"Cuộc đọ sức của ý chí" là bộ phim được thực hiện nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025). Bộ phim gồm 2 tập, được thực hiện bởi ê-kíp của Ban Truyền hình Đối ngoại, Đài THVN.
Trong bộ phim, con trai ông Robert McNamara sẽ nói những điều chưa bao giờ kể về người cha của mình cũng như cuộc chiến tranh Việt Nam. Nói về tập 1, nhà báo Lê Hoàng Linh - đại diện của ê-kíp - cho biết: "Tập 1 sẽ đi theo hành trình của ông Robert McNamara và lý giải tại sao người Việt Nam có thể thắng được cuộc chiến ấy".
Cuộc đọ sức của ý chí (tập 2) | VTV4
https://www.youtube.com/watch?v=tc2L3SWiWXk&rco=1
Trong tập 1 của bộ phim "Cuộc đọ sức của ý chí" phát sóng vào ngày 25/4, Craig McNamara đã có cuộc tìm hiểu về vai trò của cha mình - Robert McNamara, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ - trong cuộc chiến tại Việt Nam. Và Craig nhận ra rằng, người Mỹ thất bại trong cuộc chiến tại Việt Nam không phải vì vũ khí yếu kém mà đã đánh giá sai ý chí sắt đá của người Việt Nam. Đây chính là nhân tố X dẫn đến sự thất bại sau bao toan tính của Robert McNamara trong cuộc chiến thời kỳ đó tại Việt Nam.
Và, trong tập 2 vừa được phát sóng vào tối 30/4, cũng là tập cuối cùng của bộ phim thuộc mũ chương trình VTV Đặc biệt, Craig McNamara muốn hiểu hơn về cha mình, hiểu hơn về những nỗi đau gây ra bởi những quyết định của cha mình. Hành trình tìm kiếm sự thật ấy sẽ đưa Craig vào cuộc đối đầu đau đớn nhất - đó là cuộc đối đầu với sự im lặng, sự day dứt về những vết thương chưa được chữa lành.
Bộ phim "Cuộc đọ sức của ý chí" mở ra một điều lớn hơn là sự mâu thuẫn sâu sắc trong các gia đình Mỹ, đi sâu vào mặt tâm lý của các nhân vật. Câu chuyện của hai bố con nhà Craig cũng chính là câu chuyện của nước Mỹ".
*****
Con trai cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara - Craig McNamara thừa nhận cha mình đã sai. Ông mong muốn cha mình không chỉ chấp nhận bản thân đã sai mà còn nói lời xin lỗi và sẵn sàng dành phần đời còn lại để bù đắp cho những gia đình bị tổn thương cả thể xác lẫn tinh thần bởi chiến tranh tại Việt Nam.
Nỗi đau, sự day dứt còn mãi
Sau hành trình tìm kiếm vai trò của cha mình - Robert McNamara, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ - trong cuộc chiến tại Việt Nam, ông Craig McNamara nhận ra rằng, người Mỹ thất bại trong cuộc chiến tại Việt Nam không phải vì vũ khí yếu kém mà đã đánh giá sai ý chí sắt đá của người Việt Nam.
Không dừng lại ở việc tìm hiểu sự thật về cuộc chiến của cha mình ở Việt Nam, ông Craig McNamara muốn hiểu hơn về những nỗi đau gây ra bởi quyết định ấy. Hành trình này đưa Craig vào cuộc đối đầu đau đớn nhất - đó là cuộc đối đầu với sự im lặng, sự day dứt về những vết thương chưa được chữa lành.
Bức ảnh gia đình của cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara.
Trong tập 2 của bộ phim Cuộc đọ sức của ý chí lên sóng VTV Đặc biệt tối 30/4, chia sẻ về người bố nổi tiếng, Craig đã nói về điều ông cho là bi kịch của gia đình. Đó là ông và bố chưa bao giờ có thể nói chuyện thẳng thắn với nhau.
"Dường như có một bức tường vô hình, một lớp chắn ngăn cách cha tôi với chúng tôi. Còn chúng tôi thì không thể xuyên qua bức tường ấy", ông Craig nói.
Ông cũng kể về quyết định của Robert McNamara khi dấn thân vào con đường chính trị và sự chuyển biến tâm lý của ông từ cậu bé thành người phản chiến, phản đối lại cuộc chiến tranh mà bố ông là nhạc trưởng.
Đã có một bước ngoặt thay đổi cảm xúc của ông về chiến tranh cũng như về người cha của mình, đó là khi một người bạn cùng lớp cấp 3 rất thân của ông đã mời một giáo sư đại học đến để nói chuyện với học sinh toàn trường trong một buổi thảo luận đặc biệt.
Lá cờ của quân giải phóng từng được ông Craig McNamara treo trong phòng riêng để nhắc nhở bản thân tìm kiếm cách phản đối chiến tranh.
Trước buổi thảo luận đó, Craig đã gọi điện hỏi cha mình có thể gửi cho ông thứ gì đó về cuộc chiến tại Việt Nam để ông tham gia vào buổi thảo luận tại trường, rằng có điều gì chứng minh cho thấy mình đang đứng về phe chính nghĩa, phe hòa bình, thống nhất.
Thế nhưng, đáp lại đề nghị của ông, Robert không gửi cho ông bất cứ thứ gì. Craig McNamara thừa nhận cha mình đã sai. Ông mong muốn cha mình không chỉ chấp nhận mình đã sai mà còn nói lời xin lỗi và sẵn sàng dành phần đời còn lại để bù đắp cho những gia đình bị tổn thương cả thể xác lẫn tinh thần bởi chiến tranh tại Việt Nam.
Nỗ lực chữa lành vết thương chiến tranh
Ông Craig nhiều lần đến Việt Nam, gặp gỡ các nhân chứng mang ký ức đau thương của chiến tranh. Ông được nghe họ kể về chiến dịch rải chất độc hóa học, chất độc màu da cam trong chiến tranh.
