian tới. (!?)

Vậy thì, câu hỏi đặt ra ở đây với ê kíp nói chung làm phim “Ba tôi” đã được phát chiếu ngày 25.6.2015 là: Đạo diễn Đinh Hường đã cảm nhận thế nào về tác phẩm, đưa một tác phẩm đã bị loại trong cuộc thi mang tên chương trình để dựng thành phim? Đạo diễn Đinh Hường tiếp nhận tác phẩm “Ba tôi” này trong hoàn cảnh nào? Anh Trần Quốc Tuấn có biết, hay có cho phép tác phẩm của mình được dựng thành phim không? Bởi vì theo như bản phim “Ba tôi” đã phát sóng, không hề có mục ghi rõ credit Trần Quốc Tuấn và như vậy là vi phạm Luật Sở hữu trí tuệ.

Bên cạnh đó, tại thời điểm này phía Sunrise cũng chưa cung cấp được thông tin một cách công khai về nhân thân tác giả Trần Quốc Tuấn với phía báo chí, truyền thông.

Báo chí chỉ có thể tiếp cận hình ảnh văn bản viết tay ngày 2.7.2015 của anh Trần Quốc Tuấn (không rõ địa chỉ, quê quan, nơi công tác, số điện thoại, email cá nhân) khẳng định tác phẩm “Ba tôi” mà anh tham gia dự thi cuối năm 2010 là “Bài dự thi không phải là đối tượng tranh chấp quyền sở hữu tác giả”

Nhưng, dù chưa tìm được thông tin có thật về tác giả Trần Quốc Tuấn, thì phía họa sĩ Thăng Fly phải chứng minh được mình chính là tác giả của truyện tranh “Ba tôi”. Và có như vậy, theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 198 Luật sở hữu trí tuệ, Thăng có quyền “Yêu cầu tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ phải chấm dứt hành vi xâm phạm, xin lỗi, cải chính công khai, bồi thường thiệt hại”. Và Sunrise có thể bị xử phạt hoặc bị khởi kiện ra Tòa án, buộc bồi thường theo quy định của Luật Báo chí, Luật Sở hữu trí tuệ (Khoản 1 Điều 199 Luật sở hữu trí tuệ: “Tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của tổ chức, cá nhân khác thì tuỳ theo tính chất, mức độ xâm phạm, có thể bị xử lý bằng biện pháp dân sự, hành chính hoặc hình sự.”)

Cùng đó, nếu Công ty Sunrise sử dụng truyện ngắn/ truyện tranh để chuyển thể thành kịch bản phim “Ba tôi”, được phát sóng trên chương trình Quà tặng cuộc sống ngày 25.6.2015. Như vậy, chương trình và kịch bản đó được gọi là tác phẩm phái sinh. Và theo khoản 8 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định: “Tác phẩm phái sinh là tác phẩm dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, tác phẩm phóng tác, cải biên, chuyển thể, biên soạn, chú giải, tuyển chọn.”, Điều 18, 19 Luật Sở hữu trí tuệ quy định: “Quyền tác giả bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản.” Khoản 2 Điều 19 Luật Sở hữu trí tuệ quy định Quyền nhân thân là “Đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng;”

Vì thế, khi làm tác phẩm phái sinh là chương trình “Quà tặng cuộc sống”, những người thực hiện chương trình phải ghi rõ tên tác giả.

Nhưng rất có thể, Thăng Fly đạo tác phẩm Ba tôi của tác giả Trần Quốc Tuấn, thì Công ty Sunrise (trong trường hợp công ty không vi phạm bản quyền) hoàn toàn có quyền khởi kiện đòi bồi thường theo quy định của Bộ luật dân sự và Luật sở hữu trí tuệ.

Cho đến thời điểm này, anh Thăng cũng như đơn vị phát hành sách Skybook cho biết: Họ vẫn chưa nhận được những thông báo của phía công ty Sunrise để giải quyết vấn đề tranh chấp, vi phạm bản quyền.

Ngay khi được biết phía công ty Sunrise vào lúc 14h ngày 6.7.2015 có cuộc gặp gỡ với báo chí để thông báo, trao đổi về vụ việc tác phẩm “Ba tôi”, anh Thăng Fly cùng  phía đơn vị phát hành sách Skybook đã có mặt, với mong muốn được đối chất với lãnh đạo Cty cùng tác giả Trần Quốc Tuấn nhưng phía Sunrise không cho gặp!

Nguyễn Thúy Hoa Tổng hợp