Lời các tổng thống Mỹ: "DIỆM LÀ THẰNG NHÓC CỦA CHÚNG TA", "THIỆU LÀ CÁI ĐUÔI CON CHÓ"

Cuộc gặp giữa Tổng thống Nixon và Tổng thống Thiệu tại đảo Midway ngày 08/06/1969

Nước Mỹ độc lập chưa đầy 300 năm nay. Ngay khi những người châu Âu đầu tiên đặt chân đến, đây là vùng đất hứa của những kẻ phiêu lưu mạo hiểm, những tên cướp biển, những tội phạm hay những người tha phương chạy loạn khỏi những biến động lịch sử ở châu Âu…

Phần lớn trong họ là những kẻ thù ghét sự khuôn khổ và trật tự xã hội. Luật lệ hay cái gì mang tính chất trói buộc tự do cá nhân là một cái gì đó rất dễ gây dị ứng với người Mỹ. Nói đến "giấc mơ Mỹ' là nói đến một vùng đất hứa cho công việc kinh doanh làm giàu. Sau Thế chiến II, những biến động ở Trung Mỹ, châu Á,... nước Mỹ lại đón nhận những làn sóng người nhập cư mới. Bối cảnh như thế dễ hiểu Mỹ là quốc gia coi trọng và đề cao giá trị của tự do cá nhân, họ coi trọng nó vì đơn giản nó đem lại lợi ích vật chất. Đó là khởi nguồn của chủ nghĩa thực dụng kiểu Mỹ.

Nền chính trị Mỹ do đó cũng đã sản sinh ra một thế hệ các tổng thống mà khả năng hùng biện của họ hết sức xuất sắc và cũng hết sức thực dụng. Về cái tài tâng bốc, ngay cả kẻ mà họ không ưa cũng là một hiện tượng hiếm thấy trong nền chính trị thế giới. Stalin, Tito, Mao hay De Gaulle...là những ví dụ. Dưới đây là một số ví dụ với đồng minh Nam Việt Nam...

1. Trường hơp Tổng thống Johnson với ông Diệm

Ai cũng biết vai trò Winston Churchill trong việc chèo lái nước Anh vượt qua những khó khăn trong Thế chiến II, lãnh đạo mặt trận phía Tây. Ông được xem là một trong những chính trị gia có ảnh hưởng nhất sau Thế chiến II. Vậy mà, trong chuyến thăm Việt Nam năm 1961, Lyndon Johnson (lúc này đang là Phó TT) đã so sánh ông thổng thống nước chủ nhà - Ngô Đình Diệm với vị thủ tướng tài ba này của nước Anh.
Không xét đến sự chính xác trong so sánh, sự ấy chẳng có gì đáng nói nếu lời ông là thật bụng. Nhưng sự thật là sau đó, trên phi cơ trở về Hoa Kỳ, ký giả Stanley Karnow thắc mắc với việc trên mới hỏi ông là:

- Stanley Karnow: “Phải chăng ông thực sự so sánh Diệm với ông Churchill như vậy sao?”
- Lyndon Johnson: “Cái cục cứt! Diệm là thằng nhóc duy nhất chúng ta có ở đây!”
[Nguyên văn: “Carried away by oratorical hyperbole during a visit to Saigon in 1961, Lyndon Johnson, then vice-president, had compared Diem to Churchill. “Did you really mean it?” I asked him aboard his airplane later. “Shit,” he drwaled, “Diem’s the only boy we got there.”] [1]

2. Trường hợp Tổng thống Richard Nixon với ông Thiệu.

Với ông Tổng thống miền Nam Việt Nam, Nixon cũng từng không ngại ngần đưa người đồng nhiệm nước 'đồng minh' lên tận mây khi đánh giá ông Thiệu là “một trong bốn hay năm chính trị gia lớn nhất của thế giới” (?) [2].

Chả biết ông Nixon có thực nghĩ thế về Thiệu hay không chỉ biết rằng khi muốn mau chóng rút chân ra khỏi bãi lầy Việt Nam bằng một hiệp định ký tại Pari, gặp phải thái độ dùng dằng làm mình làm mẩy của ông đồng nhiệm người Việt Nam, Nixon nói riêng với ngoại trưởng Henry Kissinger rằng: "Không thể để cái đuôi chó phản lại cái đầu con chó được"[3]

Thậm chí theo cuốn băng ghi âm được Cục Lưu trữ Quốc gia Mỹ giải mật năm 2009, ghi lại đoạn hội thoại ngày 20/1/1973, khi Ngoại trưởng Kissinger cảm thấy băn khoăn khi Hoa Kỳ dùng chính sách quá rắn đề đối phó với người "đồng minh" mới hỏi lại Nixon
- Kissinger: "chúng ta làm thế có quá đáng không ?" [bất kể Thiệu có đồng ý hay không, dọa ký kết hiệp định riêng với VNDCCH mà không cần có Thiệu, doạ cắt viện trợ lập tức và không đảm bảo cho tương lai chính trị của Thiệu nếu Thiệu không chịu ký hiệp định Pari]

- Nixon thẳng thừng đáp: "Nói theo cách khác - tôi không biết liệu các biện pháp răn đe như vậy đã đi quá xa hay không, nhưng tôi sẽ làm bất cứ điều gì, dù là tệ nhất, kể cả việc cắt lấy đầu hắn ta nếu việc đó là cần thiết".

[Nguyên văn: “Is that going too far?” Nixon asked Kissinger on Jan. 20, 1973. “In other words, I don’t know whether the threat goes too far or not, but I’d do any damn thing, that is, or to cut off his head if necessary.”] [4]

Tâng bốc đối phương hay đối tác trong ngoại giao là một nghệ thuật. Đôi khi chúng khiến cho người được tâng chân không còn chạm được tới mặt đất nữa. Cứ lơ lơ lửng lửng hay ngẩng mặt lên mà nhìn trời. Các ông tổng thống Mỹ là bậc thầy trong ngón nghề này. Quả thực vậy!

-----------
Chú thích:

[1]. Stanley Karnow, Vietnam A History (New York The Viking. 1983), P. 210.
[2]. http://www.zeit.de/1975/18/einst-musterknabe-heute-pruegelknabe/komplettansicht (Xem bản dịch tại đây: https://phanba.wordpress.com/2015/03/27/gio-da-diem-cho-cac-tuong-lanh-o-sai-gon/)

[3]. Henry Kissinger, Những năm tháng ở Nhà Trắng, Nxb Fayard, Paris, 1979.
[4]. http://www.latimes.com/local/la-me-nixon-tapes24-2009jun24-story.html )

Ngọc Anh