"Trải nghiệm ấy với tôi vừa thiêng liêng vừa đau đớn. Nó giúp tôi một lần nữa đối diện với quá khứ, những vết thương chưa lành. Cha tôi liệu có biết hành động rải chất độc của mình sẽ để lại hệ lụy độc hại cho thiên nhiên, cho con người cho sự sống. Tôi thật sự không biết liệu cha tôi có biết điều đó hay không? Nhưng với tôi đó là một bi kịch", ông Craig trăn trở.
Craig McNamara gặp gỡ nhân chứng mang ký ức đau thương của chiến tranh.
Con trai cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho biết 8 năm trước, ông không thể nào thốt lên hai tiếng Việt Nam mà không bật khóc. Nỗi đau ấy quá sâu sắc, quá nghẹn ngào. Điều khiến ông quặn thắt nhất là sự mất mát của những kiếp người.
Trong 10 năm qua, ông là người hỗ trợ tài chính cho dự án Renew - dự án rà phá bom mìn, phục hồi môi trường và khắc phục hậu quả chiến tranh. "Và đó là điều duy nhất tôi có thể làm", ông Craig McNamara bộc bạch.
Craig McNamara thừa nhận đến Việt Nam chính là một trong những cách ông chữa lành cho những vết thương mà cha mình gây ra. Ông cũng có cơ hội trao lại lá cờ của quân giải phóng được cha mình mang về từ Việt Nam - cho các cựu chiến binh. Lá cờ được ông từng treo trong phòng riêng để nhắc nhở bản thân tìm kiếm cách phản đối chiến tranh.
Ông Craig McNamara trao lại lá cờ của quân giải phóng
Đến tận lúc này, ông mới thấy trái tim mình thực sự tìm được bình yên. "Trong hành trình này, tôi mới cảm nhận được nỗi đau của những người cựu chiến binh khi thăm lại chiến trường xưa - nơi đồng đội của họ ngã xuống. Tôi càng thấm thía hơn giá trị cuộc sống hiện tại. Những con người dù trĩu nặng đau thương vẫn chọn cách hòa giải, xây đắp hòa bình giữa hai dân tộc. Họ đã nỗ lực tha thứ dù nỗi đau vẫn còn đó", ông nói.
Thông điệp mà con trai cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ học được sau hành trình đó là người Việt Nam sẵn sàng tha thứ. Ông cũng phải học cách tha thứ cho chính mình, tha thứ cho những lỗi lầm của cha mình.
Cuộc đọ sức của ý chí gồm 2 tập, được phát trên kênh VTV nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Bộ phim do ê-kíp của Ban Truyền hình Đối ngoại, Đài Truyền hình Việt Nam thực hiện, theo chân ông Craig McNamara - con trai cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara - gặp gỡ các nhân chứng lịch sử trong và ngoài nước.
Bùi Ngọc Trâm Anh Giới thiệu
Mấy vị cờ vàng Cali nói Tình báo Nga phối hợp với Tình báo Việt Nam tổ chức các cuộc biểu tình tại Hoa Kỳ chống chiến tranh Việt Nam
Trả lờiXóaCũng mấy vị cờ vàng Cali nói "Chất diệt cỏ" Mỹ rải ở Việt Nam chả liên quan gì tới những chuyện quái thai như Việt cộng tuyên truyền.
Trả lờiXóaTrang fb của bọn Nhật ký yêu nước do Việt Tân điều hành:
Trả lờiXóa===
Nhật Ký Yêu Nước
Sự Thật Về Màn Kịch Chất Độc Da Cam
https://www.facebook.com/nhatkyyeunuoc1/posts/pfbid0Swhu8eCH3sdNjX3VjzNED3kvPNTjQvxV5st3nhJ8fD48D1qc7sHLTyLY3WQqhwLNl
Cho đến này chính quyền ĐCSVN và những bộ đội Bắc Việt còn rêu rao những điệp khúc cũ rích mình là nạn nhân của Dioxin do Mỹ Ngụy rãi. Các trang báo và đài truyền hình mỗi năm rêu rao tuyên truyền cho mọi người dân VN. Họ càng rêu rao thì họ lại thua kiện trước tòa Án Quốc Tế? Vậy là lí do gì ? Hãy cùng tôi giải ảo 1 số điều sau. Trước hết vào bài viết tôi ko phủ định việc dioxin là ko có hại, và Mỹ sử dụng vũ khí hóa chất là sai nha. Cho nên những thằng DLV hay Zombie nào mà vô sồn sồn thì khỏi đọc bài đâu cho mệt. Hãy Like và Share cho càng nhiều người càng biết càng tốt. Đây là thông tin để đối chứng. Khi ai đó hay trang nào nói về sự kiện này xin hãy lấy bài này mà đập vô mặt...
Trước hết, điều đơn giản và dể hiểu là khi bạn bị đâm thì bạn thưa thằng đâm bạn hay thưa thằng bán dao? Như vậy tại sao không thưa Chính phủ Mỹ hay bộ quốc phòng Mỹ mà lại thưa công ty hóa chất? Có gì khuất tất mà không thưa ngay thằng cầm con dao mà cứ đè thằng bán dao ra mà thưa? Hay là vì 1 thỏa thuận nào đó khi thiết lập bang giao với chú Sam?
THỨ 1: DIOXIN CÓ GÂY QUÁI THAI HAY KHÔNG?
TRẢ LỜI: Trên thế giới có rất nhiều nước bị nhiễm dioxin do trước đây nhân loại dùng nó làm thuốc diệt cỏ rụng lá mà không hề hay biết về tác hại gây ung thư của nó nên các vùng như TRIỀU TIÊN, MALAYSIA, CAMPUCHIA, LÀO, biên giới CAM - THÁI, CHÂU ÂU VÀ THẬM CHÍ Ở MỸ CŨNG BỊ NHIỄM DIOXIN. Nhưng tuyệt nhiên không có nước nào bị quái thai bởi dioxin. Tổ chức y tế thế giới WHO cũng tuyên bố không tìm ra được mối liên quan giữa dioxin và quái thai.
