BÁO TUỔI TRẺ LẠI ĐƯA TIN NHẢM LIÊN QUAN ĐẾN VỤ CÁ CHẾT MIỀN TRUNG GÂY HOANG MANG DƯ LUẬN

 Cá nục tại Quảng Trị bị phát hiện có chất cực độc - Ảnh và chú thích của Tuổi trẻ

Vụ "cá chết miền Trung" chưa rõ nguyên nhân đã gây bao hậu quả nghiêm trọng. Trong khi Đảng và Chính phủ đang quyết liệt giải quyết song song hai vấn đề: Vừa phối hợp với các chuyên gia từ Mỹ, từ Đức, từ Nhật Bản ... để tích cực tìm nguyên nhân; vừa chủ động khắc phục hậu quả và hỗ trợ ngư dân miền Trung ổn định cuộc sống thì một vài cơ quan báo chí đã đổ thêm dầu vào lửa, ví dụ như VTC với video clip "Cá chết sau hai phút...". Bây giờ lại đến lượt báo Tuổi trẻ với bài "Phát hiện chất cực độc trong cá nục đông lạnh tại Quảng Trị"

Dưới đây, chúng tôi xin chép nguyên văn bài báo này:

-----------------------

Phát hiện chất cực độc trong cá nục đông lạnh tại Quảng Trị

10/06/2016 15:46 GMT+7

TTO - Mẫu cá nục lấy từ trong kho đông lạnh của một cơ sở thu mua hải sản ở Quảng Trị (lấy sau thời điểm cá chết hàng loạt) có chất phenol với hàm lượng 0,037mg/kg. Đây là chất cực độc và cấm dùng trong thực phẩm.

 Cá nục tại Quảng Trị bị phát hiện có chất cực độc - Ảnh: Quốc Nam

Mẫu cá nục lấy từ trong kho đông lạnh của một cơ sở thu mua hải sản tại huyện Vĩnh Linh (Quảng Trị) vừa được cơ quan chuyên môn của Sở y tế tỉnh này phát hiện có chất phenol, là chất cực độc...   

Chiều 10-6, ông Trần Văn Thành, giám đốc Sở Y tế Quảng Trị, xác nhận vừa có báo cáo gửi UBND tỉnh Quảng Trị về việc phát hiện chất phenol trong mẫu cá nục đông lạnh lấy tại một cơ sở thu mua hải sản tại huyện Vĩnh Linh.

Theo báo cáo này, cơ quan chuyên môn của Sở Y tế Quảng Trị vừa có kết quả xét nghiệm 6 mẫu cá lấy tại kho đông lạnh của bà L.T.T. (trú thị trấn Cửa Tùng, huyện Vĩnh Linh).

Sáu mẫu này gồm một mẫu cá ngừ, một mẫu cá trích, một mẫu cá sòng, ba mẫu cá nục.

Cá nục tại Quảng Trị bị phát hiện có chất cực độc - Ảnh: Quốc Nam

Trong ba mẫu cá nục thì có một mẫu được chủ cơ sở thu mua trước thời điểm xảy ra cá chết hàng loạt và hai mẫu được thu mua sau thời điểm cá chết hàng loạt tại Quảng Trị.

Kết quả, cơ quan chuyên môn xác định mẫu cá nục lấy sau thời điểm cá chết hàng loạt có chất phenol với hàm lượng 0,037mg/kg. Đây là chất cực độc và cấm dùng trong thực phẩm.

Ông Thành cho biết đã chỉ đạo lấy tiếp các mẫu cá đông lạnh ở các kho khác để kiểm nghiệm, đồng thời tiêu hủy số cá nục có chất phenol này.

Phenol có thể gây chết người Trao đổi với Tuổi Trẻ chiều 10-6, ông Hồ Sĩ Biên - Chi cục trưởng Chi cục an toàn vệ sinh thực phẩm Quảng Trị cho biết: phenol là chất hóa học cực độc thường chỉ dùng trong công nghiệp tẩy rửa, tuyệt đối cấm sử dụng trong thực phẩm, ngay cả trong việc sản xuất bao bì cũng không được sử dụng. Cũng theo ông Biên, với hàm lượng 0,037mg/kg như trong mẫu cá nục này thì chưa đủ gây ngộ độc cấp nhưng nguy hiểm ở chỗ nếu tích lũy nhiều chất này thì có thể gây chết người.

QUỐC NAM/ Tuổi trẻ

 ------------------- (Hết trích từ báo Tuổi trẻ)

Sự thật về “Cá Quảng Trị nhiễm chất Phenol cực độc”

11/06/2016 09:03

Ngày 10/6, một số tờ báo đã đăng tải bài viết với thông tin “…mẫu phẩm cá nục đông lạnh đang tồn kho tại Quảng Trị, thu mua ngay sau thời điểm sự cố cá chết bất thường, có hàm lượng Phenol 0,037 mg/kg, là chất cực độc, tuyệt đối cấm”.

