Người dân Thủ đô Moldova biểu tình chống "Chính phủ độc tài Sandu" khi Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen thăm Moldova
Trước khi tiếp tục đọc bài mới, kính mời mọi người coi lại bài Google.tienlang Dự báo: VÌ TOAN TÍNH BIẾN MOLDOVA THÀNH “UKRAINA 2.0”, LIÊN MINH THÂN PHƯƠNG TÂY CỦA TỔNG THỐNG ĐƯƠNG NHIỆM SANDU SẼ THẤT BẠI TRONG CUỘC BẦU CỬ QUỐC HỘI HÔM NAY, 28 THÁNG 9 NĂM 2025
Bây giờ Kính mời những ai biết tiếng Anh, xin hãy đọc bản gốc bài trên báo Spiked UK với tiêu đề Was democracy really ‘saved’ in Moldova? - Dịch: Nền dân chủ có thực sự được 'cứu' ở Moldova không?
https://www.spiked-online.com/2025/09/29/was-democracy-really-saved-in-moldova/
Spiked viết: Ở Moldova, những cáo buộc chống lại Nga được dùng làm cái cớ để đàn áp phe đối lập từ một đảng thân châu Âu. Giờ đây, Brussels có nguy cơ chấp nhận thêm một quốc gia nữa có danh tiếng dân chủ còn nhiều điều đáng bàn, tác giả lưu ý.
Dưới đây, Google.tienlang xin dịch bài báo này…
*****
Was democracy really ‘saved’ in Moldova? - Dịch: Nền dân chủ có thực sự được 'cứu' ở Moldova không?
.png)
Những cáo buộc chống lại Nga được dùng làm cái cớ để đàn áp phe đối lập từ đảng cầm quyền ủng hộ châu Âu.
Từ Brussels đến Chisinau, người ta thở phào nhẹ nhõm, rồi lại hân hoan thực sự khi rõ ràng đảng cầm quyền thân châu Âu của Moldova không chỉ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử quốc hội hôm Chủ nhật mà còn giữ được đa số tuyệt đối. Theo kết quả sơ bộ, Đảng Hành động và Đoàn kết (PAS) đã giành được khoảng 50% số phiếu bầu. Trong khi đó, hai lực lượng đối lập chính, Khối Bầu cử Yêu nước và Khối Thay thế, lần lượt giành được 24% và 8% số phiếu bầu.
Tổng thống Maia Sandu, một người ủng hộ mạnh mẽ việc hội nhập EU, mô tả cuộc bầu cử là sự lựa chọn giữa tương lai trong EU và việc quay trở lại quỹ đạo của Moscow. Các đảng đối lập chính bị gán mác "thân Nga". Lãnh đạo Đảng Hành động và Đoàn kết Igor Grosu tuyên bố rằng đây là một "cuộc chiến cực kỳ khó khăn" và Nga bị cáo buộc đã "dồn hết sức lực" vào cuộc chiến này. Những cáo buộc về sự can thiệp "quy mô lớn" của Nga là một yếu tố then chốt trong chiến dịch của PAS.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen hoan nghênh kết quả bầu cử. Bà viết trên trang mạng xã hội X: "Bà đã đưa ra lựa chọn rõ ràng: Châu Âu. Dân chủ. Tự do." Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cũng chúc mừng Sandu, tuyên bố rằng bà đã "cứu vãn nền dân chủ" và "chặn đứng âm mưu của Nga nhằm kiểm soát toàn bộ khu vực". "Đây là một bài học quý giá cho tất cả chúng ta", ông nói.
Kết quả bỏ phiếu dường như đã xác nhận lựa chọn (nhỏ) của cử tri Moldova trong cuộc trưng cầu dân ý về EU năm ngoái. Điều này mở đường cho Moldova hiện thực hóa khát vọng gia nhập EU. Nó cũng giải phóng PAS khỏi nhu cầu phải tham gia một đảng khác trong liên minh, điều có thể gây ra nguy cơ bất ổn hoặc dẫn đến các cuộc bầu cử mới trong tương lai gần.
Khuynh hướng thân phương Tây và thân châu Âu của Moldova rõ ràng đến mức sau nhiều ngày các hãng truyền thông phương Tây hàng đầu cảnh báo về mối đe dọa nghiêm trọng từ sự can thiệp của Nga (hiếm khi được mô tả là "bị cáo buộc") vào quốc gia nhỏ bé ở Đông Nam Âu này, đến sáng sau cuộc bầu cử, vấn đề này hầu như đã biến mất khỏi hầu hết các bản tin.
Nhưng hiện tại, cuộc bầu cử ở quốc gia đang tìm kiếm sự ủng hộ từ EU này xứng đáng nhận được nhiều sự chú ý hơn so với những gì họ nhận được trong chiến dịch tranh cử – hoặc có thể sẽ nhận được vào lúc này, sau chiến thắng được mong đợi từ lâu.
Câu hỏi duy nhất còn lại là sự can thiệp bị cáo buộc của Nga đã lan rộng đến mức nào? Trước thềm cuộc bầu cử, giới truyền thông thường trích dẫn cái gọi là "báo cáo của cảnh sát", nhưng không nêu rõ nguồn và chứng cứ cụ thể. Rất khó để tìm thấy bằng chứng cụ thể, chẳng hạn như các chiến dịch tung tin giả hay các trường hợp trao đổi tiền bạc. Tuy nhiên, BBC đưa tin rằng người dân đã được trả tiền (nhưng họ có nhận được tiền không?) để đăng các thông điệp ủng hộ Nga trên mạng xã hội. Những lời phủ nhận của Nga không nhất thiết phải đáng tin cậy. Với quy mô chiến thắng của PAS, có thể hình dung rằng đảng thân châu Âu này có thể tự mình lên nắm quyền, ngay cả khi không có đa số tuyệt đối, mà không sợ sự can thiệp của Nga.