Việt Nam là nước duy nhất trên thế giới tuyên bố dioxin gây ra quái thai.
Hiện nay sau khi nghiên cứu dioxin được xếp vào dạng cực độc gây ung thư và các bệnh liên quan đến nhiễm độc. Dù là dạng hóa chất cực độc như vậy nhưng dioxin không hề gây quái thai. Tiêu biểu là Italia 1976 nhiễm độc dioxin gấp hàng trăm lần Việt Nam nhưng hoàn toàn không có trường hợp nào bị quái thai.
Link: Vụ nhiễm độc Dioxin lớn nhất trong lịch sử loài người tại Italia:
https://en.wikipedia.org/wiki/Seveso_disaster
Báo cáo dịch tễ từ Hungary, Italy (tai nạn ICMESA), New Zealand, Châu Âu và Úc tuyên bố dioxin không gây quái thai
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/m/pubmed/3911934/
2. Chất độc màu da cam màu gì?
Khi hỏi câu này thì 90% người VN trả lời: Thì màu cam chứ màu gì, cái tên đã nói lên tất cả rồi mà hỏi gì mà thừa vậy?..
- Sai, xin thưa nó màu trắng chứ không phải màu cam.
Theo quy ước của chính quyền Mỹ thì các mức độ độc hại được sắp xếp theo màu thì màu da cam đứng hàng thứ 2 trong nhóm chất độc nên các hóa chất khai hoang làm trụi lá cây được chứa trong các thùng màu cam và ghi trên thùng “Orange agents” để cảnh báo.
Do tuyên truyền quá hay nên hầu hết đều tưởng lầm là nó màu cam và điều này dẫn đến 1 tai hại là nhân chứng là 1 cựu binh miền Bắc và 1 anh du kích ở Bến Tre được đưa từ VN sang nói họ nhìn thấy máy bay Mỹ xả chất độc làm vàng chóe cả bầu trời!
Mà trong đoàn có 3 nhà trí thức là GSTS Phan Thị Phi Phi của ĐH Y Hà Nội và BS Dương Quỳnh Hoa và BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng - GĐ BV Từ Dũ. Bác sĩ Dương Quỳnh Hoa còn phát biểu trước tòa là chính mắt bà thấy (lúc còn ở trong chiến khu) có 1 thùng chất độc màu da cam còn nguyên bị rớt xuống, khi đi ngang qua ai cũng phải lấy túi nylon che miệng - mũi lại.
Và sau đó đưa ra các hình ảnh dị tật của trẻ em VN được coi là do di chứng của chất độc màu da cam. Đó là lời chứng từ bên nguyên.
Bây giờ xem bên bị nói gì? Họ lặng lẽ trình chiếu vài hình ảnh cho tòa xem. Hình ảnh chất da cam được lấy từ thùng màu cam là hóa chất có màu .....trắng!
XóaSau đó là quy trình phun chất này trên máy bay: Hóa chất được trộn chung với nước sau khi đã được làm hòa tan với dầu hôi và không có thùng màu cam nào được đưa lên máy bay, đơn giản là người ta xịt hổn dịch nước chứ không rải bột!
Họ còn trình chiếu tấm bản đồ minh họa khu vực xịt chất khai hoang được lưu tại bộ quốc phòng Mỹ cho thấy vùng ngoại vi thị xã Bến tre (nơi nhân chứng sống) không được xịt thuốc, lý do đơn giản là vùng đó có mật độ cư dân đông đúc.
3. Tiếp đến là nhân chứng của 1 cựu bộ đội Bắc Việt. Khi hỏi cư trú, nơi sinh và lý do tại sao ông có mặt tại đó. Lại thêm 1 bàn thua cho VN. Vì CSBV vi phạm hiệp định Geneve.
Kết luận: " ông xâm nhập biên giới bất hợp pháp vào 1 vùng chiến sự, và còn toàn mạng trở về là 1 sự may mắn vì đã không bị trúng bom mìn"!
4. Thêm 1 bàn thua cho VN nữa đó là các lời kể “làm chứng gian” của các nhân chứng. Nếu đây là 1 phiên tòa hình sự thì các nhân chứng có thể bị khởi tố vì tội làm cản trở luật pháp như tất cả phiên tòa trên thế giới.
Ngoài ra bên bị còn cho là VN đã gộp chung các trường hợp dị tật ống thần kinh do thiếu acid Folic vì không có sản phụ nào tại VN được cho uống acid Folic trước và 2 tuần đầu của thai kỳ (bs Phượng lúng túng khi họ chất vấn bà là trong suốt cuộc đời hành nghề của bà cho đến nay, có bao giờ bà kê toa cho sản phụ folic acid trước và ngay khi vừa mới thụ thai không?- thường thì các sản phụ tai VN chỉ đi khám thai khi thai nhi được 2-3 tháng trở lên, khi đó folic acid không còn tác dụng ngăn ngừa dị tật ống thần kinh) và hình ảnh trình chiếu của bên nguyên có cả những trẻ em mắc bịnh Down! ...
5. Theo ý kiến cá nhân của mình thì nói sơ qua về một chút về bên sinh học: nếu một chất hóa học độc hại nhiễm vào người thì nó chỉ có thể gây ra các biến chứng trên cơ th , nghĩa là cùng lắm thì gây ra vô sinh thôi.
Mà nếu đẻ con mang dị tật thì nghĩa là tinh trùng hoặc trứng gặp vấn đề, mà tinh trùng đứt đuôi thì đừng hòng lại gần trứng, trứng mà ko hoàn chỉnh thì khỏi phân bào để tạo ra thai nhi => vấn đề để gây ra dị tật ở đó chính là gen, nhưng mà gen là một loại mã di truyền tồn tại ở cấp độ đa phân tử, trừ phi là can thiệp bằng công nghệ cao chứ muốn gây ra biến dị về gen là điều cực kì khó => cái chất độc da cam kia tuổi gì mà đòi can thiệp vào nhân tố di truyền đã tồn tại hàng triệu năm của loài người ? làm như người nhện bị cắn 1 cái đã gây đột biến ấy.
6. Các bạn có hỏi tại sao lính Mỹ và lính miền Nam cùng tham chiến với quân miền Bắc trên vùng nhiễm dioxin mà tại sao chỉ quân miền Bắc bị quái thai mà lính miền Nam không bị ?
Các điều trên giúp các bạn đặt ra các nghi vấn:
1- Lực lượng khoa học trong nước không đủ năng lực, trình độ làm công trình nghiên cứu khoa học?
2- Không thể chứng minh được các bệnh nhân (đã mang đi kiện) bị dị tật là do chất da cam?
3- Vụ kiện chất da cam chỉ là cái cớ cho những mưu đồ chính trị do đảng CSVN và nhà nước VN đứng giật dây phía sau lưng?
fb Việt Nam sử liệu
Phạm Lê Tiểu Phụng
XóaMinh Hy vọng Sự thật về chất độ da cam, dành cho những ai chưa biết. Sự thật này là món quà trời cho từ cái ngu của cs chưa đánh đã khai, tính ăn vạ nhưng bất thành, ai dè lại bị phản lại.
- Năm 2012 có vụ xử án da cam gây chấn động thế giới do nhà nước VN khởi xướng kiện công ty hóa chất Mỹ, lúc đầu được rất nhiều các quốc gia, tổ chức phi chính phủ ủng hộ. Lên google serch diễn biến quan tòa vụ xử chất da cam 2012 thì biết.
- Diễn biến vụ xử án da cam VN kiện công ty hóa chất Mỹ diễn ra như sau:
+ VN đưa ra 3 nhân chứng, 1 bộ đội miền bắc, 1 du kích miền nam, 1 giáo sư y học. Ông bộ đội miền bắc : tôi thấy máy bay rãi chất màu da cam vàng chóe bầu trời. Ông du kích miền nam : tôi thấy máy bay rãi chất bột màu da cam ở Bến Tre. Bà giáo sư: tôi thấy thùng đen đựng chất độc màu da cam rơi ở khu dân cư, đổ ra chất màu cam mùi bay nồng nặc ai đi qua cũng nôn mữa.
+ Luật sư Mỹ phản lại: Thứ 1: Chất màu da cam không có màu cam mà màu trắng, các ông thấy màu cam là sao? Thứ 2: chất da cam khi rải được hòa với nước xịt ra dạng dung dịch, không rải ở dạng bột, các ông thấy bột là sao? Tứ 3: Khi máy bay đi rải chất da cam thì chất da cam đươc pha sẵn trong các thùng chứa máy bay, còn thùng đựng không được đem lên máy bay, các ông thấy thùng đựng da cam là sao? hơn nữa thùng đựng màu trắng chứ không phải màu đen. Đem tài liệu giải chất da cam của bộ quốc phòng Mỹ ra, nêu rõ bộ quốc phòng Mỹ không rải ở Bến Tre vì đó là khu vực đông dân, mấy ông thấy rải ở Bến Tre là sao? Thêm nữa ông là bộ đội Bắc Việt, tại sao ông lại có mặt ở miền Nam? ông vi phạm hiệp định gionevo phải không? Nếu ông đã vi phạm hiệp định gionevo thì có chết ông cũng không có quyền khiếu kiện chứ ở đó mà phơi nhiễm da cam này nọ, ông không có tư cách làm chứng? Phía VN ngu học quê cả lũ, nhục nhã, mớm cung mà cũng đéo biết đường mớm cho đàng hoàng, còn đem ông bộ đội Bắc Việt ra làm chứng nữa chứ, đúng là ngu không gì bằng, trước đây cứ khăng khăng VN tuân thủ nghiêm túc hiệp định gionevo, giờ lòi ra ông bộ đội Bắc Việt, chưa đánh đã khai ngu quá là ngu.
+Luật sư Mỹ tiếp tục: (Chỉ vào nhân chứng) đây là bệnh nhân bị Down, bà đem vô đây làm chi? (bà giáo sư tái mặt, vì tội ngu). Tiếp tục, (chỉ mặt) đây là bệnh nhân hẹp ống thần kinh do thai phụ thiếu axit folic thời kỳ đầu thai, bà là giáo sư chắc bà biết rõ (bà giáo sư lúc này nhục nhã câm như hến). Miẹ giáo sư mà ngu như bò, đúng là giáo sư CS có khác, đem bằng chứng đi kiện cũng đéo biết đường đem.
+ Luật sư phía Mỹ Tiếp: Tại sao nạn nhân chiếm phần lớn (hơn 90%) là bộ đội Bắc Việt, tại sao những người lính VNCH cũng tham chiến trong môi trường như các ông mà họ không bị phơi nhiễm, con cháu họ không ai bị di truyền dị tật? Tại dao những người lính Mỹ tiếp xúc trực tiếp với chất da cam đó thuộc diện phơi nhiễm năng cũng không có ai trong số họ là có con em bị dị tật di truyền? Phía VN câm mồm.
Giáo sư, bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng: Dành cả đời tìm công lý cho nạn nhân chất độc da cam
Trả lờiXóahttp://hnncddc.camau.gov.vn/giao-su-bac-si-nguyen-thi-ngoc-phuong-danh-ca-doi-tim-cong-ly-cho-nan-nhan-chat-doc-da-cam.1088
PNO - Báo Phụ nữ TPHCM đã có cuộc trò chuyện với giáo sư Nguyễn Thị Ngọc Phượng để bạn đọc hiểu rõ hơn về hành trình đằng đẵng suốt cuộc đời thấm đẫm mồ hôi, sự hy sinh thầm lặng vì nạn nhân chất độc da cam của bà.
GS Nguyễn Thị Ngọc Phượng được trao giải Nobel châu Á
Hội nghị mặt trận chúc mừng bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng nhận giải “Nobel châu Á”
Giáo sư Nguyễn Thị Ngọc Phượng cùng một nạn nhân chất độc da cam trong chuyến sang Mỹ dự phiên điều trần liên quan tới hoạt động tìm kiếm công lý cho nạn nhân chất độc da cam
Giáo sư, bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng vinh dự là 1 trong 5 người được Quỹ giải thưởng Ramon Magsaysay năm 2024 vinh danh trong sự kiện trực tuyến toàn cầu. Lễ trao giải sẽ tổ chức ngày 16/11, được mệnh danh là “giải Nobel châu Á” để tôn vinh những tinh thần vĩ đại thể hiện trong việc phục vụ quên mình vì người dân châu Á. Cụ thể, bà được vinh danh ở tuổi 80 vì cống hiến cuộc đời mình để khám phá sự thật về chất độc da cam, tìm kiếm công lý cho các nạn nhân, hỗ trợ những người bị ảnh hưởng thông qua nghiên cứu và làm việc với Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam. Báo Phụ nữ TPHCM đã có cuộc trò chuyện với giáo sư Nguyễn Thị Ngọc Phượng để bạn đọc hiểu rõ hơn về hành trình đằng đẵng suốt cuộc đời thấm đẫm mồ hôi, sự hy sinh thầm lặng vì nạn nhân chất độc da cam của bà.
"Chứng kiến gia đình các sản phụ đau đớn khi sinh ra đứa con không lành lặn, lòng tôi quặn thắt"
Phóng viên: Thưa giáo sư, tình huống nào đã đưa đẩy một bác sĩ sản phụ khoa dành hầu hết cuộc đời mình cho những nạn nhân chịu hậu quả của chất độc hóa học trong chiến tranh?
Giáo sư, bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng: Năm 1966, tôi mới 23 tuổi, đang là thực tập bác sĩ nội trú ở Bệnh viện Từ Dũ. Trong một lần đỡ đẻ, tôi đã đỡ ra đứa bé vô sọ. Do chưa trải đời, chưa có kinh nghiệm đối với tình huống như vậy, tôi đã thốt lên với sản phụ: “Trời ơi, con của chị vô sọ”. Người mẹ nghe thấy đã bàng hoàng, chồm lên nhìn và kêu gào: “Ôi, sao tôi đẻ ra con khỉ thế này”. Lúc ấy, tôi hoảng loạn không kém. Tôi nôn và sợ hãi. Tội nhất là người mẹ. Chị ấy vật vã, sợ hãi suốt thời gian theo dõi tại bệnh viện. Kể từ lần đó, lâu lâu chúng tôi lại gặp trường hợp trẻ sinh ra bị khuyết tật.
Sự sợ hãi, hoang mang trong tôi dần chuyển thành trăn trở. Chứng kiến gia đình các sản phụ đau đớn, vật vã khi sinh ra đứa con không lành lặn, lòng tôi quặn thắt. Tôi đã xin bệnh viện cho lưu trữ một số thai khuyết tật. Năm 1976, các cựu chiến binh Mỹ trở lại Việt Nam, tới thăm Bệnh viện Từ Dũ, đã hỏi chất độc da cam ảnh hưởng tới con người như thế nào. Tôi được ban giám đốc bệnh viện phân công trả lời.
Kể từ đó, tôi đã tìm tòi tài liệu, thu thập những chứng cứ chứng minh chất độc da cam ảnh hưởng nặng nề tới con người chứ không chỉ môi trường.
* Ngày ấy, chắc hẳn việc thu thập các tài liệu, chứng cứ chứng minh chất độc da cam ảnh hưởng tới sức khỏe con người đã gặp phải các rào cản, đặc biệt là trong bối cảnh đất nước đầy rẫy khó khăn, thiếu thốn?
- Ngày ấy khó khăn lắm. Chúng tôi đâu có mạng internet như bây giờ, mọi thứ đều phải làm theo cách thủ công, tìm kiếm những tài liệu sống. Thứ nhất, tôi tìm tài liệu lưu ở Bệnh viện Từ Dũ, cụ thể là những con số về trẻ sinh ra bị khuyết tật. Bên cạnh đó, tôi tìm kiếm luận văn của những bác sĩ tại các trường y khoa liên quan tới vấn đề này. Qua đó, tôi nhận ra rằng năm 1952, trẻ khuyết tật chỉ lác đác nhưng tăng nhiều nhất từ năm 1969 trở đi.
Khi tôi tìm hiểu nguyên nhân, có 1 cuốn sách của Viện Hàn lâm Khoa học Mỹ xuất bản năm 1974 cho biết, từ năm 1961, Mỹ rải chất độc hóa học ở Việt Nam, đặc biệt là từ năm 1965, Mỹ rải chất độc da cam số lượng lớn. Tôi giật mình thấy rằng sự gia tăng của trẻ sinh ra bị khuyết tật tỉ lệ thuận với thời điểm chất độc hóa học được rải xuống Việt Nam. Tôi đã báo cáo với ban giám đốc bệnh viện và UBND TPHCM về điều này.
* Và công việc tiếp theo là…
Xóa- Tôi đề xuất với bệnh viện cho tôi cùng sinh viên đi nghiên cứu để làm điều tra cơ bản về tác hại của chất độc da cam lên con người. Tôi chọn điểm đến đầu tiên là xã Thạnh Phong, huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre (nơi bị rải chất độc hóa học rất nhiều). Tôi và các sinh viên y khoa ở đó 1 tháng, đi từng nhà để khảo sát mỗi gia đình có mấy con, sinh năm nào, người vợ sảy thai mấy lần, con mất ngay sau sinh hay chết lưu, khuyết tật…
Chúng tôi nhận thấy tỉ lệ bất thường trong sinh sản ở vùng này khá cao, lên tới trên 4%, đặc biệt là tỉ lệ trẻ sinh ra bị khuyết tật. Cụ thể, có những bé gái 16-17 tuổi bị sứt môi chẻ vòm rất nhiều. Lúc đó còn khó khăn nên các gia đình chưa vá môi được cho các cháu. Sau lần này, tôi xin Bệnh viện Từ Dũ một chiếc xe cứu thương, lần lượt xuống chở các bé lên và mời các bác sĩ Bệnh viện Răng Hàm Mặt qua vá lại. Bà con rất mừng còn tôi cứ suy nghĩ mãi, tại sao xã này lại nhiều trẻ bị sứt môi đến thế…
Chúng tôi lại tiếp tục xuống U Minh và một số huyện nữa ở tỉnh Cà Mau. So sánh với cả thành phố Long Xuyên (nơi không bị rải chất độc hóa học) thì thấy rõ ràng Cà Mau có nhiều trẻ khuyết tật còn ở Long Xuyên lại rất ít.
Tôi còn nghiên cứu trên những người sinh con khuyết tật ở bệnh viện, so sánh với những người sinh con bình thường. Kết quả thu được: 62% người sinh con khuyết tật có tiền sử ở vùng bị rải chất độc hóa học, có đi kháng chiến.
Giáo sư Nguyễn Thị Ngọc Phượng và cặp song sinh Việt - Đức năm xưa
* Bà đã làm gì để có thể thu hút sự quan tâm của các nước?
- Từ những thu thập kể trên, tới tháng Giêng năm 1983, tại TPHCM có một hội nghị quốc tế về hậu quả lâu dài của chất làm trụi lá và diệt cỏ, có 22 quốc gia tham dự và chia làm nhiều nhóm thảo luận.
Tổng kết hội nghị, nhóm thảo luận về sức khỏe đã kết luận có 5 loại khuyết tật bẩm sinh rất thường thấy ở Việt Nam mà hiếm khi gặp ở các nước, ngay cả tại các nước khác ở Đông Nam Á và có nhiều nước chưa thấy bao giờ.
Sau đó, một số nhà khoa học tiến bộ từ Mỹ qua, chỉ cho tôi cách làm xác suất thống kê, phục vụ cho nghiên cứu; cùng phân tích với Bệnh viện Từ Dũ và thấy rằng ở Cà Mau, tỉ lệ phụ nữ trẻ tuổi sinh con khuyết tật còn cao hơn cả phụ nữ từ 40 tuổi. Đây là một nghịch lý. Người ta thấy rằng những phụ nữ đó sinh con trong giai đoạn bị rải chất độc hóa học.
Tới năm 1987, có một hội nghị ở Mỹ về chất độc hóa học/dioxin. Việt Nam cử 4 người, trong đó có tôi, cùng qua Mỹ để báo cáo. Tôi báo cáo 3 bài gồm 1 hồi cứu, 1 so sánh ở Bến Tre với TPHCM, 1 nghiên cứu trong bệnh viện. Một chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới xin tôi bài báo cáo đó, sửa lại câu chữ tiếng Anh và đăng trên 1 tạp chí khoa học của Anh (năm 1989).
Những điều này dần dần tác động tới các nhà khoa học. Phía Mỹ nhờ thế gửi nhiều nhà khoa học tới, hợp tác cùng mình nghiên cứu. Họ có phương tiện lấy mỡ, lấy máu để thử định lượng dioxin trong mỡ và trong máu. Qua đó, thấy rằng chất dioxin ở những người sống tại vùng có rải chất độc hóa học cao hơn so với người dân ở vùng không bị rải chất độc hóa học.
Giáo sư Nguyễn Thị Ngọc Phượng cùng phái đoàn Việt Nam tham dự buổi điều trần về chất độc da cam ở Hạ viện Mỹ
"Mỗi cảnh đời, mỗi số phận đều để lại nỗi day dứt, sự trăn trở trong tôi"
* Trong hành trình đồng hành cùng nạn nhân chất độc da cam, nhân vật nào, câu chuyện nào để lại ấn tượng sâu sắc nhất đối với bà?
- Những nạn nhân chất độc da cam nhiều lắm, mỗi cảnh đời, mỗi số phận đều để lại nỗi day dứt, sự trăn trở trong tôi. Thế nhưng trường hợp tôi gắn bó nhiều hơn cả chính là cặp song sinh Việt - Đức. 2 cháu Việt - Đức sinh năm 1982, quê quán Quảng Ngãi. Chị gái của các cháu bình thường, không khuyết tật. Sau đó, năm 1977, gia đình các cháu chuyển lên Kon Tum, năm 1982 sinh ra Việt - Đức. Do thai nhỏ nên song sinh mà người mẹ vẫn sinh thường. Khi sinh ra, 2 bé dính nhau. Lúc ấy, người dân vô cùng hiếu kỳ, cho rằng do ăn ở ác độc mới sinh ra con như vậy nên cha các cháu không chịu nổi áp lực, bỏ về quê ở Quảng Ngãi. Người mẹ cũng hoảng sợ, không dám nuôi con.
Khi đó, mọi người biết được giáo sư Tôn Thất Tùng ở Hà Nội có nghiên cứu về chất độc da cam nên chuyển Việt - Đức ra Bệnh viện Việt - Đức ở Hà Nội. Vì thế, 2 bé được đặt tên là Việt và Đức. Sau đó, khoảng tháng Mười một, giáo sư Hoàng Đình Cầu (khi ấy là Thứ trưởng Bộ Y tế) đã gọi cho tôi, đề nghị tôi nhận Việt - Đức về TPHCM bởi khí hậu Hà Nội vào mùa đông rất khắc nghiệt, sợ rằng cơ thể non nớt của cặp song sinh này không chịu đựng nổi. Thế là Việt - Đức được chuyển tới Bệnh viện Từ Dũ.
XóaKế đó, 2 bé bị bệnh, phải gửi qua Nhật để điều trị. Lúc từ Nhật về, các bé đã được phẫu thuật tách dính vào năm 1988. Tới năm 2008, chỉ còn vài tháng là đủ 20 năm thì Việt qua đời. Trước đó, Việt sống đời thực vật còn Đức vẫn phát triển tốt nên cần tách ra để Đức được sống. Đức có 2 con, vợ Đức cũng sinh đôi 1 trai, 1 gái, hoàn toàn khỏe mạnh. Đức nhận tôi là má. Hằng tháng, tôi vẫn hỗ trợ tiền cho các cháu nội (con của Đức) đóng tiền học. Con tâm sự khi mổ tách ra thì chỉ có 1 thận, bây giờ bị viêm đường tiểu hoài nên phải đeo túi nước tiểu bên ngoài, rất hay bị viêm tiết niệu. Mỗi lần như vậy, Đức lại phải vào bệnh viện. Đức đang làm thư ký cho Làng Hòa Bình ở Bệnh viện Từ Dũ.
* Với tư cách là một trong những người tiên phong trong công cuộc tìm kiếm công lý cho nạn nhân chất độc da cam, bà có lời nhắn nhủ gì cho các nhà khoa học trẻ đối với công cuộc bảo vệ, đồng hành cùng nạn nhân chất độc da cam?
- Những đồng nghiệp cỡ tuổi tôi ở miền Bắc đã gần đất xa trời gần hết rồi. Nhưng bồi dưỡng thế hệ kế thừa trong công cuộc tìm kiếm công lý cho nạn nhân chất độc da cam thực sự khó khăn. Tôi cũng từng đưa một số bác sĩ ở Bệnh viện Từ Dũ theo để làm thêm những nghiên cứu mới. Tuy nhiên, xã hội thay đổi, các em ở đây mới có thể làm phòng mạch, phát triển sự nghiệp, có tiền trang trải cuộc sống. Đâu thể bắt các em lên rừng núi, ăn gió nằm sương như chúng tôi hồi ấy. Giờ khó mà bảo các em đi giống tôi ngày xưa, như ở xã Thạnh Phong, tỉnh Bến Tre hồi đó đâu có nước ngọt, phải xách nước về sử dụng.
Thế nhưng ngược lại, bây giờ ta lại có nhiều thuận lợi hơn. Hiện tại, ngành y tế của ta có rất nhiều tiến bộ. Thí dụ ta có máy siêu âm rất tốt, rất rõ. Trong 12 tuần đầu tiên của thai kỳ, ta có thể phát hiện bất thường qua siêu âm.
Bên cạnh đó, ta còn có rất nhiều xét nghiệm để phát hiện bất thường thai kỳ. Những bé khuyết tật nặng cũng được khuyên chấm dứt thai kỳ sớm. Nhờ thế, phần hậu quả về chiến tranh hóa học cũng giảm nhẹ đi.
Bây giờ, hiếm khi có ca sinh ra mới biết bé bị khuyết tật. Ngày xưa, tôi và các bác sĩ, các nhà khoa học phải vất vả chứng minh hậu quả của chất độc da cam đối với con người. Thời nay đã khác, thế hệ kế thừa không còn phải làm điều đó nữa vì trải qua thời gian, điều đó đã được khẳng định. Từ đó, phương thức đấu tranh và tìm kiếm công lý, hỗ trợ cho các nạn nhân chất độc da cam cũng cần đổi mới. Những cháu nào lỡ sinh ra bị khuyết tật, chưa có cuộc sống tốt đẹp cần được hỗ trợ để tái hòa nhập xã hội. Nhà nước và Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin đều vận động, quyên góp tiền, có chính sách để những nạn nhân được ổn định nơi ăn chốn ở, tạo công ăn việc làm, học hành, cưới vợ, sinh con…
XóaHiện nay, TPHCM đã tặng cho Hội Nạn nhân chất độc màu da cam 49.000m2 đất ở Hóc Môn để xây dựng làng cam. Tuy nhiên, đất có rồi mà chưa có kinh phí xây dựng. Thậm chí xây dựng xong rồi lấy tiền đâu nuôi các cháu - cả ngàn đứa bé. Tạm thời, trên quỹ đất đó đã dành ra 2.000m2 đất trồng rau cải, đưa được 1-2 cháu lên làm việc nhưng vẫn chưa hiệu quả.
Luôn đau đáu tìm cách để ai cũng được vui niềm vui thiên chức
* Thưa giáo sư, nhiều người nói rằng bà đã cống hiến suốt cuộc đời cho công cuộc đấu tranh tìm kiếm công lý, đồng hành, hỗ trợ nạn nhân chất độc da cam nhưng tới tuổi 80 mới được trao giải thưởng là quá muộn…
Giáo sư Nguyễn Thị Ngọc Phượng trong hoạt động đi bộ cùng nạn nhân chất độc da cam năm 2015
- Tôi làm vì thấy thương các nạn nhân quá. Tôi không quan tâm tới giải thưởng. Bây giờ già rồi, được trao giải thưởng, ban đầu tôi còn thấy ngại. Tôi bảo với thư ký là thôi, từ chối đi. Tuy nhiên, cô thư ký phân tích rằng phía đơn vị tổ chức giải thưởng rất thiết tha, họ tới lui Làng Hòa Bình nhiều lần để thu thập thông tin. Thực ra tôi nghĩ rằng sự ghi nhận lớn nhất và điều khiến tôi vui nhất chính là những gì tôi đã làm được cho các nạn nhân chất độc da cam, cho người dân mình chứ không phải bằng 1 giải thưởng.
* Ở tuổi 80, thời gian biểu của giáo sư vẫn dày đặc, điều gì khiến bà làm việc không ngừng nghỉ?
- Tôi về hưu rồi nhưng vẫn đi làm, vì ở nhà buồn lắm. Từ nhỏ, tôi luôn phải hoạt động, tính tôi vậy. Tới giờ, sáng nào tôi cũng ngồi phòng khám. Mỗi tuần, tôi đi khám ở 3 nơi. Có những trường hợp khó, cần hội chẩn thì tôi tới thảo luận cho ý kiến. Tôi thấy vui và yêu thích công việc của mình.
Hiện nay, tôi vẫn làm Phó chủ tịch Mặt trận Tổ quốc TPHCM, Phó chủ tịch Hội Phụ sản Việt Nam, Chủ tịch Hội Nội tiết sinh sản và vô sinh TPHCM. Tôi vẫn đi họp và tham gia nhiều hội thảo, hội nghị khoa học.
Ngoài ra, tôi vẫn đưa đón cháu gái đi học. Không có cháu, chắc tôi buồn lắm. Cháu ngoại lớn của tôi đã tốt nghiệp y khoa, đang học để thi nội trú. Cháu ngoại nhỏ đang học lớp Chín, sắp tới thi vào lớp Mười nên phải học thêm rất nhiều. Tôi rất thân thiết với cháu ngoại nhỏ, tên bé là Tường Vi. Tường Vi giống y chang tính bà ngoại ở chỗ luôn đi sớm. Bà đưa đón cháu cũng chưa bao giờ trễ, luôn tới trước giờ.
Tôi và các cháu gái rất hay cùng nhau tham gia các hoạt động từ thiện. Có lần, tôi dắt cháu đi Campuchia, chỗ biển Hồ, một làng chài có những người Việt rất nghèo. Tôi cùng mọi người quyên góp giúp đỡ họ. Ban đầu, Tường Vi nói không thích làm bác sĩ. Bé chia sẻ rằng cả nhà làm bác sĩ rồi, con thích vẽ tranh và chơi đàn nên có lẽ con sẽ thành nghệ sĩ. Thế nhưng, sau những chuyến đi thiện nguyện cùng bà, bé lại đổi ý. Bé muốn trở thành bác sĩ vì thương trẻ em khó khăn, bệnh tật.
* Giáo sư được mệnh danh là bà tiên mang phép màu tới cho các cặp vợ chồng hiếm muộn. Ai cũng biết bà đặt nền móng cho kỹ thuật thụ tinh ống nghiệm Việt Nam. Xin bà hãy chia sẻ về hành trình đó. Điều gì khiến bà luôn đau đáu tìm cách gầy dựng và phát triển kỹ thuật thụ tinh ống nghiệm như vậy?
- Là bác sĩ sản phụ khoa, tôi từng chứng kiến biết bao nỗi vui sướng không thể diễn tả thành lời của những cặp vợ chồng khi chào đón đứa con khỏe mạnh ra đời. Ngược lại, tôi cũng chứng kiến bao giọt nước mắt đau khổ, sự dằn vặt, áp lực của những cặp vợ chồng hiếm muộn. Tôi thấy xót xa và luôn đau đáu tìm cách để họ cũng được vui niềm vui thiên chức.
Năm 1993-1994, tôi tham gia giảng dạy cho sinh viên Pháp tại Đại học Nice. Bên cạnh đó, tôi đồng thời được học tập kỹ thuật và kinh nghiệm làm thụ tinh ống nghiệm tại Pháp. Tôi quyết tâm phải học hỏi và bằng mọi giá đưa kỹ thuật này về áp dụng tại nước mình. Tôi bắt đầu dành dụm tiền đi dạy để mua máy móc gửi về Việt Nam.
XóaNăm 1997, máy móc gần như hoàn thiện, đoàn chuyên gia Pháp gồm 4 người sang Việt Nam để cùng tôi tiến hành những ca thụ tinh ống nghiệm đầu tiên. Và thật thần kỳ, đúng ngày kỷ niệm 23 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, 3 em bé đã chào đời nhờ kỹ thuật thụ tinh ống nghiệm, mở ra hy vọng cho hàng ngàn cặp vợ chồng hiếm muộn trên cả nước. Đó là những nỗ lực, cố gắng rất lớn của đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ khi ấy. Kể từ đó tới nay, kỹ thuật thụ tinh ống nghiệm của Việt Nam đã tiến xa và đạt được thành tựu lớn với tỉ lệ thành công rất cao so với các nước trên thế giới.
* Bên cạnh kỹ thuật thụ tinh ống nghiệm, được biết giáo sư còn có những hoạt động thiết thực khác đóng góp rất lớn cho việc chăm sóc sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Hoạt động nào trong đó khiến bà tâm đắc hơn cả?
- Đó chính là dự án Cô đỡ thôn bản. Qua những lần đi khám ở vùng sâu vùng xa, tôi đã trò chuyện với nhiều phụ nữ, đa số là chị em dân tộc thiểu số. Tôi hỏi khi sinh con, các con làm thế nào. Nhiều em trả lời rất tội nghiệp: “Dạ, con tự sinh ở nhà, con cứ đứng bám vào gốc cây rồi rặn đẻ. Khi sinh xong, con tự cắt dây rốn cho bé bằng ống tre, ống nứa, dao rựa”. Đó còn chưa kể các hủ tục như khi sinh khó thì mời thầy mo tới cúng chứ không can thiệp y tế dẫn tới tỉ lệ tai biến sản khoa của phụ nữ những vùng này rất cao.
Tôi đã nghĩ đến chuyện đào tạo các cô đỡ thôn bản để chăm sóc tốt hơn cho chị em trong việc sinh nở. Chúng ta phải đào tạo những cô đỡ là người bản xứ, họ sẽ tiếp cận người dân địa phương tốt hơn, hiểu được phong tục tập quán nơi đó nên dễ dàng giải thích, hướng dẫn phụ nữ địa phương đến khám thai và sinh ở trạm y tế xã. Cô đỡ thôn bản cũng có thể đỡ đẻ tại nhà theo cách an toàn và sạch (được đào tạo và cung cấp bộ dụng cụ đỡ đẻ vô khuẩn). Thế là dự án Cô đỡ thôn bản ra đời.
Tới nay, dự án vẫn đang chứng tỏ tính hiệu quả và đem lại nhiều lợi ích cho nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản ở các vùng sâu vùng xa, như một cánh tay nối dài của ngành y tế, giúp giảm tỉ lệ tử vong, tai biến của bà mẹ và trẻ sơ sinh.
* Cảm ơn giáo sư đã chia sẻ.
Thanh Huyền (thực hiện)