Thông tin này ngay lập tức được dư luận trong nước chú ý đặc biệt bởi câu chuyện vệ sinh an toàn thực phẩm đã và đang rất nóng trong thời gian qua. Tuy nhiên, theo một chuyên gia nghiên cứu về môi trường, thì thông tin này có rất nhiều điểm “cần phải xem xét cẩn trọng hơn”.

Thứ nhất, về chuyện “Chất cực độc Phenol”: 

Xét dưới góc độ khoa học, không thể dễ dàng kết luận một chất hóa học nào đó “độc hại và nguy hiểm với sức khỏe con người” chỉ dựa vào tên gọi. Để đánh giá “độc hại” hay không phải căn cứ vào hàm lượng chất đó trong thực phẩm và liều lượng tiêu thụ, thời gian tích tụ trong cơ thể…

Website y học nội bộ của cộng đồng sinh viên đại học ngành y dược, bác sỹ và dược sỹ (dieutri.vn) có bài viết “Ngộ độc Phenol, Cresyl và dẫn chất” trong đó cho biết: “Phenol và các dẫn chất như cresyl (acid cresylic) là những chất rất thông dụng trong công nghiệp (hoá hữu cơ, chất dẻo, hoá dược) và dễ tẩy uế, sát khuẩn (dung dịch 1%). Ngộ độc cấp xẩy ra do uống dung dịch đậm đặc với mục đích tự tử hoặc do uống nhầm. Liều nguy hiểm: từ 2 - 5gam. Liều gây chết: trên 10gam”.

Như vậy, nếu lấy chỉ số gây nguy hiểm nhỏ nhất là 2gam chất Phenol và liên hệ với thông tin mà Sở Y tế tỉnh Quảng Trị công bố là ““30 tấn cá nục có hàm lượng Phenol 0,037mg/kg” thì một người cần phải tiêu hóa 54.000 kg (54 tấn) cá nục trong thời gian ngắn mới có thể tích tụ đủ hàm lượng độc chất gây nguy hiểm đến sức khỏe. 

Đây là một con số không tưởng và gần như không thể xảy ra.

Thứ hai, Phenol có thể xuất hiện trong cá đông lạnh từ nhiều nguồn: 

1) Trong chất bảo quản cá. 

2) Là sản phẩm phân hủy của cá (ví dụ: do cấp đông muộn hoặc khi đang rã đông). 

3) Do môi trường bị ô nhiễm

Theo Quy chuẩn quốc gia về chất lượng nước biển (QCVN 10-MT: 2015/BTNMT) do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố thì tổng hàm lượng Phenol trong nước biển được phép là 0,03mg/lít. Như vậy, với cá nục sống ở môi trường nước biển thì chuyện kết quả xét nghiệm Phenol là 0,037mg/kg không quá xa với điều kiện tự nhiên và nó hoàn toàn có thể xảy ra nếu mẫu xét nghiệm đang trong quá trình phân hủy do đưa vào đông lạnh (cấp đông) muộn hoặc đang trong quá trình rã đông. 

Trong tài liệu khoa học về phụ gia để bảo quản cá và các chế phẩm từ cá đăng tải trên tạp chí của Thư viện Dược học quốc gia Hoa Kỳ, (Viện Y học Hoa Kỳ) đã khẳng định: “PolyPhenol (PP) là những chất chống oxy hóa tự nhiên phổ biến hiện đang được sử dụng để  ngăn cản sự hoạt động của vi khuẩn gây phân hủy trong cá và các chế phẩm từ cá khác nhau. Hợp chất Phenol cũng là một lựa chọn tốt và đã được  ứng dụng thành công. Như vậy, các hợp chất polyPhenolic nhân tạo có thể được sử dụng như một loại chất phụ gia để ngăn ngừa sự suy giảm chất lượng hoặc duy trì chất lượng của cá và sản phẩm từ cá”. (Xem tài liệu bằng tiếng Anh tại đây).

Điều đáng nói hơn nữa là con người vẫn đang tiêu hóa Phenol hàng ngày thông qua hàng loạt loại thực phẩm khác nhau. Một số tài liệu y khoa đã khẳng định “Phenol được tìm thấy trong rất nhiều loại thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày như trái cây, rau, các loại hạt và cũng có thể là hợp chất nhân tạo để sử dụng trong các ứng dụng phi thực phẩm thông dụng như kem đánh răng, thuốc nhuộm tóc, thuốc chữa bệnh và chất khử trùng. Vì vậy, hầu như không thể loại bỏ hoàn toàn Phenol khỏi chế độ ăn uống của bạn”.

Trong tình hình hiện tượng cá chết ở miền Trung vẫn đang đợi các nhà khoa học khẩn trương nghiên cứu để đưa ra kết luận cuối cùng, chúng ta cần hết sức cẩn trọng trong việc xét nghiệm thực phẩm cũng như việc cung cấp thông tin tới công chúng. Việc đưa ra những thông tin chưa được kiểm chứng kỹ lưỡng về khoa học và tiêu chuẩn an toàn thực phẩm có thể gây ra hoang mang cho người tiêu dùng và gây tổn thất lớn về kinh tế cho bà con ngư dân miền Trung.

Lê Trí/ Infonet