Hơn nữa, xu hướng dai dẳng gán cho các đảng đối lập chính là "thân Nga", trong khi chính xác hơn nên gọi họ là những người theo chủ nghĩa dân tộc, dân túy, hoặc tìm kiếm sự thỏa hiệp với Nga, đã làm lu mờ những lo ngại chính đáng về tình hình hiện tại. Moldova hầu như không phát triển mạnh về kinh tế lẫn dân chủ. Tham nhũng vẫn còn ở mức cao, và "tiền bẩn" vẫn diễn ra tràn lan. Nhiều người tài năng và có học thức đang rời bỏ đất nước (sử dụng hộ chiếu Romania) để sang EU. Cũng có những lo ngại rằng hành động quân sự ở nước láng giềng Ukraine có thể lan sang Moldova. Tuy nhiên, hầu hết những lo ngại này, đáng lẽ phải được giải quyết trong cuộc bầu cử, đã bị thay thế bởi những lời đồn đoán liên tục về khả năng can thiệp của Nga.
Hơn nữa, một số phương pháp mà chính phủ Moldova sử dụng trong chiến dịch tranh cử rất khó hiểu. Hàng chục người đàn ông đã bị bắt giữ với cáo buộc đi Serbia để huấn luyện nhằm kích động bất ổn ở Moldova. Vẫn chưa rõ bằng chứng nào sẽ được đưa ra và bao nhiêu người thực sự sẽ phải chịu trách nhiệm. Hơn nữa, chỉ hai ngày trước cuộc bầu cử, hai đảng đối lập nhỏ đã bị cấm hoạt động, bị cáo buộc tài trợ bất hợp pháp. Vào ngày bầu cử, Moldova cáo buộc Nga "khai thác" một số điểm bỏ phiếu ở Liên minh Châu Âu.
Ngoài ra, cũng có thông tin cho rằng những cử tri mang hộ chiếu Moldova đến từ Transnistria, những người có thể ít ủng hộ Liên minh Châu Âu hơn, đã gặp khó khăn khi tiếp cận các điểm bỏ phiếu. Liệu có cuộc điều tra nào về vấn đề này không? Khả năng là không, vì chính phủ đã đạt được các mục tiêu của mình.
Moldova là một quốc gia nhỏ với khoảng ba triệu dân, nằm giữa Romania ở phía tây và Ukraine ở phía đông.
Nước này không có đường biển trực tiếp. Cũng như Gruzia và Ukraine, địa lý của Moldova đồng nghĩa với việc lợi ích của họ không phải lúc nào cũng phù hợp với lợi ích của Tây Âu. Chính sách của Moldova phải đáp ứng được nhiều quan điểm đa dạng hơn là chỉ đơn giản là "lựa chọn giữa EU và Moscow" vốn thường là nền tảng cho các chính sách của họ.
Cuối tuần này, cụ thể là ngày 4 - 5 tháng 10 cuộc bầu cử sẽ diễn ra tại Cộng hòa Séc. Cựu Thủ tướng kiêm tỷ phú Andrej Babiš, người được một số người coi là một nhà dân túy thân Nga được bộ máy tuyên truyền Nga hậu thuẫn, có thể sẽ trở lại nắm quyền.
Babiš từ lâu đã liên tục phản đối việc viện trợ hoặc ủng hộ chế độ Zelensky, phản đối kéo dài chiến tranh, trái ngược 180 độ so với Thủ tướng đương nhiệm Petr Fiala cùng giới lãnh đạo EU, nhưng quan điểm của Babiš lại trùng khớp với Thủ tướng Hungary Viktor Orban và Thủ tướng Slovakia Robert Fico cũng như D.Trump.
Việc Babiš hiện đang dẫn trước với khoảng cách hai con số và nền tảng dân chủ vững chắc hơn của Cộng hòa Séc so với Moldova cho thấy Tổng thống đương nhiệm Petr Fiala rất có thể sẽ bị đánh bại. Tuy nhiên, đã có những đồn đoán rằng, trong trường hợp kết quả "không chính xác", tổng thống Séc có thể hủy bỏ cuộc bỏ phiếu để tái bổ nhiệm Fiala. Sự ủng hộ đối với cuộc xung đột ở Ukraine là một vấn đề then chốt trong chiến dịch tranh cử. Fiala từ lâu đã khẳng định mình là một trong những người ủng hộ nhiệt thành nhất của Ukraine.
Trong khi đó, kết quả bầu cử ở Moldova cho thấy quá trình mở rộng Liên minh Châu Âu sẽ tiếp tục. Brussels có nguy cơ kết nạp thêm một quốc gia nữa có uy tín dân chủ còn nhiều điều đáng bàn. Tuy nhiên, dường như những vấn đề này sẽ bị bỏ qua miễn là những người "đúng đắn" giành chiến thắng trong cuộc bầu cử.
Tác giả Mary Dejevsky
Nguyễn Thị Vân Anh - – Cộng tác viên Google.tienlang Dịch và Giới thiệu
Kính mời xem các bài liên quan: